‘Gebruik de CSRD als vliegwiel voor transformatie van de organisatie’
Organisaties hoeven voorlopig toch niet te rapporteren volgens de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Maar wie slim is doet dat wél, zo stelt Maarten Benschop. Want waar velen de CSRD vooral zien als complexe compliance-verplichting, kun je de richtlijn benutten als een motor voor strategische groei en organisatietransformatie, aldus de managing partner van Next Ground.
2025 zou hét jaar worden van de CSRD: dit boekjaar moesten grote bedrijven voor het eerst rapporteren volgens de CSRD – moesten, want de verplichting is voor veruit de meeste bedrijven – met uitzondering van grote organisaties van openbaar belang – met twee jaar uitgesteld.
Dat is bovendien niet alles. Het uitstel is onderdeel van een breder pakket voorstellen – het zogenaamde Omnibus-pakket – om minder ondernemingen onder de CSRD-rapportageplicht te laten vallen en het aantal datapunten waarover moet worden gerapporteerd terug te brengen. Bovendien zouden de ketenrapportages minder streng worden.
Vanwege de voorstellen is de implementatie van de CSRD-wetgeving in Nederland stilgelegd. Nogal een valse start dus, zou je kunnen zeggen. Benschop schrijft het deels toe aan ongelukkige communicatie vanuit Brussel: “Bij de aankondiging lag de nadruk vooral op de verplichtingen, terwijl CSRD juist kansen biedt.”
Het uitstel en de mogelijke versoepeling aangrijpen om de verduurzaming van de organisatie op een lager pitje te zetten zou dan ook een grote vergissing zijn, waarschuwt hij. Want wie de nieuwe rapportagestandaard niet benadert als afvink-compliance, maar als strategische kans, plukt daar op de lange termijn de vruchten van.
“Als je kijkt wat er in de maatschappij leeft, dan biedt de CSRD-richtlijn veel interessante handvatten”, legt hij uit. “De jongere generaties die nu instromen in de arbeidsmarkt hechten steeds meer waarde aan verduurzaming en impact. Tegelijkertijd stellen afnemers en opdrachtgevers steeds vaker niet-financiële eisen aan de keten, bijvoorbeeld in aanbestedingen.”
“Bewustwording in alle lagen en ketens staat centraal.”
Dit alles maakt de CSRD veel meer dan alleen een compliance-verplichting, benadrukt hij. “Het raakt de kern van governance, data, processen en cultuur. Naast technologische veranderingen vraagt dit ook om een gedragsverandering binnen organisaties, waarbij medewerkers bewuster worden van de meetbaarheid van hun keuzes en handelen.”
Next Ground pleit dan ook voor een integrale aanpak bij het implementeren van de CSRD. “We zien het als een transformatie van de organisatie, waarbij bewustwording in alle lagen en ketens centraal staat.”
In de praktijk: CSRD als groeikans
Als voorbeeld gebruikt Benschop het verhaal van Breman Installatiegroep. Het bedrijf heeft al sinds 2017 stevige ambities. Het gewaagde doel van Breman is ‘iedereen energiepositief: we geven meer energie terug dan het kost aan medewerkers, klanten en aarde’, met daarin een aantal concrete doelen in lijn met ESG.
In de praktijk bleek het niet zo makkelijk om dit continu te monitoren en erop te rapporteren. Maar door de CSRD-wetgeving ontstonden ineens meer urgentie en handvatten om het gewaagde doel beter meetbaar en rapporteerbaar te maken, en CSRD te gebruiken als hefboom voor de realisatie van de strategie.
Next Ground begeleidde Breman bij deze transitie, betrok de verschillende afdelingen en zorgde voor een gestructureerde aanpak door middel van CSRD- en projectmanagementexpertise. Tegelijk gaven de bestaande visie en strategie focus en richting aan de CSRD-implementatie.
“CSRD is ‘a way of working’. Die staat of valt dus bij de mensen.”
“Dat is ook precies onze boodschap aan bedrijven”, stelt Benschop. “Als je CSRD slim aanpakt, draagt het bij aan je strategische doelen en versterkt het je organisatie op de lange termijn. Breman is daarin een prachtig voorbeeld voor andere bedrijven.”
Stapje voor stapje
Tegelijk erkent Benschop dat het implementeren van CSRD een overweldigende opgave kan lijken. Daarom is het volgens hem belangrijk om een het stap voor stap te benaderen. “Dit zorgt voor een gestructureerde en gefaseerde aanpak”, geeft hij aan.
Belangrijke stappen zijn het identificeren van de belangrijkste ESG-thema’s aan de hand van de dubbele materialiteitsanalyse, het uitvoeren van een gap-analyse om in kaart te brengen wat nog nodig is om aan de CSRD-rapportage-eisen te voldoen en het overwegen van het gebruik van software om de CSRD-rapportage te stroomlijnen en overzichtelijk te maken.
“Zeker als je de CSRD wil aangrijpen als strategische kans is gespecialiseerde software aan te raden”, aldus Benschop. “Het verhoogt de ESG-volwassenheid van een organisatie door alle data op één centrale plek te verzamelen en geautomatiseerde rapportages te genereren.”
Bewustzijn en betrokkenheid
Nog belangrijker is dat de medewerkers de veranderingen omarmen. “CSRD is ‘a way of working’”, benadrukt Benschop. “Die staat of valt dus bij de mensen.”
Het creëren van bewustwording en kennisopbouw is dan ook een cruciale stap. Hier helpt de Next Ground Academy medewerkers bij.
“We realiseren projecten met zo min mogelijk eigen mensen en zoveel mogelijk mensen uit de klantorganisatie.”
“Via onze Academy maken deelnemers kennis met CSRD, via trainingen of een game over circulariteit”, vertelt Benschop. “Die game laat direct zien hoe ketens elkaar versterken of juist tegenwerken. De discussies die ontstaan vanuit de verschillende rollen helpen bij bewustwording en begrip.”
In aansluiting daarop is het belangrijk om de medewerkers voortdurend te betrekken bij de implementatie. “Bijvoorbeeld door ze onderdeel te maken van werkgroepen of projectteams. Zorg daarnaast dat de CSRD aansluit bij bestaande doelen, zodat het past binnen het algehele strategische verhaal. En geef vanuit de top steeds het juiste voorbeeld, zodat je een cultuur creëert waarin duurzaamheid en transparantie centraal staan.”
Tot slot vraagt het omarmen van de CSRD als strategische kans om goede samenwerking binnen de gehele waardeketen. “Open communicatie met externe stakeholders, zoals leveranciers en klanten, stimuleert gezamenlijke inspanningen om de duurzaamheidsdoelen te realiseren. Bij Breman leidde een regelmatige dialoog bijvoorbeeld tot ideeën en positieve gesprekken over verduurzaming binnen de branche en waardeketen.”
De kracht van de medewerker
Next Ground ondersteunt organisaties in al deze stappen. “Van bewustwording en kennisopbouw via de Next Ground Academy tot een gestructureerde uitvoering en de volledige implementatie, met een mensgerichte aanpak”, vat Benschop samen.
Geheel in lijn met die focus op de mens gaat het bureau daarbij nadrukkelijk uit van de kracht van de medewerkers bij de opdrachtgever.
“We realiseren projecten met zo min mogelijk eigen mensen en zoveel mogelijk mensen uit de klantorganisatie”, aldus Benschop. “Ons doel is om snel weer te vertrekken, waarna een interne groep het stokje overneemt. We hanteren daarbij het principe van voordoen, meedoen, zelf doen, zodat kennis en werkwijze daadwerkelijk worden overgedragen en verankerd.”
