Jeanette van Sommeren over veranderkunst: De menselijke factor in digitale transformatie
In een tijdperk waarin technologische innovatie en digitale transformatie de norm zijn, staan bedrijven voor de uitdaging om niet alleen hun processen, maar ook hun cultuur en mensen te transformeren. Maar hoe pak je dat aan? “Met de menselijke factor als hart van de organisatorische verandering”, stelt Jeanette van Sommeren van Next Ground. Ze deelt haar visie op veranderkunst en hoe deze bedrijven kan helpen succesvol te navigeren door verandering.
De fascinatie voor verandering zat er al vroeg in bij Van Sommeren. Ze studeerde Bedrijfskunde met als afstudeerrichting ‘Management van Verandering’.
Haar carrière begon in finance, waar ze snel ontdekte dat alle veranderingen nauw verbonden zijn met IT. Dit leidde haar naar consultancy, waar ze voortdurend heeft gewerkt op het snijvlak van business en IT in rollen als portfolio- en projectmanager en change agent.
Tijdens een opdracht bij PON Automotive kruiste haar pad met dat van Next Ground, toen ze medeoprichter Maarten Benschop ontmoette. Het werd de opmaat richting haar terugkeer naar de projectenwereld van digitale transformatie. In december startte Van Sommeren bij Next Ground, in de rol van Managing Consultant.
Passie voor verandering
Het was mede te danken aan het boek ‘De kunst van veranderen’ van Marco de Witte en Jan Jonker dat Van Sommerens passie voor ‘veranderkunst’ weer opbloeide.
“Voor mij is veranderen niet iets wat je strak kunt managen, maar wel iets wat je kunt sturen door de intrinsieke motivatie van mensen te activeren”, zegt ze over haar visie op organisatieverandering.
“Ik geloof dat echte verandering plaatsvindt wanneer mensen de urgentie voelen en een groeimindset ontwikkelen”, licht ze toe. “Dit maakt de menselijke kant van verandering essentieel. Hoewel structuren en plannen belangrijk zijn, ligt de kern van succesvolle verandering in het activeren en betrekken van mensen.”
Veranderkunst
Maar wat is ‘veranderkunst’ precies? Volgens Van Sommeren omvat het de combinatie van ‘waarom’ en ‘voor wie’ (strategie en de mensen), ‘wat’ en ‘met wie’ (structuur, proces, organisatie en ICT samen met de betrokkenen), ‘hoe’ en ‘met wie’ (soort verandering, plan, aanpak en de mensen die het uitvoeren) en ‘wie’ (het kernteam en de stakeholders). Vooral het menselijke aspect maakt hierbij volgens Van Sommeren het verschil.
“Deze benadering sluit perfect aan op de werkwijze van Next Ground, waarin analyses en structuur vaak de ingang vormen, maar het menselijke aspect het verschil maakt”, vertelt ze. “In grote organisaties ligt de focus vaak op structuur en fact-based planning, terwijl de menselijke kant onderbelicht blijft. Maar zingeving en persoonlijke waarden zijn juist cruciale drijfveren voor succesvolle verandering.”
“Verandering moet geborgd zijn om het nieuwe normaal te worden.”
“De kunst van veranderen”, zo legt ze uit, “ligt in het inzetten van diverse interventies, methodes en inspiratiesessies om samen een nieuwe werkelijkheid te creëren.”
Daarbij maakt ze onderscheid tussen geplande veranderingen, zoals systeemupdates, en grote transformaties, zoals de introductie van nieuwe businessmodellen. “Bij die laatste is er sprake van onzekerheid en een onbekende eindbestemming, waarin mensen begeleid en ondersteund moeten worden.”
Veranderkunst in digitale transformatie
Van Sommeren ziet dat in digitale transformaties de nadruk vaak te veel ligt op wijzigingen aan de structurele kant. “Deze zijn uiteraard belangrijk, maar ook de manier van veranderen speelt een essentiële rol.”
In dat kader werken ze bij Next Ground vanuit de overtuiging dat je het beste de eigen mensen binnen de klantorganisatie aan het roer kunt zetten. “Dat is wat de kans op succes vergroot. Verandering moet geborgd zijn om het nieuwe normaal te worden”, benadrukt Van Sommeren.
