Consultancykantoren onder druk om banden met Rusland te verbreken
Wereldwijd bekennen steeds meer organisaties kleur en veroordelen de Russische inval in Oekraïne. Ook voegen veel bedrijven de daad bij het woord, door zich terug te trekken uit de Russische markt. Afgelopen week volgden ook grote advieskantoren dit voorbeeld, door ofwel hun werkzaamheden in het land ‘on hold’ te zetten, of hun operaties in Rusland in hun geheel stop te zetten.
Terwijl steeds meer bedrijven de invasie van de Russen veroordelen, neemt de druk op hun branchegenoten toe om ook de banden van hun handelspartners met het Poetin-regime onder de loep te nemen.
Los van de vele economische sancties die vanuit de politiek zijn ingesteld zien nu ook consultants uit het Westen zich genoodzaakt om verantwoording af te leggen over hun zakelijke relaties met Russische partijen.
Toen de Sovjet-Unie in 1991 uiteenviel, zorgde de snelle privatisering van de Russische economie ervoor dat de Russische consultingmarkt werd opengesteld voor buitenlandse partijen. Dit leidde destijds tot een stormvloed aan westerse consultancybedrijven die de Russische adviesmarkt betraden.
Uit data van Consultancy.org komt naar voren dat ongeveer 35 van ’s werelds 50 grootste adviesbureaus een basis in Rusland hebben. Zo zijn anno 2022 onder andere grote strategiekantoren als McKinsey & Company, Boston Consulting Group en Bain & Company, evenals de Big Four-kantoren (Deloitte, EY, PwC en KPMG) actief in Rusland.
Het gros van de consultancyomzet komt voort uit de olie- en gassector en opdrachten voor staatsbedrijven (organisaties in de particuliere sector die gedeeltelijk of grotendeels in handen zijn van overheidsfondsen).
Als reactie op de Russische invasie heeft een groot deel van de adviesbureaus zich aangesloten bij een groeiende groep van internationale bedrijven die zich uit Rusland terugtrekt of (een deel van) hun activiteiten in Rusland staakt.
Een overzicht van de meest opvallende aankondigingen in de afgelopen periode:
KPMG en PwC
Tot voor kort bleven alle Big Four-kantoren nog operationeel in Rusland, maar daar kwam vannacht verandering in. PwC en kort daarna ook KPMG lieten weten de activiteiten in Rusland en Belarus geheel te staken.
PwC is al zo’n 30 jaar actief in de Russische markt, momenteel met 3.700 medewerkers. “Als gevolg van de invasie van de Russische regering in Oekraïne hebben we besloten dat PwC onder de gegeven omstandigheden geen member firm in Rusland mag hebben en bijgevolg zal PwC Rusland het netwerk verlaten”, aldus het accountants- en adviesbureau.
“Onze belangrijkste focus bij PwC blijft het doen van alles wat we kunnen om onze Oekraïense collega’s te helpen en de humanitaire inspanningen te ondersteunen om de bevolking van Oekraïne te helpen, die is ontredderd door deze invasie.”
“We zijn ook vastbesloten om met onze collega’s bij PwC Rusland samen te werken aan een ordelijke overgang voor het bedrijf, en met een focus op het welzijn van onze 3700 collega’s in PwC Rusland.”
KPMG heeft meer dan 4.500 mensen in Rusland en Belarus. “Het beëindigen van onze werkrelatie met hen, van wie velen al vele decennia deel uitmaken van KPMG, is ongelooflijk moeilijk”, laat KMPG weten op Twitter. “Dit besluit gaat niet over hen – het is een gevolg van de acties van de Russische regering. Wij zijn een doelgerichte en door waarden gedreven organisatie die gelooft in het juiste doen.”
“Wij zullen alles in het werk stellen om te zorgen voor overgangssteun voor voormalige collega’s die door dit besluit worden getroffen.”
Het vertrek van PwC en KPMG betekent niet automatisch dat de vestigingen in Rusland ophouden te bestaan. Ze worden in ieder geval wel juridisch afgescheiden van de wereldwijde netwerken en mogen niet langer het merk voeren, bevestigen PwC en KPMG.
Deloitte en EY
Met de stap van PwC en KPMG loopt de druk op de overige twee Big Four-kantoren om te volgen hoog op.
