Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe krijgt felle kritiek van adviseurs

De Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUD) kampt met een structureel en oplopend financieel tekort. De uitvoeringsdienst heeft zijn basis niet op orde, ontwikkelt zich onvoldoende en opereert niet zakelijk genoeg. Ook nemen de provincie en de Drentse gemeenten onvoldoende hun verantwoordelijkheid om de RUD te helpen. Dat blijkt uit onderzoek dat SeinstravandeLaar deed in verband met de problemen bij de RUD.

RUD is verantwoordelijk voor de uitvoering van de milieuwetgeving en andere regels voor de provincie en de daarin liggende gemeenten. De financiële problemen bij de dienst zijn volgens de onderzoekers van SeinstravandeLaar grotendeels het gevolg van de uiterst moeizame invoering van het nieuwe digitale LOS-systeem waar de RUD mee moet werken. De invoering moest ervoor zorgen dat de verschillende gemeentelijke en provinciale instanties op één systeem werken. De implementatie van dit nieuwe LOS-systeem blijkt echter veel meer tijd in beslag te nemen dan vooraf werd verwacht.

LOS-systeem

Hier komt volgens de onderzoekers nog eens bij dat het systeem nog altijd niet optimaal functioneert, wat er onder meer in resulteert dat medewerkers voor iedere af te handelen zaak meer tijd kwijt zijn. Het systeem blijkt maar weinig gebruikersvriendelijk te zijn en werknemers worden niet voldoende genoeg opgeleid om er goed mee om te kunnen gaan. Om alle problemen rond de implementatie op te vangen, moet er bovendien extra personeel worden ingehuurd: ''De invoering ervan is ingewikkelder dan gedacht. Maar we moeten er wel mee werken en dat kost de RUD-medewerkers juist meer tijd'', aldus RUD-directeur Marjan Heidekamp-Prins.

Het is grotendeels deze optelsom rond het LOS-systeem die er volgens de onderzoekers voor heeft gezorgd dat de RUD nu te kampen heeft met financiële problemen. Hierbij wordt zelfs opgemerkt dat de dienst alle financiële grip op het systeem kwijt is geraakt. Berekend is dat het tekort dit jaar oploopt tot €600.000, terwijl er nog maximaal eenmalig anderhalve ton vanuit de eigen reserves kan worden aangevuld, oftewel niet meer dan een kwart van het benodigde bedrag. De rest zal bij de provincie en gemeenten moeten worden opgehaald.

Bezuinigingen

Hier komt nog bovenop dat SeinstravandeLaar voorziet dat dit tekort bij ongewijzigd beleid jaarlijks zal blijven groeien. Hiervoor wijzen de onderzoekers enkele oorzaken aan. Ten eerste hebben twee forse bezuinigingen op de RUD, vanuit zowel de gemeente als de provincie, ervoor gezorgd dat de inkomsten bij de dienst flink zijn teruggelopen. Daarnaast wordt de RUD op geen enkele wijze gecompenseerd voor oplopende lonen en inflatie. Ten slotte is er ook nog sprake van een stijging van de eerdergenoemde kosten voor de inhuur van extra mensen en het oplossen van alle problemen met het LOS-systeem.

Het rapport is niet uitsluitend negatief, aangezien er wordt opgemerkt dat de kwaliteit van de dienstverlening is verbeterd sinds deze door de RUD wordt uitgevoerd (in plaats van door de verschillende gemeenten). Hierbij blijft het echter wel zo’n beetje. Zo worden de gestelde termen voor de afhandeling van de taken wel vaak overschreden en leidt de hoge werkdruk bij de dienst tot een gebrek aan flexibiliteit in de dienstverlening. Ook uiten de onderzoekers kritiek op de organisatiestructuur van de RUD, waarbij wordt vastgesteld dat de top van de uitvoeringsdienst te zwaar is. In combinatie met elkaar zorgt dit alles ook voor onderproductie en het weglekken van uren, omdat steeds problemen moeten worden opgelost.

Aanbevelingen

Om de RUD er financieel weer bovenop te helpen en herhaling te voorkomen, is het volgens de onderzoekers nodig dat de provincie en gemeenten hun budget vanaf 2018 met vijf procent verhogen. Daarnaast zal er gedurende de komende drie jaar nog eens €1,8 miljoen extra moeten worden geïnvesteerd in de uitvoeringsdienst. Hiermee lijkt men te bevestigen wat RUD-directeur Marjan Heidekamp-Prins eerder al zei tegenover RTV Drenthe, namelijk dat de politiek veel te snel en veel te hard heeft bezuinigd heeft op de toen nog in opbouw zijnde RUD: ''Onze jonge organisatie kreeg meteen aan het begin een bezuiniging opgelegd en in 2016 kwam daar opnieuw tien procent bij.” 

Het rapport van SeinstravandeLaar is onlangs besproken door het bestuur van de RUD, dat het er snel over eens was dat het grote tekort zo spoedig mogelijk moet worden weggewerkt. In dit verband werd ook instemmend gereageerd op de aanbeveling de bijdrage vanuit de provincie en de gemeenten met vijf procent te verhogen. Of dit advies ook daadwerkelijk zal worden opgevolgd moet echter nog blijken. De provincie Drenthe en de gemeenten moeten hier namelijk nog wel mee instemmen.

Over het advies om een deel van de eerder doorgevoerde bezuinigingen terug te draaien is door het bestuur van de RUD nog geen besluit genomen. Wel is er toegezegd dat hierover zal worden nagedacht, net zoals over het advies om de komende jaren extra te investeren in de RUD.

ICT-projecten

Problemen met ICT-projecten bij de overheid halen de afgelopen jaren geregeld het nieuws. Zo concludeerde onlangs Lysias Consulting Group nog dat provincie Overijssel en de daarin gelegen gemeenten Kampen en Zwolle vorig jaar de complexiteit van de invoer van een nieuw gezamenlijk computersysteem flink hadden onderschat. En ook op andere punten gaat er geregeld wat verkeerd bij de verschillende overheidsorganen. Zo stelde Lysias onlangs nog vast dat er van alles mis was gegaan bij een renovatieproject in Venlo en stelde Revnext dat Rotterdam ernstige steken had laten vallen rond het Waterfront-dossier, waarbij de gemeente ernstig werd opgelicht.