P2’er van het tweede uur: Q&A met Mike de Scheemaker
Mike de Scheemaker is al ruim 13 jaar verbonden aan P2. De afgelopen jaren maakte hij deel uit van de directie van het Utrechtse adviesbureau voor strategie, realisatie en ontwikkeling. Na drie jaar vond hij het weer tijd voor een nieuwe uitdaging en gaf hij het directiestokje door: “Ik merkte dat het weer begon te broeien. Dan wordt het tijd voor wat anders.” We blikten met De Scheemaker terug op zijn jaren bij P2.
Je bent P2-er van het ‘tweede uur’. Wat trok je 13 jaar geleden aan om voor P2 te gaan werken?
“Mooie vraag! Ik werk als zzp’er, ook voor P2. Nog tijdens mijn studie aan de toenmalige HTS ben ik aan mijn eerste interimklus begonnen, als bedrijfsleider van een zwembad in Amsterdam, al ik wist destijds nog niet dat zoiets een interimklus heette.”
“In mijn volgende baan bij NMB Postbank bleek ik in één van de grootste automatiseringsprojecten van de vorige eeuw te zitten – ook dat wist ik niet – en sindsdien heb ik niets anders gedaan dan, al dan niet in een staffunctie, aan projecten en interimopdrachten werken. Dat is een bewuste keuze, omdat het prachtig werk is en omdat je er steeds beter in wordt. Ik sta iedere dag met plezier en vol energie op omdat ik weer aan het werk mag.”
“Het bijzondere van interimklussen is dat het zware vraagstukken kunnen zijn. Het gaat gelukkig bijna altijd over mensen. En ik zeg ‘gelukkig’ omdat mensen het belangrijkste zijn wat er is, maar dat maakt het tegelijkertijd ook complex. Wat ik tijdens mijn opdrachten miste toen ik nog niet was verbonden aan P2, was een vast en beschikbaar netwerk van mensen met wie ik kon sparren of reflecteren. Daar voelde ik mij behoorlijk eenzaam in.”
“Dat was de reden, en toen ook de enige reden, dat ik op zoek ging naar een veilige thuishaven waar ik met mensen het open gesprek kon aangaan over mijn werk. Die thuishaven vond ik bij P2, waarin ik met professionele en fijne collega’s samenwerk.”
“Ik wil in een organisatie werken waarop ik kan terugvallen, waarin ik mij kwetsbaar kan opstellen. Bijvoorbeeld op momenten dat een opdracht minder loopt of wanneer ik kennis, ondersteuning of coaching nodig heb. Daarom is P2 voor mij de passende organisatie.”
Je werkt graag aan de realisatie van complexe veranderingen die zijn vastgelopen of dreigen vast te lopen…
“Ik kom meestal ergens waar medewerkers en management in een organisatie ’s nachts wakker liggen omdat een verandering is mislukt of dreigt te mislukken. Dat zit ‘m dan in een project of onderdeel van een organisatie.”
“Samen met de mensen van de organisatie ga ik kijken of we het veranderproces weer vlot kunnen trekken. Ik noem dat zelf ‘tweaken’, omdat dit vrijwel altijd lukt met dezelfde mensen en met wat meer duidelijkheid, structuur en richting.”
“Zo nu en dan krijg ik op mijn kop van opdrachtgevers, omdat ze vinden dat ik veel méér doe. Daar ben ik mij van bewust, maar tegelijkertijd is dit wel de essentie van mijn aanpak en voer ik interventies uit, afhankelijk van het probleem.”
“Dit had nog nooit niemand meegemaakt, je kon niet vragen hoe anderen dit vroeger hadden gedaan.”
“Ik word wel eens ‘dokter’ genoemd. Ik kom ergens en kijk wat de ‘patiënt’ mankeert. Ik heb een koffer met medicijnen tot mijn beschikking. Ik schrijf niet altijd paracetamol voor, omdat aspirine of ibuprofen soms beter werken. Maar je moet niet ergens binnen komen en gelijk ibuprofen voorschrijven omdat de ‘patiënt’ zegt hoofdpijn te hebben.”
“Dat is misschien wat plastisch uitgelegd, maar dat is wel wat ik bij organisaties doe. Je kijkt hoe een organisatie in elkaar zit en op basis daarvan beslis je welke interventies passend zijn.
