Wat maakt management consultancy zo populair onder (top)studenten?

Van de circa kwart miljoen bachelor en master studenten die ons land telt, ambieert het grootste gedeelte een baan in de consultancy. Maar wat maakt management consulting zo populair onder studenten? En wat voor soort studenten voelen zich aangetrokken tot de branche? Consultancy.nl ging op onderzoek uit. 

Om meer inzicht te krijgen in de aantrekkelijkheid van consulting en het profiel van studenten die binnen de adviesbranche willen werken, heeft Consultancy.nl de krachten gebundeld met onderzoeksbureau Universum om het DNA van de doelgroep in kaart te brengen. Universum houdt jaarlijks polls onder duizenden studenten en uit hun database komen interessante inzichten bovendrijven.

Zo blijkt uit het bestand dat de strategy en management consultancybranche de meest populaire sector is voor studenten om hun loopbaan in te beginnen. Studenten starten hun carrière daarna het liefst bij onderwijs- en/of wetenschappelijke instellingen (#2), de zorgsector (#3), de media & advertising branche (#4) of het publieke domein (#5). In de middenmoot qua voorkeuren staan bijvoorbeeld de juridische sector, de financiële sector (banken, verzekeraars, FinTechs), met onderaan het spectrum minder populaire branches als de farma-, automotive en FMCG sector.

In trek bij topstudenten

Opvallend is dat consultancy verhoudingsgewijs meer in trek is onder topstudenten dan in andere sectoren. Gemiddeld genomen hebben studenten die de consultancybranche proberen te betreden hogere cijfers dan hun medestudenten. 40% van de ‘high achievers’ – studenten met een bovengemiddelde cijferlijst – ambieert een rol in consultancy, meer dan 12 procentpunten hoger dan het gemiddelde voor alle sectoren. Naast cijfers kijken consultancybureaus ook naar onder meer relevante werkervaring, extracurriculaire activiteiten, stages of bijvoorbeeld gevolgde business courses.

Dit werkt ook door in de perceptie die studenten hebben van hoe concurrerend consultancy is. Zo denkt 71% van de topstudenten dat consultancybureaus alleen het beste talent aantrekken, tegenover 43% van de studenten in overige sectoren, een verschil van maar liefst dertig procentpunten. Ook dichten ze de consultancybranche een ‘high-performing’ karakter toe – niet voor niets heeft zo goed als iedere consultant in het hogere segment van de branche minimaal een masterdiploma, wat aangeeft dat consultants altijd werken met collega’s die, net als zijzelf, intellectueel op hoog niveau opereren.

De enorme interesse van topstudenten in consultancy kan volgens Rosemarije Haasnoot, project manager research bij Universum, door verschillende factoren worden verklaard. “Vooral de hoge mate van uitdaging, afwisseling en steile leercurve die zij verwachten dienen als stuwende factoren voor de hoge populariteit”, aldus Haasnoot. Mede hierdoor hebben studenten de afgelopen vier jaar jaar in jaar uit de strategie- en management consulting branche als topsector om in te starten aangewezen. 

Een andere belangrijke reden voor de populariteit is volgens Haasnoot dat de grote management en strategy consulting kantoren bekend staan als goede opleiders. “Voor studenten die in de consultingbranche willen werken zijn een opleidingsaanbod en ondersteuning bij de ontwikkeling vanuit het management of door de directe leidinggevende belangrijke keuzecriteria voor hun eerste werkgever.”

Niet alleen onder vers afgestudeerde talenten is de branche populair, ook MBA studenten geven de voorkeur aan een uitdaging binnen management consulting. Een ander signaal dat de branche in trek is vormt het feit dat behoorlijk wat management consultancybureaus (met regelmaat) staan vermeld in de top-100 van aantrekkelijkste werkgevers en overige rankings.

Tegelijkertijd is het een bekend gegeven onder studenten dat het niet eenvoudig is om een functie in consultancy te bemachtigen. Er is slechts ruimte voor een beperkt aantal studenten, de sollicitatiecriteria liggen vaak hoog en het recruitmentproces – vooral van de strategische advieskantoren – is een van de meest uitdagende die er is. “Die factoren werken aanzuigend voor topstudenten met een uitstekend CV en goede cijfers, en werken afstotend voor diegene die ondergemiddeld scoren, wat leidt tot een groot verschil in profielkwaliteit. Het doel van een sterk werkgeversmerk is uiteindelijk dat sollicitanten zich kunnen spiegelen en zelf de conclusie trekken: hier pas ik tussen, of hier ben ik niet op mijn plek. Dat zie je steeds meer gebeuren in deze sector”, zegt Haasnoot.

Waarom een startbaan in consultancy?

Gevraagd naar de belangrijkste drijfveren voor studenten om een consultancybaan te ambiëren, staan enkele welbekende factoren hoog in de lijst. Zo worden ‘uitdagend werk’, ‘een goede springplank voor de verdere loopbaan’ en ‘professionele training & ontwikkeling’ als de drie voornaamste redenen genoemd. Over de gehele studentenpopulatie worden deze factoren vaak genoemd, maar onder studenten die een top consultancycarrière ambiëren scoren ze nog hoger. De drie factoren worden op de voet gevolgd door factoren als ‘leiderschapskansen’, ‘leiders die mijn ontwikkeling ondersteunen’ en ‘een creatieve en dynamische werkomgeving’.

