Inzicht in Lean leiderschap en teams in 15 minuten
Desirée van Dun, adviseur bij House of Performance, heeft in kader van haar proefschriftonderzoek vijf video’s gemaakt, die de hoofdconclusies van haar onderzoek samenvatten. In pakweg 15 minuten geeft ze inzicht in de rol van midden- en hoger management, het creëren van de juiste randvoorwaarden en andere factoren voor het faciliteren van een succesvolle lean teamcultuur.
Onlangs berichtte Consultancy.nl over het proefschrift van Desirée van Dun, werkzaam als adviseur bij House of Performance, een organisatieadviesbureau uit Utrecht dat zich richt op het verbeteren van prestaties op de werkvloer. Van Dun deed in het kader van haar proefschrift onderzoek naar welk type leiderschap effectief is voor het faciliteren van een lean teamcultuur, welk gedrag en welke waarden daar het best bij horen, en hoe de combinatie daarvan effect heeft op de dynamiek van het team. Hiervoor deed zij onderzoek onder 25 operationele teams in bedrijven uit verschillende sectoren, waaronder de productiesector, dienstverlening en de publieke sector. Ook volgde ze vijf hoog presterende teams van dichtbij over een langere termijn, om te kijken naar de duurzaamheid van de hoge prestaties.
De belangrijkste conclusie van het promotieonderzoek is dat goed presterende teams worden gekenmerkt door negen verschillende kernfactoren, en dat deze factoren via effectief leiderschap en een passende organisatiecultuur tot een succesformule kunnen worden gebracht. Een overzicht van de negen factoren:
Om managers te ondersteunen bij het trekken van de belangrijkste lessen uit haar proefschrift, heeft Van Dun vijf korte video’s gemaakt. Hiermee komt ze tegemoet aan het tijdgebrek van managers – die over het algemeen geen tijd hebben om een meer dan 100 pagina’s tellend rapport door te lezen, hoe geïnteresseerd ze ook zijn. De korte video’s, die bij elkaar pakweg 15 minuten duren, kunnen voor een meerderheid van hen een uitkomst bieden.
In de vijf video’s neemt Van Dun de kijkers mee langs een aantal van de belangrijkste conclusies en bevindingen van haar onderzoek. In de eerste video introduceert zij haar onderzoeksvragen en de vier daarop volgende filmpjes. Volgens Van Dun wordt er nog te veel naar de harde resultaten van lean management gekeken en te weinig naar de menselijke kant. In het tweede filmpje gaat ze in op lean leiderschap, en dan met name van het middenmanagement en teamleiders. Volgens Van Dun zijn lean managers veel meer bezig met ‘er voor zorgen dat het voor de ander beter wordt’, of altruïsme zoals zij het noemt. Hierbij vergelijkt zij lean leiders met teamleiders uit organisaties die niet via de principes van lean werken, om te zien welke gedragingen leiden tot een effectieve lean cultuur.
In de video’s daarna gaat Van Dun achtereenvolgens in op de randvoorwaarden die nodig zijn voor een lean teamcultuur, de rol van het hoger management, en hoe haar bevindingen in de praktijk ingezet kunnen worden. De randvoorwaarden voor een lean teamcultuur bestaan uit drie pijlers, namelijk Gedrag, Gevoel, en Gedachten (drie G’s). Het team in een lean cultuur deelt meer informatie, monitort zelf taken en prestaties, bedenkt samen hoe zij beter kunnen presteren en pakken een eigen stuk leiderschap. Ze voelen zich verbonden aan elkaar, conflicten worden op een constructieve manier afgehandeld en mensen voelen zich veilig om zaken met elkaar te bespreken.
Tot slot zijn ook de gedachten van teamleden van cruciaal belang: teamleden moeten het eens zijn met ‘waar dit team naar toe gaat’ en moeten deze doelen zelf kunnen uitleggen: “wat zijn de doelen en hoe kan ik daar aan bijdragen?” In het filmpje daarop legt Van Dun uit waarom het hoger management hier een belangrijk rol bij speelt, namelijk het verduurzamen van de hoge prestaties en het continue verbeteren, door de steun aan lean uit te spreken en te laten doorschijnen in hun acties.
Hoe teamleiders, hoger management en HR-managers de lessen van Van Dun in de praktijk kunnen toepassen wordt met verschillende voorbeelden geïllustreerd. Een belangrijke conclusie is dat de bevindingen onafhankelijk van de grootte van het team in kwestie gelden, of van hoeveel mannen en vrouwen daarin zitten, in welke sector het bedrijf actief is, of welk opleidingsniveau de teamleden hebben.
Desirée van Dun (faculteit Behavioural, Management and Social Sciences, Institute for Innovation and Governance Studies) promoveert op vrijdag 11 december 2015 om 12:45 uur in gebouw de Waaier, Universiteit Twente. Haar onderzoek is begeleid door Celeste Wilderom van de Vakgroep Change Management & Organizational Behavior, waarmee ze reeds meerdere publicaties heeft geschreven over het onderzoek. Voor het meest recente stuk ontving zij een Best Student Paper Award, tijdens de Annual Meeting van the Academy of Management in Vancouver.