“Daarbij is het moment belangrijk. Op het moment dat ik ergens een interventie uitvoer, is die waarschijnlijk anders dan wanneer ik die 10 jaar geleden bij dezelfde organisatie zou hebben gedaan. Mensen en organisaties veranderen, groeien, lopen littekens op en beleven successen. Het is niet logisch om te denken dat wat ooit werkte, nu weer werkt. Je moet eerst bepalen waar je in dat moment bent.”
In jouw periode als directielid hebben veel impactvolle zaken plaatsgevonden, waaronder corona, de verhuizing en het nieuwe eigenaarschap van P2. Hoe kijk je daarop terug?
“De coronaperiode was het meest complex. Marinda Gaillard en ik waren net een paar maanden actief als directielid toen in maart 2020 de coronaepidemie losbarstte. Opeens kregen we te maken met een hele andere manier van werken.”
“Het voordeel daarvan is dat je meteen in het diepe wordt gegooid. Dit had nog nooit niemand meegemaakt, je kon niet vragen hoe anderen dit vroeger hadden gedaan. Dus hebben we samen als bedrijf uitgevonden wat passend was voor P2.”
“De eerste zorg was onze markt: we wisten niet of die in elkaar zou klappen. Dat was het engste. Dan ga je overzicht creëren: hoe staan we er financieel voor en hoe ziet onze orderportefeuille eruit?”
“Het toeval wilde dat we in het laatste kwartaal van 2019 een nieuw CRM-systeem hadden ingevoerd dat al ons werk in detail registreert. Dat bleek achteraf een perfecte timing te zijn geweest, daardoor hadden we snel inzicht in onze orderportefeuille en ook welke opdrachten er wegvielen.”
“Ik merk dat ik elke dag trots ben waar we als bedrijf staan.”
“Vooral de eerste drie maanden van corona waren erg onzeker: wat gebeurt er nu eigenlijk? Klanten uit de private sector trokken direct de stekker uit opdrachten of opdrachten werden getemporiseerd.”
“Dat zag er niet goed uit, omdat de overheid bij economische crises meestal daarna volgt. Dat bleek nu gelukkig niet het geval te zijn. Maar het was hard werken om het overzicht te houden: waar staan we nu, wat kunnen we wel en niet hebben en hoe zorgen we ervoor dat we niet gaan zinken.”
“Ons CRM-systeem hielp ons daarbij. Wat ook hielp, was dat we in sneltreinvaart medewerkers meenamen in de ontwikkelingen en, minstens zo belangrijk, dat zij daarvoor openstonden. Al snel verbeterde het financieel bewustzijn in de gehele P2-organisatie. Die was daarvoor vrij laag, maar is door corona enorm verbeterd. Na enkele maanden zagen we dat P2 er nog steeds best goed voor stond. Dat gaf overzicht en rust.”
Ook verruilde P2 in coronatijd het slot in Rossum voor een modern pand in Utrecht…
“Het slot in Rossum was een prachtig pand, maar het paste echt niet meer bij het huidige P2. De plek in Utrecht is goed gekozen, we zitten nu veel meer midden in de samenleving. Je merkt dat je als bedrijf veel makkelijker wordt gevonden door potentiële collega’s.”
“Ook qua duurzaamheid zijn we er flink op vooruit gegaan, we hebben nu een prachtig houten kantoorpand en we zijn niet meer zo groot behuisd. Ons pand is vier dagen per week beperkt bewoond, alleen op vrijdag zit het vol. Op zo’n dag mag je best denken: poeh, beetje druk. Prima!”
Waarom past het gedeeld eigenaarschap zo goed bij P2?
“Als er één bedrijf is waar het gedeeld eigenaarschap past, dan is het P2. P2’ers voelen zich heel verantwoordelijk voor hun bedrijf en zijn zeer loyaal naar hun collega’s. Laat ze dan ook meedelen in het eigenaarschap, laat niet alleen een klein groepje profijt hebben van financieel succes. Inmiddels is een groot deel van de medewerkers mede-eigenaar van P2.”
