Adviesbranche

De geschiedenis van de adviesbranche vindt zijn oorsprong in de late negentiende eeuw, met de oprichting van ’s werelds eerste moderne consultancybureaus. Vanaf de eeuwwisseling won management consulting – dat zich in het begin voornamelijk focuste op technisch en financieel advies – steeds meer terrein in de zakenwereld, maar het duurde nog tot de jaren ’30 van de twintigste eeuw tot de consultancybureaus begonnen uit te groeien tot meer dan een paar oprichtende partners en hun kleine teams. Gesterkt door de opkomst van scientific management en operations, evenals organisatiewetenschap, groeide het aantal consultancybureaus in hoog tempo over de komende decennia. Bekende bureaus als Arthur D. Little, A.T. Kearney, Booz Allen Hamilton en McKinsey & Company speelden destijds een pioniersrol.

In het begin van de jaren ’60 startte de internationalisatie van de adviesbranche, toen grote Amerikaanse consultancybureaus hun activiteiten naar Europa brachten om ook hier met hun managementmodellen en ervaring organisaties te transformeren en verbeteren. Zo had McKinsey & Company bijvoorbeeld in de jaren ’70 maar liefst een kwart van de honderd grootste bedrijven in het Verenigd Koninkrijk gedecentraliseerd. In de dertig jaar die daarop volgden maakte de consultancybranche een ongekende groei door in Westerse economieën – een groei die de vooruitgang van de wereldeconomie in die periode verreweg oversteeg. De omzet van de top tien grootste management consultancybureaus ter wereld groeide van ongeveer $200 miljoen naar rond de $50 miljard aan het begin de van 21ste eeuw, terwijl het gecombineerde personeelsbestand van de dertig grootste bureaus groeide van rond de 20.000 in de vroege jaren ’80 naar 430.000 aan het begin van het nieuwe millennium.

Een flinke vijftien jaar later heeft de adviesbranche zich ontwikkeld tot een van de meest volwassen onderdelen van de zakelijke dienstverlening, goed voor tussen de $100 miljard en $300 miljard aan omzet, waarbij de precieze schatting afhangt van de gebruikte definitie van de branche. In de kern bestaat de branche uit zes verschillende domeinen – Strategy Consulting, Management Consulting, Operations Consulting, Financial Advisory, HR Consulting en Technology Consulting – die samen dienstverlening en dienstenaanbod omvatten in meer dan 200 sectoren en vakgebieden. De meerderheid van de consultants werken bij grote en middelgrote adviesbureaus, maar als het op het aantal ondernemingen aankomt, representeren zij normaal gesproken niet meer dan 15% van de totale branche. Het overgrote deel van de adviesondernemingen zijn eenmanszaken, oftewel ZZP-ers en freelance consultants.

Naast de consultants die werkzaam zijn bij adviesbureaus of in zelfstandige adviesondernemingen, neemt het aantal adviseurs in consultancyposities – oftewel een rol die voor een groot deel bestaat uit het benutten van consultancyvaardigheden – buiten de sector steeds verder toe. In de afgelopen decennia hebben organisaties belangrijke stappen gemaakt in het opzetten en uitbouwen van hun interne advies- en implementatieafdelingen, met interne consultancy en project management teams, evenals het ontwikkelen van typische consulting vaardigheden in hun afdelingen, divisies en processen. Er is weinig bekend over het exacte wereldwijde formaat van de ‘interne adviesbranche’, en de schattingen die gemaakt worden variëren sterk – van slechts een fractie van de normale adviesbranche tot een branche die veel grootschaliger is. Typische plaatsen in organisatie waar interne consultancyfuncties te vinden zijn, bevinden zich onder meer in organisatieontwikkeling en project managementafdelingen en specifieke adviesafdelingen, evenals veel consultants die managementfuncties bekleden.

Het hoofdstuk 'Adviesbranche' presenteert een overzicht van alle aspecten van de adviesbranche: van de verschillende definities van de consultancybranche en zijn belangrijkste onderdelen, inzicht in de grootte van regionale adviesmarkten van continenten en landen, waaronder Nederland, tot een gedetailleerd overzicht van de zes hoofddomeinen in het consultancylandschap. Verder zijn in deze rubriek te vinden: een schets van de vergoedingen en tarieven van consultants, informatie over het fusie- en overname landschap in de consultancybranche en een overzicht van de belangrijkste rankings, prijzen en erkenningen in de adviesbranche.