SeinstravandeLaar: Transitie jeugdzorg moet beter

Adviesbureau SeinstravandeLaar heeft in samenwerking met provincies, gemeenten en Bureaus een analyse gemaakt van de transitie van de jeugdzorg naar gemeenten. Het adviesbureau verzamelde feitelijke informatie bij diverse BJZ’s, bij de gemeentelijke Centra voor Jeugd en Gezin en sprak “ruim 20 sleutelfiguren in de jeugdzorg”.

Belangrijkste conclusies
De belangrijkste conclusie van de analyse is dat er nog veel onduidelijkheden blijken te bestaan ten aanzien van proces, organisatie en financiën. Een overzicht van de belangrijkste constateringen:

• Iedereen is zoekende. Overal in het land ontstaan eigenstandige bewegingen, wisselend geïnitieerd door provincies, BJZ en gemeenten.
• Niemand heeft een scherp beeld over de toekomstige modelmatige organisatie Er bestaat geen eenduidig beeld over de (on)mogelijkheid dat gemeenten - bepaalde - jeugdzorgtaken BJZ, al dan niet gezamenlijk, in eigen beheer uitvoeren of door middel van opdrachtgeverschap laten uitvoeren door BJZ. Hieruit voortvloeiend is de toekomstige positionering van BJZ onbeslist. Een aantal partijen lijkt in de toekomst geen rol meer te zien weggelegd voor BJZ, anderen juist weer wel.
• Er wordt geen duidelijk regie gevoerd op het proces.
• De rollen en verantwoordelijkheden van de betrokken actoren tijdens de transitie en in de toekomstige situatie zijn niet bepaald. Velen zoeken naar een rol en rolinvulling. Dat leidt tot onduidelijkheid en irritatie.
• Het transitieproces is niet uitgelijnd. Er zijn aan de voorkant geen randvoorwaardelijke aspecten aan het proces gesteld en de doorlopen stappen en de fasering zijn niet uitgewerkt.
• De financiële onduidelijkheden vormen een risico voor de kwaliteit van taakuitvoering.

Aanbevelingen
Om een echte chaos in de jeugdzorg te voorkomen dient volgens SeinstravandeLaar op korte termijn een eenduidig beeld geschapen te worden over de toekomstige organisatie van de zorg voor de jeugd en de weg daarnaartoe. Ten aanzien van de organisatie van de zorg geniet het de voorkeur te kiezen voor 1 of 2 modellen en hier lokaal/ regionaal invulling aan te geven. Tijdens de transitie zijn een duidelijke regie, een balans tussen zorgvuldigheid en voortvarendheid en een duidelijke rolverdeling tussen de betrokken actoren van belang.

In dit proces is een belangrijke rol weggelegd voor de provincie en BJZ. De provincies hebben in de afgelopen jaren ruime ervaring opgedaan ten aanzien van het besturen en financieren van organisaties verantwoordelijk voor de uitvoering van jeugdzorg. BJZ zelf beschikt over een schat van kennis en ervaring aangaande het primaire proces. Dat zal voor de kwaliteit van de zorg behouden moeten blijven, maar daar is visie, zorgvuldigheid en aandacht voor nodig.