Kwakkelend Air France schakelt McKinsey in voor SWOT-analyse
Air France staat onder druk. Sterke concurrentie van internationale luchtvaartmaatschappijen en budgetvliegers, hoge olieprijzen, een kostbare interne operatie en stakend personeel zorgden dat de nationale luchtvaartmaatschappij van Frankrijk het eerste kwartaal de rode cijfers indook. Om inzicht te verkrijgen in hoe Air France weer winstgevend kan worden, heeft Ben Smith, CEO van de Air France-KLM-groep, de hulp ingeschakeld van McKinsey & Company.
De Amerikaanse strategiegigant is aan boord gebracht om de “sterktes en zwaktes” van het bedrijf in kaart te brengen, stelt Air France-CEO Anne Rigail in een e-mail die onlangs aan werknemers werd verstuurd. McKinsey & Company heeft het mandaat gekregen om de financiële prestaties onder de loep te nemen van alle divisies en rangen binnen de Franse luchtvaartmaatschappij, die met zo’n 235 vliegtuigen naar meer dan 200 bestemmingen vliegt.
McKinseys projectteam wordt geleid vanuit zijn Franse kantoor, gevestigd in Parijs, waarbij verschillende centrale medewerkers van de wereldwijde luchtvaartafdeling dienen als thought leaders en adviseurs. In september zal het strategiekantoor het uiteindelijke resultaat van de doorlichting presenteren. De belangrijkste bevindingen zullen dan worden gedeeld met het senior management, HR-afdelingen en vakbonden.
De strategische samenwerking komt op een moment waarop Ben Smith, de CEO van Air France-KLM – Air France is het moederbedrijf van het kleinere maar veel beter presterende KLM –, en Air France-CEO Anne Rigail onder toenemende druk staan. Nadat Smith in de zomer van vorig jaar aan de macht kwam, sloot hij verschillende deals met vakbonden over lonen en werkomstandigheden. Terwijl hij hier in eerste instantie lof mee oogstte, hebben de hoge kosten die voortkomen uit de afspraken bijgedragen aan de huidige financiële problemen van Air France.
Naast de hogere salarissen eisen ook hogere brandstofprijzen en koerswisselingen hun tol – in het eerste kwartaal van dit jaar boekte Air France-KLM een operationeel verlies van €303 miljoen, aanzienlijk meer dan het verlies van €185 miljoen in dezelfde periode een jaar eerder.
Het in de arm nemen van McKinsey heeft in de Franse media geleid tot debat omtrent arbeidsplaatsen bij de vlieger. Na de bekendmaking van de financiële resultaten in mei kondigde Smith zware maatregelen aan om het verlies terug te brengen. Een van de voornaamste hiervan is het snijden in het personeelsbestand van Air France: 465 van de in totaal 3.200 arbeidsplaatsen moeten verdwijnen.
Kampend met stevige concurrentie van EasyJet, maar ook van Frankrijks hogesnelheidsspoorbedrijf SNCF TGV, boekte Air France’s divisie voor korteafstandsvluchten vorig jaar naar verluidt een verlies van €170 miljoen. Het eerste ontslagplan onder het bewind van Smith – waarin de focus ligt op vrijwillige vertrekken – zal met name impact hebben op de staf in het Parijse hoofdkantoor en in het zuiden en oosten van Frankrijk.
Weinig verrassend, zijn de vakbonden niet erg te spreken over de plannen. “We willen een offensief beleid voor de korteafstandsroutes”, stelde Gael Amaury, HR-leider bij Air France, in de Franse krant Le Monde, waarbij hij toevoegde dat een ontslagplan geen duurzame oplossing biedt voor de bedrijfsuitdagingen waar Air France voor staat.
Nu McKinsey de hele organisatie aan het doorlichten is, vrezen de vakbonden dat er nadat het rapport wordt ingediend meer banen zullen verdwijnen. Volgens geruchten die in de media opduiken zouden er tot zo’n 1.000 arbeidsplaatsen op het spel kunnen staan, waarbij met name het “overbezette hoofdkwartier” van de luchtvaartgroep in Roissy het zou moeten ontgelden. Er wordt gesteld dat Air France daar te veel mensen in dienst heeft in het management en support/backoffice-rollen.
Een kleine tien jaar geleden werd McKinsey al eens door Air France-dochterbedrijf KLM en zijn thuishaven Schiphol ingehuurd om onderzoek te doen naar de concurrentiepositie van Schiphol. Meer recentelijk huurde KLM – dat dit jaar zijn 100-jarig bestaan viert – een van McKinseys grootste rivalen in: Boston Consulting Group (BCG) hielp de luchtvaartmaatschappij om een ‘high performance organisation’ te worden. Bovendien gingen KLM en BCG vorig jaar een samenwerkingsverband aan, waarbij de twee bedrijven een joint venture opzetten om andere luchtvaartmaatschappijen Industry 4.0-consultancyoplossingen te bieden.