Netherlands
De wereldwijde fusie- en overnamemarkt vertoont een gemixt beeld. Hoewel het aantal deal licht is afgenomen, is de totale waarde van de deals wereldwijd gestegen. Dit illustreert een trend waarin de gemiddelde waarde van deals toeneemt, terwijl het aantal grote overnames schaarser wordt. In Europa en Nederland is een vergelijkbare trend aan de gang.
In de meest recente ‘Deal Activity Update’ van KPMG wordt de fusie- en overnameactiviteit van de eerste helft van 2017 in kaart gebracht. Uit het rapport blijkt dat het dealvolume op de wereldwijde markt in het eerste halfjaar is gedaald vergeleken met de eerste zes maanden van 2016. In het eerste halfjaar van 2017 werden 8.553 transacties aangekondigd – een daling van 6.8% ten opzichte van de eerste zes maanden van 2016 toen er 9.180 deals werden gesloten. In vergelijking met het tweede halfjaar van 2016 is de daling zelfs nog groter – in de laatste twee kwartalen werden er 9.328 deals gesloten.
Wereldwijd steeg de totale waarde van de transacties van €1.235 miljard in de eerste helft van 2016 naar €1.405 miljard in de eerste zes maanden van dit jaar. Hiermee is in het afgelopen halfjaar de op drie na hoogste dealwaarde bereikt – het record werd behaald in het tweede halfjaar van 2015 toen er voor €1.961 miljard aan deals werd gesloten.
Ook binnen de Europese Unie liep het aantal deals terug, maar steeg de totale dealwaarde. In de EU daalde in de eerste helft van 2017 het volume met 9,7% naar 3.486 transacties. Het gemixte beeld dat deze trends geven, is volgens Danny Bosker, partner bij KPMG Corporate Finance, het gevolg van veranderingen in de marktdynamiek. Aan de ene kant zorgt het aantrekken van de economie ervoor dat bedrijven betere resultaten behalen, wat tot hogere verkoopwaardes leidt. Aan de andere kant hebben investeerders en bedrijven een hoop kapitaal te besteden, doordat in voorgaande jaren zich weinig aantrekkelijk overnamekansen voordeden. Hierdoor wordt nu meer geboden op het moment dat er wel aantrekkelijke doelwitten zijn.
Met het oog op de komende jaren, benadrukt Bosker dat protectionisme meer invloed krijgt in Europese landen. “Binnen veel Europese landen speelt op dit moment de discussie binnen de Europese Unie over ongewenste buitenlandse overnames. De maatregelen die overheden gaan nemen om ongewenste overnames te voorkomen, zullen dan ook steeds meer zichtbaar worden. Zolang deze beschermingsconstructies nog niet van kracht zijn, zal de belangstelling van bedrijven uit de Verenigde Staten en China voor bedrijven binnen de EU flink toenemen.”
Een andere trend die uit het onderzoek naar voren komt, is een stijging van het aantal grensoverschrijdende deals. Het aandeel overnames van bedrijven in de EU door ondernemingen van buiten de EU is dit jaar toegenomen tot bijna 25%. In 2009 was dit nog maar 17%. Een meerderheid van de overnemende partijen is afkomstig uit de Verenigde Staten en Canada. Zij richten zich vooral op bedrijven binnen de EU die actief zijn in de maakindustrie, de technologisch sector en de zakelijke dienstverlening.
Nederlandse M&A-markt
In Nederland kwam het dealvolume met een daling van 8,7% uit op 284 transacties. Met de daling van het aantal deals lijkt er dit jaar een einde te komen aan het groeipad dat de Nederlandse fusie- en overnamemarkt de afgelopen vier jaar vertoonde. De totale waarde van de transacties in de eerste zes maanden van 2017 steeg daarentegen wel, met 27,3% ten opzichte van het eerste halfjaar van 2016 naar €28 miljard. Hiermee volgt Nederland de wereldwijde markt, waarin het gemiddelde bedrag per transactie stijgt.
