Aantal hotels in Nederland groeit, Amsterdam en Utrecht beste steden
Het aantal hotels in Nederland is ten opzichte van vier jaren geleden met 1% gestegen. In 2013 waren er 3.505 hotels, afgelopen jaar waren dit er 3.525. Hoofdstad en toeristentrekpleister Amsterdam is de populairste stad voor hotels, gevolgd door Utrecht en Rotterdam, zo blijkt uit onderzoek van adviesbureau Horwath HTL en ABN AMRO.
In Nederland schommelt het aantal hotels al een paar jaar rond de 3.500 stuks. Grotere hotelketens beschikken over tenminste 100 tot 120 kamers (per hotel) en de grens van een rendabel hotel ligt vaak rond de 50 kamers. Hotels met vijf sterren hebben gemiddeld genomen 185 kamers en die met 4 sterren zo'n 95. Hotels met één ster hebben gemiddeld maar 12 kamers, bij hotels met 2 sterren zijn dat er 16 en bij hotels met 3 sterren 35.
Het is niet zo verwonderlijk dat hotels met 5 sterren gemiddeld genomen meer kamers bezitten dan hotels met 1 ster, want enkel met voldoende kamers zijn de inzet van extra personeel en het bieden van luxe faciliteiten rendabel. In ditzelfde licht is ook de algemene trend waarin hotels steeds meer kamers bieden begrijpelijk. In 2013 had een hotel gemiddeld 31,6 kamers en in 2017 waren dit er 33,5. Omdat alles onderhevig is aan inflatie en de concurrentie almaar toeneemt, worden hoteleigenaren gedwongen extra kamers te verhuren om zo hun kosten te kunnen dekken.
In Nederland zijn zeker 60 hotelketens met 70 hotelmerken actief. Van alle Nederlandse hotels behoort ongeveer 16% tot een keten of hotelgroep; samen bezitten zij bijna de helft van het aantal hotelkamers. Hotels zijn niet zoals vroeger het enige alternatief om buiten de deur te slapen. Tegenwoordig ondervinden ze flinke concurrentie van bed & breakfasts. In totaal zijn er in Nederland naar schatting ruim 5.000 bed & breakfasts, met zo'n 18.000 kamers en appartementen. Dat aantal neemt structureel toe.
Daarnaast mengen particulieren zich steeds vaker in de logeerbusiness, middels bijvoorbeeld Airbnb. De verhuursite werd in 2008 opgericht en inmiddels staan er op dat platform zo'n 31.000 Nederlandse woningen of kamers. In 2016 boekten 1,4 miljoen mensen een verblijf in Nederland via Airbnb. Ruim twee derde van de ruimtes op Airbnb in Nederland worden aangeboden in Amsterdam. Deze constatering vormde voor de gemeente Amsterdam aanleiding om het verhuren van particuliere woningen aan toeristen te reguleren.
Aantal hotelovernachtingen groeit
In 2016 kwam het aantal overnachtingen in Nederlandse hotels, bungalowparken en campings uit op 107 miljoen. Bij ruim 60% daarvan betrof het een binnenlandse overnachting: Nederlanders brachten bijna 67 miljoen nachten door in een hotel, bungalowpark of camping, wat 1% meer is dan het jaar ervoor. Het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten steeg met 5% naar bijna 40 miljoen. Voor de optie hotel werd in ruim 40% van de gevallen gekozen; met 44,4 miljoen overnachtingen zijn hotels nog steeds de belangrijkste overnachtingsaccommodatie. Hotels registreerden tussen 2015 en 2016 ruim 6,5% meer gasten. Niet geheel verrassend zijn zakenreizigers een belangrijke doelgroep voor hotels: in 2016 overnachtten zakenreizigers 17,7 miljoen nachten in Nederlandse hotels.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat Duitsers de grootste groep van buitenlandse gasten vormen, gevolgd door de Britten, de Amerikanen en Belgen. Het is niet zo gek dat Duitsers absoluut gezien zo’n grote groep vormen, ten eerste omdat het een buurland is van Nederland en ten tweede omdat het land ruim 80 miljoen inwoners heeft. Datzelfde geldt voor de UK, waar zo’n 65 miljoen mensen op een nabije afstand van Nederland wonen. Dat de VS boven België staat, heeft vermoedelijk ook veel te maken met het grote verschil in het aantal inwoners tussen die twee landen: de VS heeft zo’n 325 miljoen inwoners terwijl België blijft steken rond de 11 miljoen. Bovendien is Schiphol een bekende transferluchthaven vanuit de USA. Tel daarbij op dat Amsterdam en haar grachten zeer geliefd zijn onder Amerikanen, en het is logisch dat (absoluut gezien) inwoners van de VS vaker overnachten in Nederland dan Belgen.
Vooral steden populair
Urbanisatie, de trend dat mensen naar steden toe trekken, blijkt ook een niet permanente variant te kennen. Hotels zijn namelijk met name steeds populairder in grote steden. Afgelopen jaar vond 43% van de overnachtingen plaats in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Maastricht en Utrecht. Zowel binnen- als buitenlandse gasten verkiezen steeds vaker de stad boven de provincie. In 2008 vond nog slechts 36% van de hotelovernachtingen plaats in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Maastricht of Utrecht. Uit de cijfers van het CBS blijkt dat, weinig verrassend, Amsterdam verreweg de populairste bestemming is om te overnachten.
Beste steden voor hotels
Volgens de onderzoekers van Horwath HTL en ABN AMRO is Amsterdam de beste stad om een hotel te hebben en te bezoeken. In de studie werd zowel het perspectief van de hoteleigenaar als van de hotelgast belicht. Daarbij werd onder andere gelet op de uitvalmogelijkheden. Wat dat betreft neemt Amsterdam dan een terechte eerste plek in, met de nabijheid van onder meer de zee, Schiphol en andere grote steden.
