Morgens begeleidt samenwerking Regio Deal Foodvalley
De uitvoering van Regio Deal Foodvalley is van start gegaan. Met het project willen de acht samenwerkende regiopartners de transitie naar duurzaam en gezond voedsel in de provincies Utrecht en Gelderland versnellen. Hiervoor is meer dan €70 miljoen vrijgemaakt, waarvan €20 miljoen door het Rijk. Morgens heeft het programmateam van de Regio Deal ondersteund bij de uitwerking van het programmavoorstel en de voorbereiding van de uitvoering.
In 2018 werden de zogeheten Regio Deals geïntroduceerd. Hiermee wil het kabinet een impuls te geven aan verschillende Nederlandse regio’s. Lokale samenwerkingen tussen regionale partners – op gebieden als wonen, veiligheid, werken, leren en recreëren – moeten bijdragen aan het verhogen van de ‘brede welvaart’. Tot 2022 is vanuit het Rijk €950 miljoen beschikbaar gesteld voor dergelijke initiatieven.
Eind 2018 werd bekend dat het kabinet €20 miljoen hiervan beschikbaar wilde stellen aan een samenwerking binnen en rondom de regio FoodValley, gelegen in Gelderland en Utrecht. Dit gebied heeft een internationale koploperspositie op het gebied van kennis en innovatie rondom voeding en gezondheid.
Vanuit zijn voortrekkersrol wil de regio inzetten op een versnelling van de transitie naar duurzaam en gezond voedsel in de regio. Deze ambitie is vertaald in drie thema’s: (1) versnelling van de landbouwtransitie, (2) gezonde voeding van prille start tot oude dag, en (3) versterken van het kennis- en innovatie-ecosysteem.
Het plan voor de samenwerking is ingediend door Regio FoodValley, de provincies Gelderland en Utrecht, de Wageningen University and Research (WUR) en de Universiteit Utrecht, Waterschap Vallei en Veluwe, LTO Gelderse Vallei en werkgeversorganisatie VNO-NCW. Daarnaast zijn verschillende andere partners betrokken bij de voorbereiding, waaronder het Netherlands Center for One Health (NCOH), het Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie, Danone Nutricia Research en bedrijven uit de agrarische sector.
Van voorstel tot Regio Deal
Voordat de €20 miljoen definitief zou worden toegekend, moest het voorstel eerst worden uitgewerkt tot een definitieve Regio Deal. Om vervolgens daadwerkelijk aan de uitvoering te kunnen beginnen moet bovendien een volledige uitvoeringsorganisatie worden ingericht. Al met al een aardige klus. Om hierbij te helpen heeft Regio Deal Foodvalley daarom Morgens gevraagd om het hiervoor samengestelde programmateam te ondersteunen bij dit proces.
Bibianne Geerts, senior consultant bij Morgens, stelt dat een bestendige beheerstructuur, stevige programma-organisatie en heldere afspraken over de financiering cruciaal zijn in het waarmaken van de ambities van de Regio Deal. “Een belangrijk aspect is netwerksamenwerking”, legt ze uit. “Niet alleen is de samenwerking tussen het Rijk en de regio nieuw, ook werken voor het eerst acht regiopartners vanuit overheid, onderwijs en bedrijfsleven intensief met elkaar samen.”
In de ondersteuning van het proces hield Morgens zich in de rol van programma-adviseur bezig met het verbeteren van de samenwerking van de programmaorganisatie, het brengen van eenvoud, structuur en kennis van programma’s, het voeren van regie en bieden van ondersteuning bij het uitwerken van het ingediende voorstel tot een Regio Deal, het begeleiden en ondersteunen van het proces om te komen tot duidelijke afspraken rondom de organisatie en financiering en het op orde brengen van de governance, om zo de besluitvorming te vereenvoudigen.
Dealmakersfase
Tijdens de eerste ‘dealmakersfase’ – waarin het voorstel werd uitgewerkt tot definitieve Regio Deal – vond de samenwerking plaats onder grote tijdsdruk. Het Rijk zou alleen akkoord gaan met de Regio Deal indien de regiopartners samen ook minimaal €20 miljoen financiering inbrachten. “In enkele maanden tijd moeten de regiopartners samen met het Rijk het ingediende voorstel verder uitwerken voor het daadwerkelijk sluiten van de Regio Deal”, aldus Geerts.
“In 2050 wonen er ruim 9 miljard mensen op de aarde. Het is een enorme uitdaging om al deze monden te voeden in het perspectief van klimaatverandering en het verdwijnen van landbouwgronden.”
Op 19 juli vorig jaar was het moment daar: het Rijk kende definitief €20 miljoen toe aan het programma Regio Deal Foodvalley. Bovendien stelden de regionale samenwerkingspartners nog eens ruim €50 miljoen beschikbaar, waarmee het totale budget uitkwam op ruim €70 miljoen.
René Verhulst, voorzitter van het Bestuurlijk Overleg van de Regio Deal Foodvalley, reageerde verheugd op de mijlpaal: “In 2050 wonen er ruim 9 miljard mensen op de aarde. Het is een enorme uitdaging om al deze monden te voeden in het perspectief van klimaatverandering en het verdwijnen van landbouwgronden. Met deze deal kunnen we onze krachten bundelen en een cruciale bijdrage leveren aan gezond en duurzaam voedsel voor iedereen.”
Kwartiermakersfase
Ondanks de feestvreugde, moest er na deze mijlpaal nog altijd veel gebeuren voordat de daadwerkelijke uitvoering van start kon gaan. Na het sluiten van de Deal begon de zogeheten kwartiermakersfase, waarin de uitvoeringsorganisatie werd klaargemaakt. “Hierin werd de governancestructuur opgezet, de geldstromen vastgelegd, de juridische checks gedaan en de programma’s en projecten klaargestoomd voor de start van de Regio Deal”, legt Geerts uit.
Inmiddels is ook deze fase bijna afgerond. François van Doesburg, kwartiermaker van Regio Deal Foodvalley, blikt tevreden terug op de samenwerking met Morgens: “Wat ik typisch Morgens vind is de open houding en het feit dat ze voor zichzelf de lat ook hoog leggen. Als de ‘collega’s’ van Morgens iets willen dan gaan ze ervoor en voelen ze zich persoonlijk betrokken en verantwoordelijk. Ik heb gemerkt dat ze goed luisteren en vervolgens niet op één onderdeel meedoen, maar op alle vlakken, zowel strategisch als operationeel.”
Met de voltooiing van de kwartiermakersfase kan de uitvoering van Regio Deal Foodvalley dit jaar dan echt van start gaan. De komende jaren wordt onder meer gewerkt aan nieuwe concepten voor het terugdringen van de uitstoot van stikstof en andere schadelijke stoffen, de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen voor boeren, het creëren van een omgeving die mensen stimuleert om gezond en duurzaam te eten en het bevorderen van kennisverwerving en -deling tussen bedrijven in de regio.
