CO2-belasting hoognodig om klimaatdoelen te halen
Als Nederland niet snel start met het belasten van de CO2-uitstoot van gebouwen en het wegverkeer zullen de klimaatdoelstellingen van 2030 niet worden gehaald. Dat concludeert onderzoeksbureau CE Delft in een rapport.
De laatste tijd wemelt het van de studies die één cruciale conclusie delen: als Nederland doorgaat op de huidige weg wordt het niets met de zo belangrijke klimaatdoelen. Zo moet nog flink worden geïnvesteerd in ons elektriciteitsnetwerk. Ook zijn drastische stappen nodig om miljoenen panden op tijd van het aardgas af te krijgen. En dat terwijl het oplopende tekort aan technici het verduurzamingsproces ook nog eens flink belemmert.
Er is kortom voldoende aanleiding om te vrezen dat Nederland zijn klimaatdoelstellingen voor 2030 niet zal realiseren. En als het dus niet goedschiks kan, dan moet het maar kwaadschiks, stelt CE Delft. Volgens de experts van het onderzoeksbureau moet een CO2-belasting worden ingevoerd, omdat zo’n heffingssysteem “kan verzekeren dat de doelen wel worden gehaald”.
CO2-belasting op gebouwen en transport
In zijn rapport pleit CE Delft voor het belasten van de gebouwde omgeving en de transportsector aan de hand van hun CO2-uitstoot. Dat betekent in essentie dat huishoudens, bedrijven en weggebruikers emissiebelasting gaan betalen. En wel binnen iets minder dan zestien maanden als het aan het voorstel van het onderzoeksbureau ligt.
De invoering van een CO2-belasting leidt volgens de onderzoekers tot gedragsveranderingen. Simpelweg omdat mensen het behoorlijk gaan voelen in hun portemonnee als ze bijvoorbeeld de verwarming niet lager zetten en voor ieder wissewasje de auto blijven pakken. De keuze om je gedrag wel aan te passen is dan snel gemaakt, suggereert CE Delft.
In begin gecompenseerd, daarna kassa
Niettemin zullen degenen die worden belast dat de eerste jaren onderaan de streep niet gaan merken. De onderzoekers geven aan dat de maatschappij de tijd moet krijgen om zich de gedragsveranderingen eigen te maken. Daarnaast is coulance in het begin gepast omdat niet alle gebouwen en voertuigen in ons land van de ene op de andere dag verduurzaamd kunnen worden.
Daarom oppert CE Delft om met de invoering van een CO2-heffing tegelijkertijd de energiebelasting en de accijnzen te verlagen. Vanaf 2030 wordt deze compensatieconstructie stapsgewijs afgebouwd. En dan kan het binnen afzienbare tijd dus bijzonder prijzig worden om in een slecht geïsoleerd huis te wonen en vele kilometers af te leggen in een oude dieselauto.
In het rapport worden twee scenario’s besproken. In het eerste wordt een ton CO2-uitstoot per jaar met €200 belast, in het tweede met €700. Een gemiddeld huishouden verbruikt jaarlijks 1.800 kubieke meter aardgas – wat gepaard gaat met 3,5 ton aan CO2-uitstoot. Voor een gemiddeld huishouden komt dat dus neer op €700 tot €2.450 aan extra belasting per jaar. En dan is de auto nog niet eens meegerekend.
Niet wachten op de EU
Eurocommissaris Frans Timmermans is momenteel bezig met een vergelijkbaar CO2-belastingsysteem, maar dan op Europees niveau. Dat systeem wordt naar verwachting pas in 2026 ingevoerd. Maar volgens de onderzoekers van CE Delft moet Nederland daar niet op wachten.
Onder andere omdat de ideeën van Timmermans veel weerstand oproepen. Zo is het nog maar de vraag of het Europese parlement ermee zal instemmen. Dat de invoering van het CO2-belastingsysteem grote vertraging oploopt is dan ook niet onwaarschijnlijk. En dan wordt de kans dat Nederland zijn klimaatdoelen van 2030 realiseert nog kleiner. Niet erg hoopvol dus.
In plaats daarvan, zo stelt CE Delft, doet ons land er verstandig aan om Duitsland te volgen. Dat heeft niet op Brussel gewacht en voerde begin dit jaar een eigen CO2-belasting in. Volgens de onderzoekers is het voor Nederland haalbaar om in 2023 te beginnen met het eigenhandig belasten van CO2.
“En als het Europese systeem er dan daadwerkelijk is, kan ons systeem daar in opgaan”, zegt CE Delft-directeur Frans Rooijers in het FD.