Utrecht, waar tegenwoordig steeds meer buitenlandse toeristen naar uitwijken, is een stad die met haar grachten wat weg heeft van Amsterdam. Zij staat op de tweede plek. Bovendien is Amsterdam per trein vanaf het centraal station in Utrecht binnen 17 minuten te bereiken, wat voor veel toeristen van belang kan zijn als zij Nederland bezoeken. Ook doet de regio Utrecht het zakelijk gezien niet onaardig, waardoor ook steeds meer zakelijke reizigers de stad bezoeken en daar zo en nu en dan moeten overnachten.
Daarnaast is ook Rotterdam populair, vanwege haar haven, waardoor het een komen en gaan is van mensen die vanzelfsprekend nachtrust en dus een slaapplaats nodig hebben. Op de vierde plek is Den Haag te vinden, de hofstad van Nederland, waar veel diplomatieke en politieke gasten in hotels resideren. Op plek vijf staat Eindhoven, dat met ASML, Philips en een Technische Universiteit in haar omgeving ook een geschikte locatie vormt voor een hotel. Op plek zes staat Haarlemmermeer, de gemeente waar Schiphol is gevestigd, wat natuurlijk ook veel hotels aantrekt. Daarna volgt Noordwijk, dat onder meer wordt geholpen door de ligging aan zee en nabijheid van Leiden en Amsterdam.
Naast Eindhoven is er in Brabant nog een andere geschikte plek voor hotels, namelijk Breda, met haar culturele binnenstad gelegen op iets meer dan 30 minuten rijden van de belangrijke havens van Antwerpen en Rotterdam. In het noorden van Nederland is volgens de onderzoekers Groningen een goede locatie om een hotel te vestigen. Een plek lager staat het pittoreske Noord-Hollandse Bergen, gevolgd door Maastricht, een bourgondische stad nabij het Ruhrgebied en België. Op plek dertien is Arnhem te vinden, een centrale plek gezien vanuit het oosten van Nederland.
In de onderste regionen staat Schouwen-Duiveland, het bovenste ‘eiland' van de provincie Zeeland. Hier zijn volgens de onderzoekers veel hotels te vinden dankzij de mogelijkheden tot recreatie. Op plek veertien bevindt zich Apeldoorn, dat profiteert van de ligging op de Veluwe, waar veel toerisme op af komt. Ook Texel, dat op plek vijftien staat, profiteert daarbij flink van de natuur die veel toeristen trekt. De laatste plek op de lijst wordt door de onderzoekers toebedeeld aan Valkenburg in Zuid-Limburg, van waaruit de grotten en Maastricht kunnen worden bezocht.
Trends in de sector
In het onderzoek is ook gekeken naar de belangrijkste trends binnen de hotelbranche. Hieruit komt onder meer naar voren dat dat prijs en beleving steeds belangrijker worden: de consument van nu wil een kwalitatief zo goed mogelijk product tegen een zo scherp mogelijke prijs. Enkel voor een uniek product dat een bijzondere herinnering of beleving creëert, is de consument vandaag de dag nog bereid extra te betalen.
Hotelkamers uit het hoogste segment (vijf sterren) zijn de afgelopen jaren erg in prijs toegenomen, terwijl hotelkamers uit het middensegment (drie sterren) in 2017 ten opzichte van 2016 zelfs in prijs zijn gedaald. Als daar de opkomst van lowbudgethotels zonder restaurant of bijzondere voorzieningen bij wordt opgeteld, onderschrijft dat de veranderende behoefte van de klant: alles of niets. Een consument wil een goedkope overnachting of een luxe hotel met meer beleving.
Verder vervagen in toenemende mate de harde grenzen tussen branches, met name tussen dag- en verblijfsrecreatie. Pretparken bieden hotelkamers aan en dierentuinen bungalowovernachtingen, terwijl hotelondernemingen juist weer diverse vormen van recreatie aanbieden om de gast een unieke beleving te bezorgen. En aan de onderkant van de markt groeit het kleinschalig particulier aanbod middels bed & breakfasts, kamerverhuur en huizenruil.
Omdat sommige hotels door alle veranderingen in de overnachtingsmarkt moeite hebben om het hoofd boven water te houden, zijn zij genoodzaakt om meer kamers te verhuren om de kosten te kunnen opbrengen. Daardoor worden hotels steeds groter en bieden ze zalen en voorzieningen aan. Hotels worden zo totaalconcepten: resorts voor een weekendje weg met het hele gezin, evenals de plek waar alles aanwezig is voor geslaagde zakelijke conferenties. Voor consumenten die hier wars van zijn, is er het brede aanbod van kleinschalige boutiquehotels.
Het middensegment sluit zich steeds vaker aan bij franchiseformules, om zo te profiteren van de merknaam en online verkoopkanalen. Hierbij merken de onderzoekers echter op dat een franchisemerk, buiten de merknaam zelf, niet altijd wat toevoegt aan een hotel. Tot slot wordt erop gewezen dat veel hoteliers zich ontwikkelen tot projectmanagers; samen met vastgoedinvesteerders worden leegstaande kantoorcomplexen ontwikkeld tot een hotel, waarna merk- en verkoopkanalen via een franchiseformule worden ingekocht en de operationele kant van de exploitatie wordt uitbesteed aan een facility-managementbedrijf. Al met al moet het middensegment hard zijn best doen om enerzijds op te boksen tegen de prijsvechters en anderzijds de luxepaarden bij te houden.
Gerelateerd: De 10 grootste hotelketens van Nederland en ter wereld.
