Jester Strategy: Al 10 jaar voorbereid op een onzekere toekomst
Jester Strategy bestaat 10 jaar. Hoewel de boutique is gespecialiseerd in vooruitkijken, kon zelfs oprichter Michiel de Vries bij de start niet voorzien hoeveel relevanter dat specialisme een decennium later zou zijn. In een wereld die met de dag onvoorspelbaarder lijkt, moeten organisaties hun strategie voortdurend afstemmen op een hoogst onzekere toekomst. We spraken De Vries over de ontwikkeling die het bureau en het vakgebied hebben doorgemaakt.
Een grote Filipijnse multinational zat onlangs met iets in zijn maag: wat als de hoogoplopende spanningen tussen China en Taiwan tot een uitbarsting komen, en China besluit het eiland ten noorden van de Filipijnen binnen te vallen? Wat zou de mogelijke impact zijn op het bedrijf en hoe kan het zich daarop voorbereiden?
De multinational klopte aan bij Jester Strategy. “We hebben een ‘war game’ ontwikkeld om de risico’s en kansen te doordenken”, vertelt Michiel de Vries. “Wat als je geen toegang meer hebt tot je fabrieken in China? Wat als je geen staal meer kunt importeren omdat internationale vaarwegen zijn geblokkeerd? Of als je personeel wordt opgeroepen voor het leger?”
Zo werden spelenderwijs scenario’s uitgewerkt en strategische responses bedacht. “Gelukkig is er nog geen militair conflict, maar áls dat komt kan deze organisatie nu razendsnel schakelen”, aldus De Vries. “Voorbereid zijn op de toekomst blijft een element waar we veel aandacht voor hebben – het is wel een beetje ons handelsmerk.”
Vooruitziende blik
Het zat er al vanaf de start in, dat vooruitkijken. “We zijn begonnen met een duidelijke focus op foresight, met name met behulp van scenarioplanning”, vertelt De Vries over het begin van Jester Strategy. “Dat vinden we heel erg tof om te doen en we zijn er heel goed in.”
Die start was in 2013, toen De Vries na tien jaar bij EY besloot zijn eigen bureau op te richten. “De reden was met name onze overtuiging dat het ontwikkelen van strategie een expertise en creativiteit vergt die je makkelijker kunt verzamelen in een boutique”, legt hij uit. “Goede en creatieve mensen werken graag in een kleinschalig bureau, met veel klantcontact, inspirerende collega’s en zonder ‘red tape’.”
De timing leek echter niet ideaal. “We begonnen op het dieptepunt van de economische crisis. Toch konden we ook toen heel relevant zijn, juist doordat scenarioplanning een van onze specialismes is – het helpen van organisaties om met slimme keuzes voor te sorteren op een onzekere toekomst.”
Terugkijkend zou je kunnen stellen dat De Vries’ talent voor vooruitblikken zich toen juist al toonde: steeds snellere technologische vooruitgang, opstapelende maatschappelijke uitdagingen, geopolitieke onrust en een onberekenbare natuurlijke leefwereld creëren samen een perfecte storm die de het belang van scenarioplanning en strategieontwikkeling de afgelopen jaren nóg veel belangrijker heeft gemaakt.
Van scenario naar crisis
De Vries is zelf de eerste om deze vooruitziende blik te relativeren. “Scenarioplanning bestaat juist omdat níemand met zekerheid weet wat de toekomst in petto heeft – daarom werk je met meerdere mogelijke scenario’s. We zagen wel dat de wereld steeds sneller verandert en daardoor onzekerder wordt, maar wat de laatste jaren is gebeurd konden wij ook niet allemaal voorzien natuurlijk.”
Sterker nog, de veranderingen zijn nu soms zó plotseling, groot en impactvol dat Jester Strategy zijn dienstverlening erop heeft aangepast. “Scenarioplanning is heel krachtig, maar helpt organisaties vooral om zich goed voor te bereiden op de langere termijn. De laatste jaren zien we dat disruptie en onzekerheid veel dichterbij is gekomen – kijk naar corona, kijk naar de Oekraïne-oorlog, kijk naar schaarste, inflatie, de energiecrisis.”
“In een crisis leer je met de dag en moet je je beelden steeds weer aanscherpen om doortastende keuzes te kunnen maken.”