Zo deden zich in het afgelopen halfjaar al vijf deals voor – waarbij dan wel de koper dan wel het overnamedoelwit Nederlands is – met een waarde van boven de €1 miljard. De grootste deal was een aandelentransactie van 73% van de aandelen Patheon, die werden overgenomen door Thermo Fisher Scientific met een waarde van €6,5 miljard. De deals tussen Bureau van Dijk en Moody’s en tussen Q-Park en KKR hadden beide een waarde van €3 miljard. Verder nam Vitol Turks tankstation-netwerk Petrol Ofisi over voor €1,4 miljard en werd Vanderlande overgenomen door Toyota Industries voor €1,2 miljard.
Sectoren die het uitzonderlijk goed deden op de Nederlandse fusie- en overnamemarkt zijn onder meer de zorg en ICT. Volgens onderzoek van Boer & Croon Corporate Finance bereikte het aantal fusies en overnames in zorgmarkt een recordniveau, terwijl data van MBCF de verwachting wekt dat er dit jaar een recordhoogte wordt bereikt van deals in de ICT-sector.
Het afgelopen halfjaar bestond de meerderheid van de deals in Nederland uit strategische overnames. Bij 65% van de transacties waarbij een Nederlandse onderneming betrokken was, was sprake van een strategische overname met als doel om groei te realiseren. Nederlandse en buitenlandse durfkapitalisten, de financiële investeerders, waren in de eerste zes maanden van dit jaar goed voor 35% van de 284 transacties op de Nederlandse fusie- en overnamemarkt. In bijna de helft van deze 98 transacties ging het om een entry investering, waarbij een onderneming wordt overgenomen van een niet-financiële partij. Het aantal exit-deals – transacties waarbij sprake was van de verkoop van een bedrijf of delen ervan door een durfinvesteerder aan een niet-financiële investeerder – kwam uit op 38. Bij 14% van de financiële transacties ging het om een secondary deal, waarbij een onderneming aan een andere financiële investeerder werd verkocht.
KPMG focust zich in zijn analyse op het grotere segment van de markt. Een recent report van Brookz, een Nederlands M&A-platform, laat bovendien zien dat ook in het MKB de M&A-activiteit is gegroeid. Het aantal deals in het mid-market segment laat na een korte dip weer een stijgende lijn zien. Ook hier zorgen de aantrekkende economie en het dalende aantal interessante overnamedoelen voor een stijging in de gemiddelde verkoopprijs van ondernemingen.
Klimaat blijft aantrekkelijk
Ondanks de daling van het aantal transacties, in Nederland, in Europa en wereldwijd, heerst er volgens Bosker nog steeds een zeer aantrekkelijk fusie- en overnameklimaat. De voorspelling sluit aan op andere onderzoeken naar de overnamemarkt, die ook concluderen dat er rooskleurige vooruitzichten zijn voor fusies en overnames wereldwijd. Zo laten recente onderzoeken van Grant Thornton zien dat het aantal fusies en overnames in de digital, advertising & marketing sector en de foodsector verder toenemen, terwijl een analyse van A.T. Kearney aantoont dat ook de chemische industrie afstoomt op een recordjaar. De meeste analisten zijn het er dan ook over eens dat alle directe seinen op groen staan.
Wat echter roet in het eten zou kunnen gooien, zijn de bredere politieke en economische ontwikkelingen. “Een aantal ontwikkelingen in de wereld krijgt steeds meer invloed op de wereldwijde fusie- en overnamemarkt. De toegenomen aandacht van landen voor een meer protectionistisch beleid, zoals de Brexit, de koers van de nieuwe Amerikaanse president en de huidige onafhankelijkheidswens van Catalonië, gaan onvermijdelijk gevolgen hebben voor de mondiale markt”, sluit Bosker af.
