Datagedreven werken versnelt de energietransitie van Stedin
Om voorop te blijven lopen in zijn markt maakt Stedin de omslag naar datagedreven werken. Wim de Boer, Chief Information Officer van Stedin, vertelt in gesprek met online videoplatform Digital Waves hoe de netbeheerder data en IT-oplossingen gebruikt om de energietransitie in ons land te versnellen.
Stedin is een regionale Nederlandse netbeheerder die voornamelijk in de Randstad opereert. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas naar 2,2 miljoen huishoudens en industriële klanten.
De netbeheerder levert een belangrijke bijdrage aan de energietransitie, die zo belangrijk is voor de economie en onze maatschappij. De Boer: “We willen dat ook de komende generaties voldoende energie hebben. Daarom gaan we samen over op schone, hernieuwbare energie. Dit vraagt echter om flinke aanpassingen van ons energienetwerk.”
“Door alle hernieuwbare energievormen is het energieleveringssysteem veel complexer geworden dan vroeger”, legt hij uit. “Vooral omdat de leveringszekerheid een grotere uitdaging is geworden. Zo gaat wind plots waaien of de zon ineens schijnen en dan komt er plotsklaps een hele grote energietoevoer.” En dat vraagt om “aanpassingen in het ‘systeem’ en in de manier van werken”.
“Nieuwe, digitale technieken ondersteunen ons daarbij”, aldus de CIO. Zo kunnen slimme datavoorspellingen worden gebruikt om de voorspelbaarheid van energieopwekking te verbeteren, “wat de leveringszekerheid ten goede komt en dus ook de transitie naar hernieuwbare energievormen”.
Terwijl De Boer aan het roer staat van de IT-functie van Stedin, is hij niet in zijn eentje verantwoordelijk voor de datagedreven-energietransitie. “De energietransitie versnellen met digitale oplossingen is een organisatiebrede uitdaging. Niet voor niets is IT binnen Stedin een primair bedrijfsproces. En dat zie je terug in al onze strategische initiatieven: daar zit een enorme digitale component in om die energietransitie mogelijk te maken.”
Aan het omarmen van digitalisering kleeft nog een voordeel. Het kan Stedin helpen meer efficiënt te opereren, wat op zijn beurt weer de financiering van de benodigde investeringen in groene energie kan vergemakkelijken: “De komende jaren moet Stedin zich ontwikkelen naar een digitale netbeheerder. Dat betekent enerzijds dat we ons hele netwerk moeten digitaliseren,. En aan de andere kant moeten we die investeringen in het netwerk financieren. En dat moet zo efficiënt mogelijk en daar helpt data dan weer bij.”
Uitdagingen
Bij het aanpassen van het netwerk kom meer kijken dan veel mensen denken. Dat komt onder meer doordat huishoudens niet alleen meer pure afnemers zijn, maar vaak ook leverancier.
“De grootste uitdaging voor ons”, vertelt De Boer, “is het uitbreiden en het verzwaren van het netwerk. Vroeger was de energietoevoerpijp heel dik bij de centrale en heel dun bij het huis, want er ging alleen maar energie van de centrale naar het huis. Maar tegenwoordig zijn er ook energiestromen van huizen naar het netwerk, bijvoorbeeld via particuliere zonnepanelen of warmtepompen die energie opwekken.”
“Dat betekent dus dat het netwerk verzwaard moet worden om die tegengestelde energiestromen aan te kunnen. Maar dat kost enorm veel geld, dus we moeten heel goed kijken – met behulp van data – waar we investeren”, legt hij uit. “Vijf jaar geleden investeerden we €400 miljoen per jaar in het verbeteren van het netwerk , we zitten nu op €750 miljoen per jaar en dat gaat binnen afzienbare tijd naar een €1 miljard per jaar. En naast die dure investeringen, kost het ook veel geld om die uitbreidingen en verbeteringen van het netwerk vervolgens door gecertificeerde monteurs te laten aanleggen.”
“Het aantal professionals dat dat mag doen is schaars”, geeft de CIO aan, “dus die moeten we zo optimaal mogelijk inzetten. En daarbij maken we gebruik van data en we bieden ze digitale tools zodat ze hun werk zo efficiënt mogelijk kunnen doen.”
Een andere uitdaging die Stedin met data en IT-oplossingen beter kan oppakken is het in kaart brengen van de piek- en de dalmomenten op plekken in het energienetwerk. “Daarom zijn we het netwerk met sensoren aan het uitrusten, zodat we alles tot op huisniveau kunnen overzien. Want alleen op die manier kunnen we voldoen aan de behoeftes onze klanten.”
Hij geeft een voorbeeld: “Stel dat uit de data blijkt dat in een bepaalde wijk veel mensen een elektrische auto hebben die ze in de avond willen opladen. Dan kunnen wij hen tegen een lager energietarief ook aanbieden om de auto in de nacht of overdag te laden. Dat is een manier om de belasting van het netwerk te reguleren.”
Wat het voor Stedin lastig maakt is dat assets in de energiewereld gemiddeld genomen vijftig jaar meegaan, terwijl IT-oplossingen vaak al na een paar jaar aan vervanging toe zijn.
“Over dat verschil in levenscycli zijn we nu flink aan het nadenken”, geeft De Boer aan. “We willen die IT-oplossingen de komende tijd onder andere softwarematig en daarmee op afstand gaan verbeteren, zodat we bij een upgrade van een oplossing niet om de haverklap straten hoeven open te breken of slimme meters bij mensen thuis hoeven te vervangen. Dat scheelt vanzelfsprekend een hoop tijd en dus geld, dat we vervolgens in het verbeteren van het netwerk kunnen steken.”
Over Digital Waves en Node1
Digital Waves is een podcast waarop interviews verschijnen met experts over ondernemen, technologie en innovatie. Het platform is een initiatief van Node1, een Amsterdams adviesbureau dat is gespecialiseerd in het samenbrengen van business en technologie.
