Noord-Nederland eist betere treinverbindingen in ruil voor woningen
De provincies Drenthe, Friesland, Groningen en Flevoland zijn bereid om 220.000 extra woningen te bouwen. Wel eisen ze in ruil daarvoor forse investeringen in meerdere treinverbindingen. Maar dat levert extra economische groei op, zegt adviesbureau Berenschot.
Onbetaalbare koophuizen en ellenlange wachtlijsten voor huurwoningen. Het zijn al lange tijd geen uitzonderingen meer in Nederland, dat kampt met een enorm woningtekort. Afgelopen februari presenteerde een groep van organisaties in samenwerking met gemeenten en provincies een actieplan: tot 2030 moeten er in Nederland 1 miljoen huizen bijkomen om het woningtekort een halt toe te roepen.
Maar ja, Nederland behoort tot de dichtstbevolkte landen ter wereld, dus waar bouw je al die nieuwe huizen? Al gauw kwam vanuit Den Haag het idee om uit te wijken naar de drie dunbevolkte noordelijke provincies, waar nog meer dan voldoende plek is. Drenthe, Friesland en Groningen blijken best bereid daaraan mee te werken, maar daar moet wel wat tegenover staan.
Boter bij de vis
De bestuurders van de drie provincies staken enige tijd geleden hun koppen bij elkaar. Ze concludeerden dat ze een bijdrage wilden leveren aan het verhelpen van het woningtekort. Maar alleen als het kabinet in ruil daarvoor enkele treinverbindingen zou verbeteren.
Het gaat onder andere om investeringen in de bestaande Lelylijn. Momenteel duurt een reis tussen Groningen en Amsterdam ruim twee uur, maar dat kan volgens de plannen worden teruggebracht naar anderhalf uur. Omdat deze spoorverbinding dwars door Flevoland gaat en daar ook nog voldoende ruimte is voor nieuwe woningen, sloot deze provincie zich aan bij het drietal.
De provincies eisen daarnaast investeringen in de spoorlijn van Utrecht via Zwolle naar Drenthe, Friesland en Groningen. En verder moet ook de Nedersaksenlijn – de treinverbinding vanuit Groningen via Stadskanaal naar Emmen – onder handen worden genomen.
Economische groei
Bij elkaar opgeteld vragen de provincies aan het Rijk een slordige €9,5 miljard. Een fors bedrag, maar volgens Berenschot levert het meer op. Het adviesbureau becijferde dat de €9,5 miljard op termijn zo’n €24 miljard toevoegt aan het cumulatief bruto regionaal product van de vier provincies. Momenteel is dat volgens cijfers van het CBS circa €75 miljard, waardoor sprake zou zijn van een stijging van maar liefst een derde (32%).
Fleur Gräper (D66), Statenlid van de provincie Groningen, meldt RTV Noord dat de eisen realistisch zijn. “Wij zijn een regio die qua oppervlakte ongeveer een derde van Nederland bevat. […] Het gaat om het ontwikkelen van Noord-Nederland en daarmee Nederland als geheel. Daardoor is het per definitie een interessante investering voor het Rijk.”
Blik op de toekomst
Of het Rijk ingaat op de eisen is momenteel lastig te zeggen. Begin april strandde het verkenningsproces nadat enkele notities waren uitgelekt. Eind april ontstond opnieuw commotie toen RTL Nieuws berichtte dat het kabinet eind 2019 had besloten om de Tweede Kamer bewust onvolledig te informeren over de toeslagenaffaire.
Door de grote onrust en het gebrek aan vertrouwen in het parlement is het niet waarschijnlijk dat het formatieproces binnen enkele weken zal worden afgerond. Dat zorgt ervoor dat Groningen, Friesland, Drenthe en Flevoland nog even geduldig zullen moeten afwachten totdat het nieuwe kabinet zijn plannen presenteert.
