Meer diversiteit biedt grote kansen voor Nederlandse startupecosysteem
Het Nederlandse startupecosysteem doet het goed, maar het kan nog beter, zo concludeerde McKinsey & Company onlangs in een nieuwe studie. Eén van de belangrijkste aanbevelingen: zet in op meer diversiteit onder startende ondernemers.
Volop ondernemerschap, veel nieuwe startups en hoge waardecreatie – Nederland heeft een van Europa’s beste startupecosystemen, stelde McKinsey vast in zijn rapport.
Het strategiekantoor identificeerde echter ook veel onderbenut potentieel. Wordt dit wel optimaal benut, dan zouden tussen 2022 en 2030 opgerichte startups een marktkapitalisatie van een geschatte €250 tot €400 miljard kunnen opleveren – ter vergelijking: dat komt neer op 30 tot 45% van de marktkapitalisatie van de huidige AEX.
De grootste winst is te behalen door bestaande startups beter te laten groeien, maar ook ziet McKinsey nog diverse mogelijkheden om de voedingsbodem voor nieuwe startups verder te verbeteren.
In dat kader identificeerden de onderzoekers vijf “hefbomen” die hieraan kunnen bijdragen. Vier daarvan betrekken zich op het vergroten van de diversiteit onder startende ondernemers.
Vijf hefbomen
De eerste betreft het vergroten van het aandeel oprichters met een niet-academische achtergrond. “Hoewel universiteiten het potentieel hebben om nog grotere springplanken voor oprichters te zijn, is het ook belangrijk te investeren in het potentieel van ondernemers zonder universitaire opleiding”, aldus McKinsey.
Ten tweede kan het aantal vrouwelijke oprichters worden verhoogd: “Vrouwen ondervinden in de Nederlandse cultuur nog steeds aanzienlijk meer hindernissen bij het opzetten en uitbreiden van een bedrijf dan mannen”, aldus de onderzoekers. Hoewel de genderkloof kleiner wordt, heeft nog altijd slechts een kwart van de sinds 2019 opgerichte startups minimaal één vrouwelijke oprichter.
Het aandeel oprichters met een niet-westerse migratieachtergrond kan zelfs worden verdubbeld, stelt McKinsey. “Inwoners met een niet-westers immigrantenachtergrond vertegenwoordigen 14,5% van de totale Nederlandse bevolking, maar slechts zo’n 7% van de startende ondernemers.” Net als bij vrouwelijke oprichters, stijgt dit aandeel de laatste jaren echter sterk, wat laat zien dat de wil om te ondernemen er zeker is.
Ook qua leeftijd is het Nederlandse startupecosysteem volgens McKinsey gebaat bij meer diversiteit. “Een blik op beroemde techpioniers wekt al snel de indruk dat oprichters vers van de universiteit moeten komen om succesvol te worden. Maar uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde leeftijd van een succesvolle startupoprichter 45 jaar is”, aldus de onderzoekers, die erop wijzen dat dit succes juist mede te danken is aan de extra jaren ervaring.
“Het verhogen van het ondernemerschap onder een diverse groep van potentiële oprichters zou tegen 2030 35 tot 45% meer startups per jaar kunnen opleveren.”
De vijfde en enige hefboom die niet relateert aan diversiteit, betreft het verhogen van het aantal spin-offs van Nederlandse universiteiten. Waar Nederlandse universiteiten het goed doen qua innovatie, leidt dit in vergelijking met toonaangevende universiteiten als Oxford en Stanford tot weinig startups. McKinsey wijt dit mede aan het feit dan onze universiteiten een groter aandelenbelang eisen in de spin-offs.
Obstakels wegnemen
Het strategiekantoor draagt ook verschillende mogelijkheden aan om de diversiteit onder oprichters te vergroten. Zo pleiten ze voor gestructureerde mentorprogramma’s en netwerkevenementen die alle potentiële oprichters toegang bieden tot kennis, ervaring en kapitaal.
Om talentpools aan te boren van mensen met een niet-westerse migratieachtergrond kan ook worden samengewerkt met organisaties die ervaring hebben met het bereiken van gemeenschappen met een migrantenachtergrond.
Vrouwelijke oprichters en oprichters met een niet-westerse migratieachtergrond zouden daarnaast gebaat zijn bij meer bewustzijn rond vooroordelen ten aanzien van gender en achtergrond. Die zorgen momenteel onder meer voor obstakels in het verkrijgen van financiering. Dit gebrek aan funding kan ook worden bestreden door binnen de venture capital-wereld diversiteit te stimuleren.
Om het aandeel niet-academici te verhogen adviseren de onderzoekers tevens om ondernemerschap tot een essentieel onderdeel van het voortgezet onderwijs maken. Ook het onder de aandacht brengen van succesverhalen kan helpen, zowel wat betreft non-academische als oudere en meer ervaren oprichters.
Worden dergelijke maatregelen succesvol ingezet, dan zou het Nederlandse startupecosysteem naar een nog hoger niveau kunnen worden getild, aldus McKinsey. “Het verhogen van het ondernemerschap onder een diverse groep van potentiële oprichters zou tegen 2030 35 tot 45% meer startups per jaar kunnen opleveren, oftewel of 350 tot 450 startups per jaar in 2030, bovenop de aanhoudende startupactiviteit.”
