Vijf lessons learned van werknemers die zelfstandig worden
Steeds meer werknemers kiezen ervoor om als zelfstandig adviseur of interimmanager aan de slag te gaan. Ze geven een vaste baan en zekerheid op voor een sprong in het diepe. Maar hoe vergaat het deze mensen, zodra ze op eigen benen staan?
Piet Hein de Sonnaville is partner bij Schaekel & Partners, een bureau dat functies op vaste en interim basis vervult. Gedurende zijn loopbaan sprak en interviewde hij tientallen professionals die de stap naar zelfstandig ondernemerschap hebben gezet. Op basis van zijn ervaringen, onderscheidt hij vijf verschillende manieren in de manier waarop zelfstandigen na verloop van tijd aankijken tegen hun stap:
1: De stap van werknemer naar zelfstandig professional is veel moeilijker dan andersom
“Veel werknemers hebben onvrede over nogal wat facetten die in de werkomgeving te vinden zijn. Deze onvrede, zo blijkt uit onderzoek van FNV, neemt toe naar mate de jaren verstrijken. Het loskomen van een vast dienstverband is een van de zwaarste beslissingen gedurende een loopbaan. Vaste patronen (inkomsten, werkomgeving, activiteiten) worden drastisch doorkruist, zonder dat de nieuwe wereld echt is beleefd en ervaren. Eenmaal daar aangekomen, is de stap terug veel minder ingrijpend. Het is niet het oude, bekende terrein waarom de stap terug makkelijk is, nee: het zijn de ervaringen die horen bij zelfstandigheid die mensen wendbaarder hebben gemaakt.”
2: Eenmaal zelfstandig geworden, is de drang naar vast dienstverband veel minder groot
“Veel mensen denken vooraf dat het tijdelijk is, het zelfstandig dienstverband. ‘Als zich iets voordoet, ga ik weer terug’, denkt menigeen. Toch is de praktijk anders. Zelfs mensen die niet vrijwillig zelfstandig zijn geworden, zien na verloop van tijd vaak de voordelen van de zelfstandigheid. Het terugkeren naar een vast dienstverband is geen obsessie meer. Het kan, maar hoeft niet.”
3: Vrijheid, autonomie en onafhankelijkheid zijn de drijvende elementen
“Vraag een zelfstandige naar het hoe en waarom van zijn bestaan. Als eerste wordt steevast een van de drie (vrijheid, autonomie of onafhankelijkheid) genoemd. Niet in het rijtje: inkomen. Het een is het gevolg van het ander, maar niet andersom.”
4: Ondernemer ben je, ondernemend zijn kun je leren
“Bij velen heerst het beeld dat je ondernemer moet zijn om zelfstandig te werken. De werkelijkheid is veel genuanceerder. Een relevant netwerk, specifieke expertise en zelf startend vermogen doen wonderen. De eerste twee zijn te verkrijgen, de laatste iets minder.”
5: Trots wint van zorgen
“Vaste inkomsten ontbreken, nieuwe opdrachten laten lang op zich wachten en eenmaal in een mooie opdracht beland, blijkt het allemaal niet zo fraai te zijn. Het is slechts een aantal vaak gehoorde ervaringen. Het leven als zelfstandige is verre van zorgeloos. Naarmate de tijd verstrijkt, ontstaat vaak een andere beleving: die van trots. Zeker wanneer oude collega’s worden opgezocht of vroegere herinneringen worden herbeleefd. ‘Zelf je opdrachten creëren, direct resultaat ervan zien en los van carrièreperspectief vrijelijk kunnen opereren in een organisatie: wie wil dat niet’, zei een van interim managers binnen het netwerk van Schaekel & Partners.”
1,1 miljoen zzp’ers
Sinds 2003 is het aantal zzp’ers in ons land met bijna 500.000 toegenomen, naar in totaal 1,1 miljoen. Het grootste gedeelte van deze zelfstandige professionals (circa 170.000) is actief in de zakelijke advisering – consultants, financieel adviseurs, maar ook advocaten, architecten en belastingadviseurs. Ter vergelijking: in de bouw werken net iets meer dan 100.000 zzp’ers.
