Wat 20 PBLQ-adviseurs hebben geleerd van hun reis naar Israël

Advieskantoor PBLQ heeft eind april twintig medewerkers op studiereis gestuurd naar Israël. De week – waarin enkele universiteiten en startups werden bezocht – stond in het teken van cybersecurity en innovatie. Daarnaast stonden publiek-private samenwerkingsverbanden en de invloed van het Israëlische leger op innovatie en technologie centraal. 

In de huidige, steeds sneller digitaliserende informatiesamenleving helpt adviesbureau PBLQ zijn opdrachtgevers bij diverse verandervraagstukken “waarbij de focus ligt op informatiemanagement in het publieke domein”. Hierbij richt het bureau zich onder meer op advies, traineeships en opleidingen. Zo bracht PBLQ eind vorig jaar professionals vanuit de publieke en private sector bijeen om een open gesprek te voeren over hoe de Rijksoverheid het beheer van haar ICT-portefeuille kan verbeteren en ontwikkelde het in het kader van de aanstaande AVG-wetgeving een opleiding gericht op Privacy Impact Assessments.

Studiereis

Om ondersteuning van hoog niveau te blijven bieden in het snel veranderende advieslandschap, moeten consultants zelf ook goed bijblijven bij de nieuwste ontwikkelingen. Workshops en conferenties zijn daartoe een middel, maar er kan ook worden gekozen voor een studiereis om nieuwe kennis op te doen. PBLQ stuurde in dat licht onlangs zijn adviseurs naar Israël. De trip werd volledig georganiseerd door PBLQ’s Jonge Informatieprofessionals, die bij het adviesbureau een traineeship doorlopen en jaarlijks geheel op eigen initiatief een studiereis organiseren. Nadat vorig jaar Estland werd bezocht, was het nu dus de beurt aan Israël.

Jasper van Dam, informatieprofessional bij PBLQ, legt uit: “Israël, ook wel ‘The Start-up Nation’ genoemd, staat internationaal bekend om zijn innovatievermogen. Daarnaast is Israël toonaangevend op het gebied van cybersecuritytechnologieën en -ontwikkelingen. Dat zijn belangrijke onderwerpen die ook bij veel van onze opdrachtgevers een grote rol spelen.” Op basis daarvan vertrok een groep van twintig PBLQ-consultants op 21 april 2018 naar Tel Aviv.

De reis kende een drukbezet programma. Zo werden verschillende grote Israëlische universiteiten bezocht, waar per slot van rekening de meeste kennis huist, die vaak door het bedrijfsleven wordt omgezet in producten en diensten. Ilse de Jonge, eveneens informatieprofessional bij PBLQ, licht toe: “Tijdens de studiereis bezochten we, naast overheidsorganisaties – zoals de gemeente en de ambassade in Tel Aviv – ook verschillende startups en kleine bedrijfjes.” Van Dam voegt toe: “En ook enkele publiek-private samenwerkingsverbanden. Deze organisaties vertelden onder andere over het unieke innovatieklimaat binnen Israël, 'state-of-the-art' technologieën en methoden van opleiden.”

Innovatiestrijdkrachten

Naast de gebruikelijke partijen die innovatie en technologie bewerkstellingen, is in Israël nog een opvallende partij betrokken bij de ontwikkelingen, aldus Matthijs Kerkvliet, Adviseur bij PBLQ: “Israël kent een dienstplicht voor elke man (32 maanden) en vrouw (24 maanden).” Daarnaast beschikt het leger over “hoogwaardige wapensystemen” en over een “goed ontwikkelde cyberwarfare en -intelligencetak”. Niet voor niets behoren de Israëlische defensie-uitgaven als percentage van het bbp tot de hoogste ter wereld. Kerkvliet voegt daaraan toe: “Voordat een Israëlische man of vrouw gaat studeren heeft hij of zij er dus al een paar jaar op zitten waarin flink is geïnvesteerd in kennis over cyberintelligence.”

Die kennis brengt vanzelfsprekend grote voordelen met zich mee wanneer men besluit een technologische startup te beginnen. De Jonge geeft twee concrete voorbeelden: “Zo ontwikkelde het bedrijf Intelligym op basis van een cognitief simulatieprogramma voor het trainen van piloten in het leger een programma om voetballers te trainen. Ook de oprichter van de ooit kleine startup – maar het inmiddels flink gegroeide – Biocatch haalde zijn inspiratie uit het leger. Het bedrijf houdt zich bezig met profiling en behavioural biometrics. Services waar banken graag gebruik van maken.”

Falen als stap naar succes

Het feit dat het leger van de Israëliërs technologisch gezien zo hoogstaand is – omdat “ze niet zo’n goede relatie met hun buren hebben” – en daarnaast de dienstplicht die geldt voor alle Israëliërs in dat geavanceerde leger, zijn volgens Kerkvliet twee factoren die het startupklimaat in Israël sterk beïnvloeden: “Israël is niet zozeer innovatief omdat ze dat nou zo leuk vinden, maar uit pure noodzaak.” Die constatering is betrekkelijk abstract en niet direct toepasbaar, maar er is wel een derde factor die het innovatieklimaat in Israël ten goede komt én direct toepasbaar is, zo stelt Kerkvliet na zijn bezoek: “Daar waar wij denken in de uitkomst van een proces wordt in Israël dus ook expliciet het proces en daarbinnen het maken van fouten gepromoot.”

Volgens Kerkvliet komen bedrijven en organisaties met het op waarde schatten van fouten stukken verder. “Vele startups die we hebben gesproken – en die wij natuurlijk vooral spraken vanwege het succesverhaal – hadden allemaal minimaal één mislukte startup achter de rug. Toen ik daar bij een leuke startup expliciet naar vroeg, gaf de persoon aan: ‘Ah, my favorite subject’. En dat was ook écht zo”, stelt hij. “Zo vertelde hij dat ze regelmatig ‘fuck-up nights’ organiseren. Dat zijn bijeenkomsten waar in geuren en kleuren de mislukkingen, de fouten, de verkeerde inschattingen met elkaar worden gedeeld. Naast leerzaam zijn deze bijeenkomsten ook leuk”, aldus Kerkvliet. “Wellicht iets voor het komende iBestuurcongres?” besluit hij.