Toegankelijker maken van openbaar vervoer kost zo’n €800 miljoen
Het gaat zo’n €800 miljoen kosten om de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verbeteren, zo blijkt uit een raming van Andersson Elffers Felix. Veruit het grootste deel van het geld gaat op aan het aanpassen van bushaltes.
Ruim een jaar geleden, op 7 november 2022, werd het Bestuursakkoord Toegankelijkheid Openbaar Vervoer 2022-2032 ondertekend. Hierin maakten het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), vervoerders en ProRail afspraken om de toegankelijkheid van het ov te verbeteren, met name voor mensen met een beperking.
Hiervoor wordt ingezet op het aanpassen van bus-, tram- en metrohaltes en het garanderen van toiletten in alle treinen en reisassistentie op elk treinstation. Andersson Elffers Felix (AEF) onderzocht in opdracht van IenW wat dit gaat kosten.
Het leeuwendeel van de geraamde €800 miljoen – €760 miljoen – zit in het toegankelijker maken van bus-, tram- en metrohaltes. Het vergroten en verbreden van tramhaltes kost naar verwachting €90 miljoen. AEF merkt op dat de metrohaltes in de raming buiten beschouwing zijn gelaten, omdat de meeste al toegankelijk zijn, of dermate grote aanpassingen behoeven dat het maatwerk vereist.
24.000 bushaltes
Daarmee gaat veruit het grootste deel van de €760 miljoen zitten in het aanpassen van bushaltes, zo’n €670 miljoen. De onderzoekers geven aan dat achter dit bedrag “grote variatie” schuilgaat: “Bij sommige haltes zijn de kosten beperkt; bij andere haltes bijzonder hoog. Zo zijn de kosten hoog bij haltes waar de perronhoogte of -breedte wordt aangepast.”
De doelstelling is om zo’n driekwart van de bushaltes aan te passen, oftewel ruim 24.000 locaties. Naast het verhogen en verbreden gaat het ook onder meer om het aanleggen van geleidelijnen voor mensen met een visuele beperking. Die ontbreekt in veel regio’s bij meer dan helft van de haltes. Het aanleggen of aanpassen van een geleidelijn kost naar verwachting €3.100 per halte.
Elke trein, elk station
De afspraak dat alle treinstellen worden voorzien van minimaal één toegankelijk toilet vraagt alleen om actie in de regionale treindiensten in Gelderland – in alle andere (regionale) treinen is al een zelfstandig toegankelijk toilet aanwezig. In Gelderland is de doelstelling om 33 treinen te voorzien van een toilet, wat zo’n €18 miljoen euro zal kosten.
Omdat niet voor alle onderzochte regio’s duidelijk is hoe reisassistentie wordt georganiseerd, was het volgens AEF lastig om een raming op te stellen van de kosten van reisassistentie op ieder treinstation. Ze komen met een schatting van tussen de €19 miljoen en €26 miljoen.
Bij reisassistentie kun je denken aan in- en uitstaphulp, het begeleiden van mensen tot aan de trein of de uitgang van het treinstation en het bijsturen van de reis bij verstoringen.
Iedereen zelfstandig met het ov
Het onderzoek werd uitgevoerd door AEF-adviseurs Carlijn van Helmond, Rob Thöne, Marjolein Bouwmeester, Charlotte Hagenaars en Michiel Ehrismann.
“Iedereen moet zelfstandig met het openbaar vervoer kunnen reizen. Ook als je een beperking hebt”, geeft Thöne aan. “Met ons onderzoek helpen we te concretiseren wat daarvoor nodig is. We zijn benieuwd hoe onze inzichten landen in de uitvoering van het Bestuursakkoord, te beginnen met de regionale uitvoeringsprogramma’s van de decentrale ov-autoriteiten.”
Eind vorige maand stuurde staatssecretaris Vivianne Heijnen van IenW het rapport van AEF naar de Tweede Kamer. De bevindingen van AEF dienen als basis voor een besluit over passende bekostiging.
