Scenter: Prestatieinkoop verbetert proces ProRail
ProRail is medio 2012 gestart met een aantal prestatieinkoop pilots. Doelstelling van de pilots met deze nieuwe manier van innovatief aanbesteden is om o.a. de doorlooptijd van inkooptrajecten te reduceren en indirecte kosten te verlagen. Volgens Sicco Santema, Directeur van adviesbureau Scenter, zijn de pilots een goede stap in de juiste richting. Hij stelt dat de Nederlandse spoorbeheerder diverse efficiencyvoordelen kan behalen door de toepassing van prestatieinkoop.
Traditionele inkoopproces
Volgens Scenter zit het traditionele inkoopproces vol met inefficiënties (verspillingen). Zo duurt het in het aanbestedingsproces enorm lang voordat er een leverancier is gevonden, onder meer omdat de opdracht van tevoren heel uitgebreid wordt gedefinieerd door opdrachtnemers. Ook wordt er te veel tijd gestopt in ‘overbewerking’ – het opstellen van specificaties die al lang bekend zijn bij inkopende partijen (bijv. de wettelijke dikte van asfalt). Zie het bericht ‘Scenter: Inkoopproces efficiënter met prestatieinkoop’ voor meer informatie.
Prestatieinkoop
Bij prestatieinkoop wordt van de kennis van de experts (bijv. aannemers, ingenieurs, adviesbureaus) uitgegaan. Met deze aanbestedingsmethodiek krijgt de opdrachtnemer (expert) de verantwoordelijkheid voor trajecten en kan hij het werk met minimale controle en inspectie vanuit de opdrachtgever uitvoeren. Cijfers uit de praktijk van Scenter tonen aan dat prestatieinkoop het inkoopproces kan versnellen van anderhalf tot tot twee jaar naar vier tot zes maanden doordat de externe partij vanaf het begin bij het proces wordt betrokken.
Prestatieinkoop wordt in het buitenland al jaren toegepast. Vier jaar geleden maakte Nederland voor het eerst kennis met dit inkoopsysteem. Bij het Rijkswaterstaat project Spoedwet wegverbreding wilde de overheid zo’n 30 knelpunten in het wegennet versneld aanpakken. Door het gebruik van prestatieinkoop werd de looptijd van het project, waarvoor 12 maanden stond, met zo’n 7 maanden verkort. Ook werden de kosten van de aanbestedingsprocedure met meer dan de helft teruggebracht.
Efficiencyvoordelen
Santema stelt dat ProRail tientallen inefficiënties kan elimineren door het gebruik van prestatieinkoop. “Het is bijvoorbeeld onnodig om spooraannemers alles voor te schrijven, zoals nu door ProRail gebeurt. De wet controleert al of zaken goed worden uitgevoerd. Zo bewaakt de Inspectie voor Leefomgeving en Transport de uitvoering van spoorprojecten”. Ook is het niet langer nodig om zo veel tijd en aandacht te stoppen in meetinstrumenten zoals de veiligheidsladder en de CO2-ladder. “Het differentieerbare vermogen van de CO2-ladder is verdwenen, want het merendeel van de aannemers staat inmiddels op de bovenste trede. Bij Scenter menen we dat de aannemers hier zelf mee zullen komen door bijvoorbeeld een milieuparagraaf in het contract op te nemen”.
ProRail laat in een reactie weten dat – wanneer de pilots succesvolle resultaten boeken – prestatieinkoop verder wordt opgenomen in het contracteringsbeleid van de spoorbeheerder.