Management consultancy staat bekend als een van de belangrijkste broedplaatsen voor toekomstig toptalent. Vrijwel elk consultancykantoor beschikt over een training- en ontwikkelingsprogramma, dat klassieke trainingen combineert met on-the-job learning en bovendien coaching biedt door senior leiders. Dat consultants zo’n beetje iedere paar maanden van werkomgeving veranderen, maakt dat zij hun vaardigheden en kennis snel kunnen ontwikkelen, terwijl ze te maken krijgen met verschillende vraagstukken en situaties binnen uiteenlopende sectoren.

Consultingwerk wordt door studenten als uitdagend aangemerkt, omdat adviseurs in de regel aan boord worden gehaald voor complexe strategische of managementkwesties. De mate van strategische impact verschilt echter per bedrijf. Dat verklaart onder andere waarom strategy consultancykantoren en de Big Four zo populair zijn onder studenten, aangezien zij opereren in het topsegment van de markt en zich over de hele linie met de meest complexe vraagstukken bezighouden. Studenten realiseren zich dit, of adviesbureaus zijn sterk met het ‘marketen’ van deze ‘unique selling point’– zo associeert 70% van de in consultancy geïnteresseerde studenten de adviesbranche met uitdagend werk, tegenover 67% over de hele linie. En op een zelfde manier ziet 78% consulting als een prima plek voor professionele ontwikkeling en training, vergeleken met 59% voor alle studenten.

Kijkend naar de loopbaandoelstellingen van studenten zijn soortgelijke patronen zichtbaar. Studenten die een consultancyloopbaan ambiëren willen meer dan andere studenten een leider of manager worden, en in hogere mate competitief of intellectueel worden uitgedaagd. Ook staan zij meer open voor een internationale carrière: binnen consultancy moet, buiten consultants die werken voor de publieke sector om, doorgaans veel gereisd worden – iets dat onlangs naar voren kwam in een onderzoek van Indeed. Carrièredoelen die laag scoren onder de in consultancy geïnteresseerde studenten zijn onder meer: ‘toewijding aan een bepaald doel of algemeen belang’, ‘een veilige en stabiele functie’ of ‘een technisch of functioneel expert zijn’. 

Niet verrassend zijn factoren als ‘ondernemend’ of ‘creatief/innovatief’ minder belangrijk voor de studenten (dit type studenten is eerder geschikt om te werken bij bijvoorbeeld een startup). Opmerkelijk genoeg scoort de factor ‘een goede work-life balans’ lager dan gemiddeld – studenten zijn zich ervan bewust dat binnen consulting een hoop van ze wordt gevraagd. Volgens een eerder onderzoek van Consultancy.nl werkt 77% van de professionals in het vak meer uren dan waarvoor zij betaald worden, met een gemiddelde van 9,5 uur extra per week.

Studieachtergrond

Omdat consultancy geen beschermde titel kan in feite iedereen zich ‘consultant’ noemen. Dit geldt ook voor studenten en starters; het maakt in principe niet uit welke studieachtergrond zij hebben, indien ze over de juiste capaciteiten beschikken zijn ze een goede kanshebber voor een baan in consulting. Er zijn echter verschillen waarneembaar in de soort studenten die een startbaan in het vak ambiëren. Van alle studenten die een business opleiding volgen zijn het vooral studenten in de richting Management & Business Administration die een sterke interesse hebben om de consultancybranche te betreden. Ook bij studenten in Strategy en International Business zijn er grote verschillen te zien tussen studenten met interesse in de consultancy en de gemiddelde business student. Andere veel voorkomende achtergronden voor consultancy zijn HR, Economie en Accounting/Finance.

De strategische advieskantoren, zoals McKinsey & Company, Boston Consulting Group, Bain & Company, Roland Berger en Strategy&, hebben in de regel een voorkeur voor studenten met een technische of kwantitatieve achtergrond.

Voor studenten die overwegen om consulting in te gaan, zijn er tal van oriëntatiemogelijkheden. Diegenen die het vakgebied en bureaus actief in het speelveld willen verkennen kunnen bijvoorbeeld business courses volgen of inhousedagen bezoeken. Deze zijn doorgaans geschikt voor derde- of vierdejaars studenten en/of net afgestudeerden.

Concrete ervaring opdoen is een andere goede manier, ofwel door een onderzoeksstage of werkervaringsstage. Voor het bemachtigen van een consultancybaan zijn er doorgaans twee routes: ofwel door een traineeshipprogramma – grote consultancybureaus bieden gezamenlijk meer dan dertig verschillende traineeships aan – of door te solliciteren naar junior consultant vacatures.

Gerelateerd: ‘De beste consultancy traineeships en trainee programma's’ en ‘De 10 beste consultancy werkgevers voor studenten en starters’.