“Binnen ons specialisme hebben we daarom veel meer aandacht gekregen voor contingency planning”, legt hij uit. “Eigenlijk helpen we organisatie dan met crisismanagement. We maken scenario’s en stellen die frequent weer bij. In een crisis leer je namelijk met de dag en moet je je beelden steeds weer aanscherpen om doortastende keuzes te kunnen maken.”
Zeker gedurende de pandemie was hier heel veel vraag naar. “We hebben organisaties hier echt mee kunnen helpen en waren drukker dan ooit.”
Doortimmerd
Dat Jester Strategy aan zijn diensten schaaft is op zich overigens niets nieuws. Al sinds de oprichting werkt het team voortdurend aan het doorontwikkelen van de proposities. “We hechten heel veel waarde aan doortimmerde aanpakken en methodes”, legt De Vries uit. “Daarom hebben we de afgelopen jaren ook veel geïnvesteerd in methodologie.”
Die methodologie is ook voor iedereen beschikbaar op papier. “Over al onze belangrijke methodes – scenarioplanning, strategie en OGSM – hebben we inmiddels boeken gepubliceerd. Scenarioplanning in de praktijk, Klaar voor de toekomst en OGSM in de praktijk.
Ook verbreedde het bureau gaandeweg zijn aanbod. “We richtten ons vanaf het begin op het ontwikkelen van strategieën en zijn met de groei van ons bedrijf ook steeds vaker strategietrajecten gaan begeleiden en van hieruit ook steeds meer implementaties.”
De nieuwste toevoeging aan het aanbod is het SaaS-model: strategy as a service. “Daarmee beschik je als organisatie voor een vast bedrag per maand over een eigen strategieteam dat kritisch spart met de directie en zorgt dat de strategie altijd up-to-date is.”
Elk project impact
Nóg belangrijker dan de groei van het aanbod vindt De Vries de ontwikkeling van het team. “We hebben de afgelopen 10 jaar een super slimme en inspirerende groep collega’s weten te verzamelen. Ik vind het altijd weer fantastisch om te zien hoe mensen zich hebben verdiept in de markt en dan heel bewust bij Jester Strategy solliciteren.”
“Vaak krijgen we het compliment dat we sectoren heel goed weten te verbinden en dat kan omdat we zo breed actief zijn.”
Inmiddels bestaat het team uit twaalf strategen, waarvan twee – Bas Schulten en Maurits Speksnijder – zich ook als partner hebben aangesloten bij Jester Strategy.
“Wat ons drijft als collectief is om impact te maken bij klanten”, zegt De Vries over het team. “Hierbij weten we heel goed dat impact niet alleen met de inhoud van ons advies te maken heeft, maar ook met het commitment van de organisatie, de praktische toepasbaarheid en het enthousiasme. We proberen elkaar te stimuleren om in elk project die impact te bereiken.”
Van multinational tot kringloopcentrum
Daarbij maakt het overigens niet uit in welke branche zo’n project plaatsvindt. “We specialiseren ons niet in bepaalde sectoren, maar zijn daardoor juist onderscheidend in alle sectoren. Ons credo is: ‘you know your business, we know strategy’. We merken dagelijks dat een ijzersterke methode, unieke werkvormen en krachtige analytische skills veel belangrijker zijn voor klanten dan specifieke sectorkennis.”
“Vaak krijgen we het compliment dat we sectoren heel goed weten te verbinden en dat kan omdat we zo breed actief zijn. Dat maakt me ook weleens trots: dat we projecten doen van een half miljoen voor een multinational of voor het lokale kringloopcentrum, maar wel met dezelfde aanpak en impact.”
Toekomstbestendig
De Vries heeft er alle vertrouwen in dat Jester Strategy de komende jaren impact kan blijven maken – in Nederland, maar ook aan de andere kant van de wereld.
“De komende jaren willen we in Nederland doorgroeien om nog een slag groter en sterker te worden. We willen daarnaast uitbreiden naar het buitenland. De laatste jaren krijgen we redelijk veel vraag naar onze diensten in het buitenland. Concreet zijn we bezig met het starten van een vestiging in Australië.”
Genoeg plannen dus. Of ze onderweg zullen moeten worden bijgesteld omdat de wereld er plotseling wéér heel anders uitziet weet niemand, ook De Vries niet. Maar als ze ergens zijn voorbereid op het onverwachte, dan is het wel bij Jester Strategy. “We hebben een strategie en we proberen toekomstbestendige keuzes te maken. Dat is de aard van het beestje.”