In een wereldwijde verklaring liet Deloitte al wel weten dat het bedrijf zich beraadt op zijn positie in Rusland. “Deloitte herziet momenteel onze activiteiten en aanwezigheid in Rusland. We zijn ons bewust van onze professionele verplichtingen en de veranderende omstandigheden terwijl we deze herziening uitvoeren”, luidde de verklaring.
Het kantoor voegde toe “ondubbelzinnig” achter de bevolking van Oekraïne te staan en zich te “houden aan alle toepasselijke sancties; Deloitte bedient geen entiteiten van de centrale regering van Rusland”.
Ook bij EY zou een vertrek uit Rusland goed aanstaande kunnen zijn. Een woordvoerster van EY liet weten dat het kantoor gedurende het weekend vergaderingen hield over zijn Russische activiteiten.
Update 8 maart: Inmiddels hebben Deloitte en EY bevestigd zich terug te trekken uit Rusland en Belarus, waar de bureaus tot op heden actief waren met bijna 10.000 medewerkers.
Accenture
De aankondigingen van PwC en KPMG volgen enkele dagen nadat Accenture als eerste adviesreus bekendmaakte zijn Russische activiteiten als gevolg van de oorlog in Oekraïne stop te zetten. Het bedrijf heeft zijn volledige personeelsbestand van 2.300 mensen in Rusland op non-actief gezet en volgens ingewijden laten weten dat zij een “royale” ontslagvergoeding zullen ontvangen.
Op de website van Accenture valt onder meer te lezen: “Accenture zet zijn activiteiten in Rusland stop. We bedanken onze bijna 2.300 collega’s in Rusland voor hun diensten door de jaren heen en zullen hen ondersteuning bieden. Terwijl Accenture geen kantoor heeft in Oekraïne, zullen we ons blijven inspannen om onze Oekraïense collega’s, die overal ter wereld bij Accenture werken, te helpen, evenals hun families.”
Het technologie- en consultancykantoor laat tot slot weten dat het $5 miljoen zal doneren aan non-profit-hulporganisaties die zich inzetten om mensen in Oekraïne te helpen. Daarnaast zal Accenture ook diverse instanties ondersteunen die zich sterk maken voor de miljoenen mensen die hun toevlucht zoeken in onder meer Polen, Roemenië, Slowakije, Hongarije en Tsjechië. Accenture zal ook 100% van de donaties die deze organisaties van de medewerkers ontvangen gaan verdubbelen.
McKinsey & Company, Bain & Company en BCG
Eind februari kondigden Bain & Company, Boston Consulting Group en McKinsey & Company aan dat ze niet langer werk zullen uitvoeren voor overheidsinstanties in Rusland. In de dagen daarop werd de vraag opgeworpen of die reactie wel voldoende zou zijn.
Onder druk gaven McKinsey en BCG vervolgens aan dat zij al hun projecten voor klanten in Rusland zouden gaan opschorten, zodra hun huidige projecten aflopen. BCG liet op zijn beurt weten dat het zijn opdrachten voor Russische klanten zou gaan opschorten, met de kanttekening dat het in Rusland gevestigde personeel wel in dienst mag blijven.
Volgens (interne bronnen van) de Financial Times zouden de twee strategiekantoren hun werknemers de mogelijkheid bieden om zich buiten Rusland te vestigen of aan interne projecten of opdrachten voor niet-Russische klanten te werken.
Kearney en Oliver Wyman
Twee andere vooraanstaande strategische adviesbureaus, Kearney en Oliver Wyman, hebben op LinkedIn – bij monde van hun CEO’s – Alex Liu (Kearney) en Oliver Wyman (Nick Studer) – aangekondigd dat zij geen overheidsinstanties en staatsbedrijven in Rusland meer zullen bedienen.
Grant Thornton
Begin maart was Grant Thornton de eerste grote zakelijke dienstverlener die formeel zijn banden verbrak met FBK, een Russisch netwerkkantoor met 500 medewerkers.
FBK voert audits uit op het Russische staatsoliebedrijf Gazprom, dat rond dezelfde tijd zijn rol als een van de hoofdsponsors van de UEFA Champions League kwijtraakte. In een verklaring van Grant Thornton rondom het verbreken van zijn relatie werd onder meer het conflict in Oekraïne genoemd.
