CE Delft: ‘Echte prijs van vliegtickets ligt tot wel 86% hoger’
De prijs van vliegtickets moet in sommige gevallen met 86% worden verhoogd om alle maatschappelijke kosten te kunnen dekken. Dat blijkt uit onderzoek van CE Delft in opdracht van belangenorganisatie Natuur & Milieu.
Voor vliegen moeten heel wat kosten worden gemaakt. Denk aan het aanschaffen en onderhouden van een vliegtuig, het inslaan van brandstof en het inhuren van cabinepersoneel. Daarnaast zijn uiteraard ook vliegvelden nodig waar talloze professionals werken – zoals onder meer luchtverkeersleiders en bagagemedewerkers.
Naast deze “interne kosten”, gaat vliegen ook gepaard met “externe kosten”, schrijft CE Delft in zijn onderzoeksrapport. “Het gaat onder meer om de kosten voor het compenseren van de broeikasgassenuitstoot die vliegtuigen veroorzaken.”
Alle interne kosten zijn in principe verrekend in de vliegticketprijs. Voor de externe kosten geldt dat niet zozeer. Deze kosten worden onder andere opgehoest door omwonenden (die geluidshinder ervaren) en door belastingbetalers (wier geld bijvoorbeeld wordt gebruikt om luchtvervuiling tegen te gaan).
CE Delft bracht dergelijke externe kosten van vliegen in beeld. Aan de hand daarvan bepaalde het onderzoeks- en adviesbureau met welke percentages de huidige prijzen van vliegtickets zouden moeten worden verhoogd om alle maatschappelijke kosten te dekken.
“Via extra belastingen zouden de externe kosten in rekening kunnen worden gebracht bij de luchtvaartmaatschappijen. Indirect komen deze kosten dan ook in de ticketprijs tot uitdrukking, simpelweg omdat maatschappijen deze kosten zullen doorrekenen aan reizigers”, aldus CE Delft.
Van Schiphol naar Parijs, Barcelona en Los Angeles
Voor zijn studie onderzocht CE Delft de ticketprijzen van drie vliegreizen: met KLM van Amsterdam (Schiphol) naar Parijs (Charles de Gaulle), met Vueling van Amsterdam naar Barcelona (El Prat) en met KLM van Amsterdam naar Los Angeles (LA International).
Lees ook: Consortium helpt Schiphol Group met afvalvrij maken van luchthavens
Wat blijkt? Als de btw op vliegtickets wordt ingevoerd – deze is nu nog 0% – en alle externe kosten in rekening worden gebracht bij luchtvaartmaatschappijen (die de externe kosten doorschuiven naar hun reizigers), dan stijgt de prijs van een ticket naar Los Angels met maar liefst 86%.
Bij het vliegticket van Amsterdam naar Parijs gaat het om 25%. De reden voor deze beperktere toename? De omvang van de externe kosten hangt sterk samen met de vluchtlengte. “Het in rekening brengen van de volledige externe kosten leidt dus tot een grotere stijging van de ticketprijs voor langere vluchten”, zegt CE Delft.
Op dit moment is de vliegbelasting in Nederland voor korte en lange afstanden hetzelfde: €29 per vlucht. Volgens Jan Willem Streefkerk van Natuur & Milieu moet de hoogte van de vliegbelasting afhankelijk worden gemaakt van de vluchtafstand.
“We lopen achter bij andere landen zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk die hogere kosten in rekening brengen aan de intercontinentale reiziger”, zegt Streefkerk in dagblad Trouw naar aanleiding van het onderzoek van CE Delft.
De ticketprijs van de vliegreis naar Barcelona neemt met ongeveer 70% toe, aldus CE Delft. “Vueling is een budgetmaatschappij, waardoor de prijsstijging in relatieve zin groter is dan bij tickets die worden aangeboden door full-service luchtvaartmaatschappijen zoals KLM.”
Business versus economy
Voor de twee KLM-reizen keken de onderzoekers ook naar het effect van een economy- en een businessclassticket. Over het algemeen nemen businessclassreizigers met hun luxe stoelen meer ruimte in, wat leidt tot een hogere CO2-uitstoot per persoon per gevlogen kilometer.
CE Delft heeft een vergelijkbaar verband gevonden. Door de externe kosten door te rekenen en btw te heffen op vliegtickets, nemen de prijzen voor businessclasstickets voor beide KLM-reizen in absolute termen (verreweg) het meest toe.