Metaalschaarste uitdaging voor groei elektrische autovloot
Nederland heeft de ambitie om tegen 2030 twee miljoen volledig elektrische auto’s over zijn wegen te laten rijden. Onderzoekers van Metabolic, Copper8 en de Universiteit Leiden zien echter uitdagingen in de opschaling van de productie van kritieke metalen om de grootschalige overstap naar elektrisch vervoer mogelijk te maken.
Het vergt beslist nog forse ingrepen wil ons land tegen 2050 voldoen aan de Parijse klimaatdoelstellingen. Omdat ambities meer dan eens hoger reiken dan de realiteit, stelde de Nederlandse regering enige tijd geleden in het veelbesproken Klimaatakkoord een tussentijds toetsingsmoment vast.
Zo moet de CO2-uitstoot in ons land in 2030 met 49% zijn verminderd ten opzichte van 1990. En daar zijn onder meer twee miljoen volledig elektrische auto’s voor nodig, wat flink meer is dan het aantal dat momenteel over onze wegen zoeft.
Hoe staan we ervoor?
Uit cijfers van het CBS blijkt dat 0,53% van alle Nederlandse personenauto’s volledig elektrisch is, wat neerkomt op 45.000 voertuigen. Volgens het Klimaatakkoord moet dat aantal de komende vijf jaar verdertienvoudigen naar bijna 600.000. De daaropvolgende vijf jaar – tussen 2025 en 2030 – moet de vloot doorgroeien naar een omvang van twee miljoen voertuigen. Samengevat moet het aantal elektrische auto’s in Nederland de komende tien jaar tijd dus met ruim 4.000% stijgen.
Metaalschaarste
Experts van Metabolic, Copper8 en de Universiteit Leiden zetten echter hun vraagtekens bij deze planning. “Het probleem is niet dat kritieke metalen opraken. De vraag is veel meer hoe snel deze gewonnen kunnen worden”, zegt Benjamin Sprecher, verbonden aan de Universiteit Leiden.
“De toevoerketens zijn ondoorzichtig en heel complex. Een nieuwe mijn open je niet zomaar. Er zijn bovendien veel afhankelijkheden, want bijna alle productie van zeldzame aardmetalen is in Chinese handen.” Slechte arbeidsomstandigheden en milieuproblemen spelen bij de delving en verwerking van dergelijke grondstoffen daarnaast ook een rol. En wanneer er meer grondstoffen gedolven worden, is de kans groot dat ook daar meer problemen ontstaan
Momenteel gebruiken Nederlandse elektrische personenauto’s ongeveer 0,1% van de jaarlijkse wereldwijde productie van de benodigde metalen. In 2030 gaat het volgens de onderzoekers om 2% tot 4%, ten opzichte van de huidige mondiale productie. Doordat deze kritieke metalen ook nog nodig zijn voor andere toepassingen, waaronder duurzame elektriciteitsproductie, de procesindustrie en militaire technologie, ontstaat in toenemende mate concurrentie tussen landen en technologieën.
Wereldwijd verwacht de IEA een sterke groei in het aantal elektrische auto’s. Op basis van de huidige technologie en de verwachte technologische innovatie tot en met 2030 is er – alleen voor elektrisch vervoer – van enkele kritieke metalen jaarlijks meer nodig dan de huidige wereldwijde jaarproductie. De onderzoekers hebben dat gecombineerd met de metaalvraag van zonnepanelen en windmolens, en komen tot de conclusie dat een sterke groei in mijnbouw nodig is om de gewenste duurzame technologieën te produceren.
Oplossingsrichtingen
Elektrische auto’s hebben de toekomst, aldus de onderzoekers, omdat deze vanuit klimaatoogpunt vele malen beter zijn dan de fossiel aangedreven alternatieven. “We zouden echter vooral moeten sturen op minder fossiel aangedreven auto’s op onze wegen, in plaats van alleen op meer elektrische,” aldus Sybren Bosch van Copper8.
Om vervolgens toch de klimaatambities te realiseren, zo stellen de onderzoekers, zou Nederland meer moeten inzetten op andere vormen van mobiliteit. Denk hierbij onder andere aan meer hoogwaardig openbaar vervoer en aan deelauto’s.
