Rijkswaterstaat verkent nieuwe geleidelijke overgang in Afsluitdijk
De Afsluitdijk krijgt mogelijk een doorlating om de visstand te bevorderen. Advies- en ingenieursbureau Witteveen+Bos en landschapsarchitectenkantoor Strootman voeren momenteel een onderzoek uit naar de mogelijkheden.
Rijkswaterstaat startte enige tijd geleden een aanbestedingsprocedure voor een project om bij het Noord-Hollandse dorp Den Oever de overgang te verbeteren tussen het zoute water van de Waddenzee en het zoete water in het IJsselmeer, dat van elkaar wordt gescheiden door de Afsluitdijk.
Strootman en Witteveen+Bos kwamen daarbij als winnaar uit de bus. De komende tijd zullen ze drie varianten van een zoet-zout-overgang gaan ontwikkelen. Het advies- en ingenieursbureau is verantwoordelijk voor het hydrologisch onderzoek, de ecologische aspecten en de techniek. Het architectenkantoor richt zich op het ruimtelijke en de verbeelding.
Cruciaal in alle drie de varianten is dat de overgang tussen het zoute en zoete water geleidelijk wordt. Dit voorkomt dat zoetwatervissen per ongeluk vanuit het IJsselmeer de Waddenzee inzwemmen. In het brakke water tussen de zee en het meer worden zoetwatervissen gewaarschuwd dat ze het zoute water naderen, waarin ze – vanwege hun somatische eigenschappen – niet lang kunnen overleven.
Ook helpt een geleidelijke overgang migrerende vissen, zoals zalmen en palingen. Deze dieren leven zowel in de zee als in rivieren en zoetwatermeren. Een geleidelijke in plaats van directe overgang tussen het zoute en zoete water ondersteunt dergelijke vissen bij het vinden van het gat in de afsluitdijk (richting de zee).
Bij het ontwikkelen van de drie oplossingen zullen Witteveen+Bos en Strootman er tevens naar streven het IJsselmeer zo zoet mogelijk te houden. De uiteindelijke oplossing moet er dus voor zorgen dat zo min mogelijk zout water het meer instroomt.
Het project is onderdeel van het Deltaprogramma Zoetwater. Daarbinnen probeert het Rijk met tal van partners zoetwatertekorten te voorkomen. Daarnaast valt het project onder het programma Aanpak Grote Wateren, dat als doel heeft de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren en de natuur te versterken.
“We zullen onze ontwerpexpertise en verbeeldingskracht inzetten voor verschillende innovatieve en integrale oplossingen die recht doen aan de monumentale waarde van de afsluitdijk”, vertelt een woordvoerder van Strootman.
Een grote uitdaging voor het project is dat de oplossingen hun werk vooral onder water doen. Het architectenbureau zal hier rekening mee houden, om zo te kunnen te laten zien hoe de oplossingen werken en waarom bepaalde ontwerpkeuzes zijn gemaakt. “In totaal zullen we drie animaties maken van de drie varianten”, aldus de woordvoerder.
