‘Fusie tussen Oostzaan, Landsmeer en Wormerland levert mogelijk onvoldoende op’
Opgaan in Amsterdam of Zaanstad biedt Oostzaan meer perspectief dan een fusie met Landsmeer en Wormerland, schrijft TwynstraGudde in een onderzoeksrapport.
Vandaag de dag zijn Nederlandse gemeenten belast met aardig wat overheidstaken. Naast het verstrekken van paspoorten en vergunningen, zijn ze bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor het uitvoeren van de lokale energietransitie, het faciliteren van de jeugdzorg en het opvangen van asielzoekers.
Heel wat kleine gemeenten hebben moeite om al hun taken uit te voeren. Zo ook het ten noordwesten van Amsterdam gelegen Oostzaan, dat een kleine 10.000 inwoners telt. In haar zoektocht naar een oplossing voor deze problematiek schakelde Oostzaan vorige jaar experts van TwynstraGudde in.
Op basis van het eerste onderzoek concludeerde het adviesbureau dat een toekomst als volledig zelfstandige gemeente voor Oostzaan niet realistisch lijkt. Het advies mag worden geïnterpreteerd als de suggestie om een fusie te overwegen. Landsmeer, Zaanstad en Amsterdam werden destijds genoemd als logische potentiële partners.
Aanvullend onderzoek
Na de presentatie van het eindrapport zocht de gemeenteraad van Oostzaan eind vorig jaar contact met de gemeenteraden van Landsmeer en Wormerland, om samen te kijken naar de mogelijkheden om een structureel samenwerkingsverband op te zetten. Uiteindelijk namen alleen Oostzaan en Landsmeer deel aan de verkenning, Wormerland wilde niet aan het onderzoek meewerken.
TwynstraGudde was wederom betrokken bij dit onderzoek. De consultants brachten in kaart welke voordelen een ambtelijke fusie zou bieden aan Oostzaan, Landsmeer en Wormerland. Hetzelfde werd gedaan voor een bestuurlijke fusie.
Begin maart is de studie opgeleverd. Conclusie: het samenvoegen van de drie kleine gemeenten – Wormerland heeft circa 16.000 inwoners, Landsmeer ongeveer 11.000 – levert waarschijnlijk onvoldoende winst op. Een fusie met Amsterdam of Zaanstad biedt meer perspectief.
Weliswaar leidt een ambtelijke fusie tot een grotere capaciteit en extra budget, maar tegelijkertijd moet zorg worden gedragen voor veel meer inwoners. De onderzoekers geven aan dat een bestuurlijke fusie iets meer voordelen oplevert, maar waarschijnlijk onvoldoende om de huidige problematiek structureel te verhelpen.
Daarnaast stelt TwynstraGudde dat de wervingskracht van de drie gemeenten na zowel een bestuurlijke als een ambtelijke fusie tekort zou schieten om voldoende capabele medewerkers aan te trekken.
Debat gemeenteraad
Het rapport van TwynstraGudde diende gisteravond als input voor een debat in de Oostzaanse gemeenteraad over de bestuurlijke toekomst van de gemeente. Daarin werd besloten dat het college van B&W verkennende gesprekken mag beginnen met Zaanstad, Amsterdam en Landsmeer en Wormerland over een mogelijke fusie.
De optie om met Wormerland en Landsmeer te ambtelijk te fuseren wordt ook nog open gehouden, dankzij een amendement van het CDA.
