Game leert adviseurs navigeren door de onzekere VUCA-wereld
Hoe overleef je als organisatie de onstuimige wereld van de 21e eeuw? Die vraag staat centraal in de businessgame Future-Fit van Sioo en Customer Games. Spelenderwijs leren deelnemers zich bewegen binnen het complexe web van elkaar beïnvloedende ontwikkelingen dat het speelveld vormt voor de hedendaagse organisatie. De game werd dit najaar gespeeld door deelnemers van de Advanced Consulting & Change- en De Nieuwe Adviseur-opleidingen van Sioo. Programmamanager Marguerithe de Man blikt terug.
Aan woorden om de snel veranderende wereld van vandaag de dag te omschrijven is geen gebrek. Sommigen spreken van de informatiesamenleving. Anderen van de vierde industriële revolutie. Weer anderen kunnen maar niet ophouden over de nimmer voltooide digitale transformatie waarin organisaties zich bevinden.
Dergelijke omschrijvingen vatten zeker een belangrijk deel van de huidige wereld, maar wat dit tijdperk zo uniek maakt is de manier waarop de snelle technologische vooruitgang interacteert met andere maatschappelijke ontwikkelingen. Denk aan veranderingen op demografisch, economisch, sociaal-cultureel, ecologisch en politiek gebied.
Beweeglijk, onzeker, complex en ambigu
De wisselwerking tussen al die factoren zorgt volgens Marguerithe de Man “dat we heden ten dage niet meer in een voorspelbare of stabiele wereld leven”. De term die zij dan ook gebruikt om de wereld van de 21e te duiden is de ‘VUCA-wereld’: Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous.
“Dit is een context die organisaties en hun in- en externe adviseurs voor grote uitdagingen plaatst”, aldus De Man. “Hoe zorg je er als organisatie voor dat je in zo’n omgeving over tien jaar nog bestaat en vitaal bent?”
Dit was de uitdaging voor deelnemers aan Advanced Consulting & Change (ACC) en De Nieuwe Adviseur (DNA), twee professionaliseringsprogramma’s voor adviseurs van Sioo. “Ongeacht de vraag die zij van hun klanten krijgen, is het de taak van adviseurs om de organisatie óók verder te helpen in de informatiesamenleving. Dat is een van de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de beide programma’s.”
Dus integreerde Sioo de game Future-Fit in de programma’s. Het spel draait om zes organisaties die moeten zorgen dat ze over tien jaar nog bestaan en vitaal zijn.
“De zes organisaties in de game, allemaal actief in de gezondheidszorg, werken als een ecosysteem”, legt De Man uit. “Een belangrijke indicator om over tien jaar nog te bestaan is de vitaliteit van dat ecosysteem. Een ecosysteem is geen keten, het is niet zo dat het ecosysteem zo sterk is als de zwakste schakel, maar ook de gezondheid van de indirecte partijen is uiteindelijk van belang voor de vitaliteit van het gehele systeem.”
“Omgaan met teleurstellingen en onverwachte gebeurtenissen maakt deel uit van het koers houden in onzekere tijden.”
Werken aan een onbekende opgave
Geheel in lijn met de hoogst onzekere VUCA-wereld, kennen de verschillende organisaties aan het begin van het spel de opgave waar ze aan werken nog niet expliciet.
“In de verschillende spelrondes kiezen de organisaties projecten en experimenten die ze ofwel alleen of met meer partijen samen kunnen doen. Elk project of experiment heeft een effect op de indicatoren ‘medewerkerstevredenheid’, ‘klanttevredenheid’, ‘meervoudige waardecreatie’, ‘bijdrage aan het netwerk’ en een ‘kosten-bateneffect’. En niet alle projecten en experimenten zijn succesvol. Dus omgaan met teleurstellingen en onverwachte gebeurtenissen maakt deel uit van het koers houden in onzekere tijden.”
Op basis van de keuzes die in het spel worden gemaakt kunnen de cursisten reflecteren op hun manier van werken. “Opvallend in deze groep was het feit dat er relatief weinig projecten en experimenten afvielen, een combinatie van veilige keuzes maken én geluk bij het draaien aan het rad van fortuin. Veilig kiezen gebeurde op basis van de op de projectkaart aangegeven slagingskans van 50, 66 of 83%, en deze groep koos voor veel de projecten met hogere slagingskansen.”
Daarnaast dekte de groep door het aanschaffen van verzekeringen een aantal risico’s voor de eventmomenten in de game af. “Een eventmoment is een onverwachte gebeurtenis, variërend van een datalek tot ongunstige berichten op social media. Omgaan met teleurstellingen was deze keer niet zo aan de orde, ook dat zien we wel eens anders. Dan eindigen rondes in ware slagvelden van gesneuvelde projecten en experimenten.”
“De wereld is veranderd als de evaluatie klaar is. Zo is ook de wereld in de game na ‘de heidag’ ineens anders.”
Geluk en wijsheid
Terwijl de deelnemers de doelstelling van de game wisten te behalen, moesten ze erkennen dat ze nog veel te leren hadden. De Man: “Het moet gezegd worden; deze keer stond na afloop van de game het gehele ecosysteem er goed voor, dat zien we weleens anders! De deelnemers gaven echter aan dat dit ‘eerder door geluk dan wijsheid kwam’, want in de eindreflectie kwamen ze erachter dat er toch wel heel erg self-centered gespeeld was.”
Ook bleek het omgaan met voortdurende onzekerheid en verandering nog altijd lastig. “Hoe blijf je uit de valkuil van pilots? Pilots kunnen op zich succesvol zijn, maar moeten in het paradigma van ‘planning en control’ geëvalueerd worden voordat ze verder geïmplementeerd en opgeschaald kunnen worden, waarbij het risico op het vervliegen van het momentum groot is. De wereld is veranderd als de evaluatie klaar is. Zo is ook de wereld in de game na ‘de heidag’ ineens anders. Daar ligt de kracht van experimenteren en itereren, al doende leren en bijsturen.”
Al met al was er dan ook genoeg om over na te praten. Binnen de ACC en DNA zag De Man “duidelijk iets van de vakvolwassenheid van de adviseurs”. De game wordt echter ook gespeeld binnen andere contexten. “Businessgame Future-Fit kan buiten onze consultingprogramma’s ook binnen organisaties worden ingezet of als licentie beschikbaar worden gemaakt. De game kan zowel live, coronaproof, als volledig online ingezet worden.”
Op deze manier kunnen alle medewerkers beter leren omgaan met de vele uitdagingen van de VUCA-wereld, zodat iedereen eraan kan bijdragen dat de organisatie over tien jaar nog steeds bestaat én vitaal is.