Een voorbeeld van een succesvol verandertraject waarin een human-oriented approach centraal stond, is een project bij een groothandel. Van Sommeren stond daar aan het roer bij de introductie van een nieuwe low-codeoplossing om het reserveringsproces voor aanbiedingen die tijdelijk uitverkocht waren te verbeteren.
“Winkelmedewerkers waren veel tijd kwijt aan het invoeren van reserveringen in verschillende legacysystemen”, legt ze uit. “Door samen met deze medewerkers in scrumteams de knelpunten in kaart te brengen en klantvriendelijke oplossingen te ontwikkelen, konden we een efficiënte app introduceren.”
“De betrokkenheid van de medewerkers vanaf het begin en een luisterend oor zorgde voor een soepele uitrol en hoge adoptie, doordat zij zélf de impact van de verbeteringen ervoeren en actief bijdroegen aan het succes van het project.”
De impact op mensen
De grootste valkuil bij het implementeren van verandering is volgens Van Sommeren een gebrek aan aandacht voor de impact op mensen in alle lagen in de organisatie. “Vaak wordt gedacht dat verandermanagement alleen gaat over communicatie en training. Belangrijke gebruikers worden pas laat in het proces betrokken, wat veelvuldig resulteert in een lage adoptie.”
Ze pleit voor een grondige analyse van de aard van de gewenste veranderingen en een duidelijke scope, inclusief een aanpak voor de verandering van de mensen zelf. “Daarnaast is het belangrijk te kijken naar de manier waarop je deze veranderingen gaat organiseren”, geeft ze aan.
“Wat past het beste bij de organisatie? Vraagt de verandering om agile werken – het einddoel is nog niet 100% duidelijk – of past een projectmatige aanpak beter bij het vraagstuk en de organisatie? Mensen komen pas in beweging als ze intrinsiek gemotiveerd zijn en de verandering begrijpen”, verklaart ze.
Gedreven en leergierig
Inmiddels enkele maanden onderweg in haar nieuwe rol, ziet Van Sommeren haar eigen energie, gedrevenheid en leergierigheid helemaal terug in Next Ground. “Ik deel mijn passie voor nieuwe technologieën en mijn kennis en ervaring. Ook coach en ondersteun ik collega’s in hun persoonlijke en professionele groei.”
“Ik blijf me ontwikkelen om de beste ondersteuning te bieden aan mijn klanten en collega’s.”
Het past goed bij de kernwaarden van Next Ground: betrokken, deskundig en empathisch. Maarten Benschop is dan ook vol lof over Van Sommeren. “Ze stelt altijd de visie en strategie van de klant centraal, deelt voortdurend nieuwe kennis en ziet de behoeften van mensen, organisaties en systemen in samenhang. Hierdoor draagt ze bij aan de ontwikkeling van zowel individuen als organisaties.”
Blijven leren en ontwikkelen
Wie verandering predikt, kan zelf natuurlijk ook niet blijven stilstaan. Om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen volgt Van Sommeren dan ook voortdurend opleidingen. “Van mastermodules in organizational design en multidimensional coachen tot certificeringen in agile leadership – ik blijf me ontwikkelen om de beste ondersteuning te bieden aan mijn klanten en collega’s.”
De komende maanden en jaren wil ze ook een actieve rol spelen in een van de belangrijkste nieuwe ontwikkelingen binnen Next Ground: de oprichting van de Next Ground Academy.
“Hier kunnen zowel Next Ground-consultants als klanten zich blijven ontwikkelen en op de hoogte blijven van de nieuwste inzichten rondom digitale transformatie”, legt ze uit. “Dit past volledig in de Next Ground-aanpak van voordoen, meedoen en zelf doen.”
“We streven ernaar om de organisatie vooruit te helpen door projectdoelen te bereiken en mensen te laten groeien, met een constante focus op de doorontwikkeling van zowel het bedrijf als de individuen die er deel van uitmaken.”
Duurzame verandering
En uiteraard blijft Van Sommeren zich onverminderd richten op veranderkunst, onder meer als sparringpartner voor opdrachtgevers op het gebied van digitale transformatie en organisatieontwikkeling.
“Mijn benadering van veranderingen benadrukt het belang van de menselijke factor in organisatorische verandering”, rondt ze af. “Door tractie, actie, en de effectuering van business data en IT-projecten te combineren met het centraal stellen van mensen en het activeren van hun intrinsieke motivatie, creëer ik een omgeving waarin échte, duurzame verandering mogelijk is.”