“We hebben onlangs een vergadering van certificaathouders gehad over wat we zouden moeten doen met een positief financieel resultaat. Daar heeft het bestuur van P2 eerst een voorstel voor gedaan en vervolgens zie je dat daar dan tijdens zo’n vergadering een mooi gesprek over plaatsvindt. Dat versterkt bij mij het beeld dat de keuze voor gedeeld eigenaarschap een goede was.”
“Het zorgt er ook voor dat P2’ers nóg meer loyaal zijn aan de organisatie en hun collega’s, omdat ze willen dat P2 succesvol blijft. Je kijkt als mede-eigenaar toch net met een wat andere blik. We blijven een bedrijf dat zich niet focust op ‘shareholdersvalue’ maar op ‘stakeholdersvalue’, om er een paar Angelsaksische termen in te gooien. Het gaat niet alleen om winst maken, daarom zijn we ook een B Corp-organisatie.”
“Ik ben er ontzettend trots op dat we het gedeeld eigenaarschap voor elkaar hebben gekregen. Dit is écht iets wat je samen moet doen, anders gaat het niet lukken.”
Onlangs nam je na drie jaar afscheid als directielid. Wat heeft jou in die tijd het mooiste inzicht opgeleverd?
“Ik merk dat ik elke dag trots ben waar we als bedrijf staan. Als ik in ons kantoor rondloop, moet ik oppassen om niet de hele tijd te lachen. We waren al een mooi bedrijf, maar we zijn naar een nog mooier bedrijf gegroeid, ook omdat het nu van ons samen is, ook omdat we eraan werken om steeds meer een duurzame bijdrage te leveren bij onze klanten.”
“Ik denk dat ik daardoor de afgelopen jaren nog trotser op P2 ben geworden. Het heeft mij daarnaast persoonlijk opgeleverd dat ik nog beter weet wat ik kan en wil, maar ook wat ik niet goed kan en wil.”
“Ik ben mij er de afgelopen jaren nog bewuster van geworden hoe leuk ik het leidinggeven vind.”
“Ik heb het nooit zo uitgesproken, maar ik heb deze drie jaar gezien als een soort interimklus, passend bij mijn verleden. Een aantal mensen had dat door, een aantal ook niet, die waren teleurgesteld dat ik na drie jaar alweer stop met deze interne rol. Drie jaar is tot nu toe de max waar ik ergens in een rol zit, dat blijkt bij mij te passen.
“Ik merkte dat het na tweeënhalf jaar weer begon te broeien. Dat is het best te omschrijven als een smeulend vuur dat langzaam aanwakkert. Dat geeft onrust bij mij en dan wordt het tijd voor wat anders. Vaak proberen anderen je dan van het tegendeel te overtuigen, maar ik heb geleerd in dit soort gevallen juist niet naar anderen te luisteren.”
Hoe heb je de afgelopen drie jaar het leiderschap ervaren?
“Leiderschap gaat over richting geven en soms vertellen wat er moet gebeuren. Dat is iets anders dan zeggen hoe iets moet gebeuren. Laat dat lekker aan de mensen zelf over, geef hen het vertrouwen. Dan komt het meestal wel goed.”
“Leiderschap betekent ook bijsturen wanneer dat echt nodig is. Zoals bij iedere organisatie is dat bij P2 soms ook nodig en dan moeten er stevige gesprekken worden gevoerd. Of een interventie worden uitgevoerd, die niet door iedereen wordt gewaardeerd. Ik ben mij er de afgelopen jaren nog bewuster van geworden hoe leuk ik het leidinggeven vind.”
Wat is je volgende uitdaging?
“Geen idee! Ik ben daar wel over aan het nadenken en gesprekken hierover aan het voeren. Dat kan binnen P2 zijn, maar ook daarbuiten. Ik heb het nu weer naar mijn zin met een interimopdracht bij een klant. En ik volg een leergang ‘Toezicht houden’, om te kijken of een rol in een raad van commissarissen of een raad van toezicht iets voor mij kan zijn.”
“Mijn ervaring, het tijdsgewricht en de wereld waarin ik leef geven mij de mogelijkheid om te kunnen kiezen, dat voelt voor mij als een luxepositie. Ik zie het soms als een grote speelgoedwinkel, waarin ik iets zomaar iets mag pakken. Dat kan een weloverwogen keuze zijn of iets dat zomaar op mijn pad komt. Als het maar spannend is. Anders word ik ongedurig en rusteloos.”