Vier succesfactoren voor het verbeteren van productontwikkeling
Voor organisaties die willen blijven voldoen aan de almaar veranderende klantwensen, blijft innoveren in het productaanbod een niet aflatende prioriteit. Maar hoe doe je dat op een effectieve en efficiënte manier? Larissa Hendriksen en Laura van Keeken van LCG delen vier succesfactoren.
1: Focus op de klantbehoefte
Veel organisaties bedenken zelf wat hun klanten willen hebben en komen er (vaak pas veel later en soms zelfs te laat) achter dat datgene niet aansloot bij de daadwerkelijke behoefte van de klant. Enkel focussen op productontwikkeling is niet voldoende om toekomstbestendig te kunnen zijn, betogen Hendriksen en Van Keeken: “Je moet ook weten welke richting deze ontwikkeling op moet gaan. En daarvoor is het zaak dat je weet wat de klant echt wil.”
Conclusie: het is cruciaal om de behoefte van de klant te achterhalen en erachter te komen hoe aan die behoefte zo snel mogelijk voldaan kan worden. Maar wat veel organisaties doen is die klantbehoefte enkel voorafgaande aan een productlancering polsen. Onverstandig volgens de twee LCG-experts, want deze moet continu afgestemd worden op de laatste wensen van de klant. “Zorg dat je continu de ‘voice of the customer’ ophaalt.”
2: MVP ontwikkelen en testen
Alvorens een product gelanceerd wordt, is het belangrijk dat organisaties eerst een zogeheten minimum viable product (MVP) ontwikkelen. Dit is een werkende versie van een nieuw product of nieuwe dienst die de minimale set functies en eigenschappen bevat die nodig zijn om het product en diens belangrijkste kenmerken aan klanten te kunnen presenteren en te testen.
“Met een MVP zorg je ervoor dat je sneller weet of je wel of niet op de juiste weg bent”, aldus Hendriksen en Van Keeken. “En de geleerde lessen kun je vervolgens weer opnemen bij een nieuwere versie.”
Bij een MVP-aanpak spelen twee factoren een belangrijke rol. De organisatie moet gewend zijn om te werken volgens een agile mindset, waarbij verbeteringen in kleine stapjes worden ontwikkeld en gerealiseerd vanuit de praktijk. Een tweede factor is de cultuur. “Mensen hebben vaak de neiging om alles in één keer helemaal goed te willen doen. Maar bij innovatie en productontwikkeling is het beter om een cultuur te stimuleren waarin fouten maken mag.”
3: Multidisciplinaire teams
Het inrichten van multidisciplinaire (of cross-functionele) teams draagt bij aan de focus op productontwikkeling. “Een multidisciplinair team is het tegenovergestelde van volledig gespecialiseerde teams. In plaats van met z’n allen een klein deel van de bedrijfsvoering te kennen, beheerst een cross-functioneel team tenminste 80% van alle competenties en skills die nodig zijn om volledig aan een productontwikkeling te kunnen werken. Dit komt de snelheid ten goede.”
“Door als team niet afhankelijk te zijn van andere teams, vermijd je wachttijden en voorkom je dat je focus verliest op wat voor de klant het belangrijkste is”, legt het duo uit. “Afhankelijkheid kan leiden tot eilandgedrag en het gevoel van ‘wij’ in plaats van samenwerking. Je hebt alles zelf ‘in huis’ en bent niet afhankelijk van andere afdelingen. Dit draagt bij aan efficiëntie en snelheid in het ontwikkelproces.”
Wel vergt het werken met multidisciplinaire (en autonome) teams een andere manier van leidinggeven vanuit het management. In organisaties zonder functioneel-gedreven teams bepaalt het management voor iedere afdeling (de business, marketing, IT, enzovoorts) wat prioriteit heeft in het productontwikkelproces. In multidisciplinaire teams wordt dit alles juist gezamenlijk door het team besloten, met enkel support van de managers.
Het is belangrijk dat een multidisciplinaire team ook het mandaat heeft om te beslissen over zaken die impact hebben op het nieuwe product. Om focus te houden op het product en de klant moet de verantwoordelijkheid dus zo laag mogelijk in de organisatie liggen.
Het management is daarbij verantwoordelijk voor het neerzetten van een duidelijke, brede visie met bijbehorende doelstellingen. “Het management commiteert zich aan de doelen van de ‘stip op de horizon’, voorziet in de middelen die nodig zijn, stelt de kaders waarbinnen multidisciplinaire teams kunnen opereren, en stuurt bij wanneer dat nodig is.”
4: Agile werken
Het agile-gedachtegoed kent een aantal eigenschappen die op een positieve manier bijdragen aan innoveren. Enkele van de belangrijkste principes van agile liggen reeds verankerd in de bovenstaande succesfactoren, denk aan werken met cross-functionele teams, zorgen voor snelle besluitvorming, en werken met een minimum viable product. Maar er zijn binnen het agile-gedachtegoed nog vier kernthema’s die LCG als succesfactor beschouwt:
Ritme
Agile werken kenmerkt zich door het werken in een bepaald ritme, zogeheten sprints. Scrum is hiervoor een veelgebruikt raamwerk. Het kenmerkt zich door vooraf gedefinieerde rollen, bijeenkomsten, producten en regels. “Het op deze manier werken, zorgt voor automatiseringen waardoor er vervolgens tijd overblijft voor vernieuwing.”
Denktijd
Bij agile werken neem je de tijd voor ‘retrospective’, oftewel tijd om terug te blikken. “Er wordt niet alleen op inhoud, maar ook op het proces, de manier van werken en samenwerking gereflecteerd.” De tijd wordt genomen om problemen van meerdere kanten te bekijken om daarin verbeteringen aan te brengen, bovendien wordt stilgestaan bij wat wel goed gaat.
Dergelijke denktijd dient ingepland te worden. Zeker bij innovaties is dit enorm waardevol. Zo organiseren agile teams bijvoorbeeld pizzamiddagen of innovatiesprints waarbij de benen op tafel gaan en waar gedachtes en ideeën de vrije loop krijgen. “Plan je dit niet in, dan komt er ook geen ruimte om ideeën te ontplooien. Je valt dan terug in het dagelijks werk en innovatie laat dan op zich wachten.”
Automatisering
Agile omvat ook het efficiënt uitvoeren van taken. Neem repetitieve handelingen als voorbeeld. Taken die bijvoorbeeld elke twee weken herhaald moeten worden kunnen worden geautomatiseerd, via softwarepakketten of tegenwoordig met behulp van ChatGPT. Denk ook aan rapportages of financiële processen. Een nauwe samenwerking op dat gebied met IT Devops is volgens de LCG-experts dan ook aan te raden.
Experimenteer
Agile en experimenteren zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Agile werken gaat ervan uit dat je leert door te doen. Naast het ontwikkelen van een minimum viable product, is het belangrijk om langs alle innovatiewerkstromen te experimenteren om ideeën te testen en vervolgens daarvan te leren.
Larissa Hendriksen en Laura van Keeken zijn beiden sinds vijf jaar werkzaam bij advies- en trainingsbureau LCG – Hendriksen als business consultant change, Van Keeken als consultant, trainer & coach.
