Werken zonder manager? Dat kan, bewijst Bizzomate
Het lijkt misschien de ultieme droom van elke medewerker: werken zonder manager en je eigen keuzes maken in je werk. Weinig bedrijven durven echter deze verregaande stap echter te zetten. Dat het wel kan werken bewijst Bizzomate, een IT-consultancy uit Limburg.
“Onze keuze voor een organisatie zonder managers was puur voortschrijdend inzicht”, vertelt Anne van der Heide, Happiness Officer bij Bizzomate. “Een paar jaar geleden waren we nog maar een man of vijftien en hadden we wel al een managementteam ingericht van vier personen, en dan ook nog de twee eigenaren. Met het oog op onze gewenste groei wilden we flexibel en wendbaar zijn.”
De neergezette structuur begon echter al snel kenmerken te vertonen van een logge organisatie met veel te veel nodeloos overleg. “Het moest dus anders”, aldus Van der Heide. “We wilden een organisatie zijn die lean en functioneel was en waarin onze medewerkers konden floreren.”
Daarbij trok Bizzomate de conclusie dat die medewerkers juist gebaat zijn bij veel vrijheid. “We werkten met intelligente mensen die eigenlijk geen managers nodig hadden en prima hun eigen beslissingen konden nemen. Voor onze hoogopgeleide professionals werkte het zelfs vaak verlammend als ze steeds toestemming moesten vragen aan hun managers.”
“Daarom besloten we ons bedrijf op een hele andere manier in te richten”, legt Van der Heide uit. “We kozen voor een platte organisatiestructuur zonder managers maar wel mét gidsen die de kaders opstellen en de visie bepalen.”
Organisch samenwerken
Werknemers maken nu zelf hun eigen keuzes in hun werk en bepalen hun eigen groeipad. Ze werken allemaal organisch samen in teams zonder managers. Zijn er dan helemaal geen managers? “Toch wel”, laat Van der Heide weten, “binnen onze teams zijn er altijd natuurlijke leiders die vanuit zichzelf het voortouw nemen bij projecten en dat wordt ook gestimuleerd bij ons.”
“Niet iedereen hoeft altijd de leiding te nemen. Waar het om draait is dat het helder moet zijn wat jouw unieke bijdrage is aan je project en voor ons bedrijf. Dat kan het leiden van een team zijn, maar ook een superspecialistische technische bijdrage in het bouwen van integraties of het goed begeleiden van onze klanten in een project.”
Verbindende gidsen
Daarnaast werkt Bizzomate nog altijd met zijn “zes gidsen”, legt ze uit. “Dat zijn weliswaar geen managers, maar ze hebben wel de taak om de kaders op te stellen en de richting te bepalen. Dat heeft een organisatie wat ons betreft gewoon nodig.”
Het bureau heeft dan ook bewust níet gekozen voor bijvoorbeeld een holacratische organisatiestructuur, waarbij er helemaal geen hiërarchie is. “Dat zou bij ons verzanden in te veel nodeloos overleg, denken wij, en we zijn en blijven wel doorpakkers.”
“De gidsen zelf hebben ook zo hun eigen rollen”, licht ze toe. “De ene gids houdt zich vooral bezig met het uitzetten van de visie, terwijl een andere gids weer drukker is met sales, het optimaliseren van bedrijfsprocessen of met het kijken of iedereen goed functioneert binnen de organisatie.”
“Wij zien het zo: we willen allemaal groeien en zijn samen op een groeireis. Dat betekent dus ook dat onze gidsen mensen met elkaar in contact brengen die van elkaar kunnen leren. Voor medewerkers hebben de gidsen dus meer een verbindende rol en een mentorrol. Ze zijn altijd beschikbaar voor de mensen en de collega’s hebben de vrijheid om fouten te maken in een veilige omgeving waarbij de gidsen altijd achter ze staan.”
Transparantie is onmisbaar
Bij zo’n platte organisatiestructuur hoort volgens Van der Heide ook een transparante overlegstructuur. “Elke maandag hebben de gidsen overleg. Het verslag daarvan wordt elke week de organisatie ingestuurd, zodat iedereen weet welke beslissingen zijn genomen. Bovendien mag één van onze medewerkers altijd aanschuiven bij dit overleg – ‘open stoel’ noemen we dat.”
“Je ziet gewoon dat mensen meer plezier in hun werk hebben als ze zelf de vrijheid hebben om de keuzes te maken die zij nodig achten.”
“We zijn ook volledig transparant over onze financiële situatie. Daarover publiceren we standaard dynamische rapporten met alle cijfers. Door zo open te zijn, hebben we dus ook geen managers meer nodig als ‘doorgeefluik’.”
Dat klinkt allemaal heel mooi, maar als er geen managers zijn, wie controleert dan de kwaliteit van het werk? “Omdat we werken met scrum-teams geven we elkaar feedback binnen het team”, geeft Van der Heide aan. “Door deze scrum-werkwijze deel je je vorderingen zeer regelmatig, dus als je je werk niet goed doet, valt dat sowieso direct op in het team en bij de klant.”
Geef anderen én jezelf feedback
Bizzomate stimuleert dan ook een bedrijfscultuur waarin mensen elkaar durven aan te spreken op gedrag. “Dat is niet altijd makkelijk en voor nieuwe mensen soms even wennen, maar we zijn er heilig van overtuigd dat je van directe feedback het meeste leert.”
Ook geven de medewerkers zichzelf feedback. “Dat klinkt een beetje vreemd”, begrijpt Van der Heide, “maar we gebruiken daar een tool voor die het mogelijk maakt je eigen doelen te stellen, naar bepaalde doelen toe te werken en hier feedback op te vragen van anderen.”
“Eén keer per kwartaal heb je een coachingsessie. Dan kun je reflecteren op je eigen groei en de feedback die je hebt gekregen helpt je daarbij. Op basis van die feedback bepaal je je groeipad voor de komende periode. Groei betekent overigens voor iedereen iets anders en verschilt vaak per kwartaal.”
Geen managers meer
Terugkijkend kan Van der Heide concluderen dat de keuze om zonder managers te gaan werken “prima heeft uitgepakt”, zo geeft ze aan. “We zijn flexibeler geworden en omdat iedereen zichzelf aanstuurt en geen beperkingen voelt door een manager, halen we meer uit onze mensen en komt iedereen tot zijn recht.”
“Je ziet gewoon dat mensen meer plezier in hun werk hebben als ze zelf de vrijheid hebben om de keuzes te maken die zij nodig achten. Doordat we wel gidsen hebben die de visie en de kaders bepalen, weet iedereen wel heel goed welke richting we op willen. Wij zullen in elk geval niet snel weer gaan werken met managers, want ze worden hier totaal niet gemist.”
