Weerbaarheid in transport: Van adrenalinekick naar always-on
Weerbaarheid is al jaren een van dé thema’s in transport en logistiek. Martijn Wagner, Transportexpert bij PA Consulting, legt uit hoe transportorganisaties kunnen bouwen aan meer veerkracht.
Crisis na crisis komt voorbij in transport en logistiek, en organisaties moeten er zich maar een weg door weten te vinden. Maar het idee dat weerbaarheid tijdelijk is, alleen nodig wanneer een acute crisis zich voordoet, is achterhaald.
Het is aannemelijk dat de transportsector het komende decennium (en wellicht zelfs langer) in een permanente staat van transformatie zal blijven. En dat vraagt om permanente weerbaarheid. Always-on. Maar hoe ziet dat eruit in de praktijk?
Veerkrachtige transportorganisaties onderscheiden zich allereerst in hun vermogen om te anticiperen en in te spelen op uiteenlopende scenario’s. Dankzij dit ‘scenariodenken’ weet de veerkrachtige organisatie precies aan welke knoppen van de waardeketen ze kunnen draaien om onverwachte gebeurtenissen het hoofd te bieden.
Onder andere flexibiliteit in prijsstrategieën, klantovereenkomsten en operationele overeenkomsten zijn belangrijk om snel bij te kunnen sturen. Houd daarbij wel altijd het doel voor ogen: een focus op kostenbesparingen tijdens een crisis kan een negatieve invloed hebben op kwaliteit en klantvertrouwen.
Realtime inzicht in de bedrijfsvoering is daarom een belangrijke prioriteit voor veel transportorganisaties. De veerkrachtige organisatie streeft volledige transparantie na, niet alleen in de precieze inhoud en de realtime locatie van transporten, maar ook factoren die de kwaliteit van goederen kunnen beïnvloeden, zoals temperatuur en luchtvochtigheid.
Dankzij deze informatie kunnen vervoerders proactief ingrijpen en problemen tijdens transporten vermijden (waaronder vertragingen of bedorven goederen). De ontvangende partij kan bovendien proactief op de hoogte worden gehouden van werkelijke aankomsttijden.
Toekomstbestendige veerkracht komt van buiten
Met interne veerkracht kom je een heel eind, maar het is niet genoeg in de hyperverbonden transportsector. Je bent nu eenmaal niet volledig veerkrachtig als je daarvoor afhankelijk bent van anderen.
Samenwerking in de waardeketen – ook tussen concurrenten – is daarom nodig om organisaties (en de branche als geheel) veerkrachtig te houden. Dat is nog niet zo makkelijk, want deze uitdaging komt met lastige vraagstukken: welke gegevens moet je bijvoorbeeld delen met anderen om samen veerkrachtig te worden? En hoeveel vertrouwelijke informatie ben je daarvoor bereid te delen?
Kennisdeling kan prima in samenspraak. Een effectieve vorm hiervan is het sluiten van overeenkomsten waarbij de ene partij gebruikmaakt van de output van een ander, om zo dubbel werk te voorkomen.
Een voorbeeld: wanneer een spoorweginfrastructuurbeheerder al een goedgekeurd installatieproces heeft voor nieuwe technologie, kunnen andere (internationale) beheerders daarvan profiteren door dit proces over te nemen. Dit bespaart kosten, versnelt de installatie en zorgt voor betere inzichten. Hetzelfde geldt voor het standaardiseren van onderdelen om onderhoud te vergemakkelijken, en het delen van gegevens.
“We moeten ons realiseren dat we nooit 100% veerkracht kunnen bereiken.”
Supply chain control towers spelen een centrale rol in deze samenwerking. Net als een verkeerstoren op een luchthaven, dient de ‘control tower’ als het centrale zenuwstelsel voor logistieke activiteiten, waarin alle gegevens en inzichten samenkomen om goederen- en transportstromen te beheren en proactief te reageren op coördinatiebehoeften. Dat werkt natuurlijk alleen als de gehele keten daarop is aangesloten.
Dit soort samenwerking vereist een eerlijke verdeling van kosten en baten. Als één partij de lasten draagt, moeten zij gecompenseerd worden door degenen die ervan profiteren. Kortetermijnwinst moet opgeofferd worden voor langdurige veerkracht en duurzame groei van het ecosysteem.
Co-creatie in dat ecosysteem moet bovendien in balans zijn, zodat alle deelnemers duidelijke waardeproposities hebben. Daarvoor is transparantie en gegevensuitwisseling nodig, om waarde te creëren en onnodige concurrentie te vermijden.
De grenzen van veerkracht
Digitale technologie speelt een belangrijke rol in veerkracht, maar sommige branches worstelen nog steeds met papieren documentatie. Hoewel digitalisering van overheidswege wordt aangemoedigd, kunnen strenge wet- en regelgeving desalniettemin de vooruitgang vertragen. Het is daarom belangrijk dat de overheid digitalisering actief faciliteert en meer ruimte biedt voor efficiëntie en innovatie.
Lees ook: Digitalisering als route naar verduurzaming in logistiek.
Hetzelfde geldt voor aanbestedingstrajecten. Kortere contractduren en andere typen service level agreements maken organisaties flexibeler, terwijl de gangbare langjarige overeenkomsten met een overdaad aan compliancekaders juist het tegenovergestelde bereiken.
We moeten ons tot slot realiseren dat we nooit 100% veerkracht kunnen bereiken. De kans op falen is en blijft altijd aanwezig. Veerkracht moeten we dus eerder zien als ‘tevreden zijn met het bereikte resultaat bij tegenslag’.
Veerkracht is een essentiële eigenschap geworden voor organisaties in de transportsector. Hoewel veerkracht geen garantie biedt, helpt het organisaties beter en sneller te reageren op onverwachte uitdagingen en te streven naar een positief resultaat in een permanent verstoorde wereld.
