Kabinet schakelt Ecorys in voor onderzoek naar inkoopmuren
Het kabinet heeft Ecorys ingeschakeld voor een onderzoek naar zogenaamde inkoopmuren.
Inkoopmuren zijn barrières die producenten en leveranciers opwerpen om te verhinderen dat retailers zoals supermarkten, elektronicaketens en drogisterijen hun spullen voor een lagere prijs kunnen inkopen in andere Europese lidstaten. Daarmee zorgen inkoopmuren voor kunstmatig hoge inkoopprijzen, die zich voor de consument weer doorvertalen in een hoger kassabonnetje.
Al langere tijd klagen diverse detail- en groothandelaren over dergelijke praktijken, waarmee ze door grote leveranciers zouden worden gedwongen om producten voor meer geld in eigen land in te kopen.
Nadat de Nationale Winkelraad van belangenvereniging MKB-Nederland hierover in een brief zijn beklag deed aan verantwoordelijk (demissionair) minister Micky Adriaansens, liet zij in een schriftelijke reactie weten een onderzoek uit te zetten “waarin de reikwijdte van territoriale leveringsbeperkingen in Nederland nader geduid zal worden”.
Dat onderzoek zal worden uitgevoerd voor Ecorys. In de studie zal het onderzoeks- en adviesbureau eveneens ingaan op welke belemmeringen het verhandelen van Europese (niet-Nederlandse) producten in ons land verhinderen. Daarbij wordt tevens gekeken naar mogelijkheden om hier wat aan te doen.
Profiteren van wetgeving
In de brief aan Adriaansens wijst de Nationale Winkelraad er ook op dat de huidige wetgeving het bestaan van de inkoopmuren bevordert. Een voorbeeld daarvan is het Warenwetbesluit, welke verplicht dat de informatietekst op een product (in ieder geval) in het Nederlands staat weergeven. Wanneer dit ontbreekt, mag een product hier dus niet worden verkocht.
De wet biedt internationale producenten een uitgelezen kans om inkoopmuren op te werpen. Door een bepaald product per lidstaat te voorzien van een informatietabel in uitsluitend de taal van dat land, kunnen detail- en groothandelaren hetzelfde product niet goedkoper in het buitenland inkopen.
En daar betaalt de burger onderaan de streep aan mee, blijkt uit een analyse van de Europese Commissie. Als de inkoopmuren niet bestonden voor winkelketens, zouden Europese consumenten in 2020 bij de aanschaf van brood, ontbijtgranen, alcoholische en niet-alcoholische dranken in totaal €14,1 miljard goedkoper uit zijn geweest – mits de supermarkten het prijsvoordeel volledig doorberekenen naar de klant.
Een bekend voorbeeld is een fles Coca-Cola. De prijs daarvan ligt in ons land zo’n 30% hoger dan in Frankrijk en zelfs 41% hoger dan in Duitsland. En dat terwijl de flessen soms in exact dezelfde fabriek worden geproduceerd.
Vrije markt of handelsbeperkingen?
Fabrikanten laten weten zich niet te kunnen vinden in de kritiek van detail- en groothandelaren. Directeur-generaal Michelle Gibbons van de AIM, de Europese branchevereniging van grote levensmiddelenproducenten, liet eerder in het FD optekenen dat het Europees recht producenten en supermarktketens de vrijheid geeft om zelf te kiezen met wie zij zakendoen, tegen welke prijs en onder welke voorwaarden.
Adriaansens stelt in haar brief dat het prijsverschil tussen identieke goederen in verschillende lidstaten “meerdere oorzaken” kent, waaronder “gerechtvaardigde factoren”, zoals de mate van concurrentie tussen retailers binnen een bepaalde markt en onderling afgesproken contractuele voorwaarden, waarin bijvoorbeeld schaalvoordelen kunnen meespelen.
Tegelijkertijd erkent de minister “het bestaan van territoriale leveringsbeperkingen en het prijsopdrijvend effect hiervan”.
Het is de bedoeling dat de studie van Ecorys voor het einde van dit jaar wordt afgerond.
