Gemeentelijke coalitieakkoorden geven beperkt invulling aan kiezerswensen
De recent gesloten gemeentelijke coalitieakkoorden geven maar beperkt invulling aan de belangrijkste wensen van kiezers. Dat concludeert Berenschot na een analyse van de inhoud van zo’n 80% van de coalitieakkoorden.
Op 16 maart 2022 vonden in ons land de laatste gemeenteraadsverkiezingen plaats. Inmiddels zijn in vrijwel alle Nederlandse gemeenten meerderheden gevormd en bijbehorende coalitieakkoorden geschreven. Maar wat staat precies vermeld in al die documenten?
Met die vraag gingen onderzoekers van Berenschot aan de slag. Daartoe analyseerden ze de inhoud van 269 (van de 345) gemeentelijke coalitieakkoorden.
“Onze analyse geeft een duidelijk beeld van wat de verschillende lokale besturen in ons land de komende jaren willen én gaan doen. We hebben in lijn daarmee onderzocht of de thema’s die burgers belangrijk vinden, terugkomen in de gemeentelijke coalitieakkoorden”, legt Floris Bannink uit, managing director binnen de openbaar bestuur-praktijk van Berenschot.
Beperkt invulling aan kiezerswensen
In het rapport is te lezen dat sommige thema’s uit de gemeentelijke coalitieakkoorden ook op landelijk niveau spelen, zoals wonen. Uit eerder onderzoek van Berenschot bleek dat wonen tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen verreweg het belangrijkste thema was voor kiezers. Uit de huidige analyse volgt dat weliswaar veelvuldig wordt gesproken over wonen in de coalitieakkoorden, maar ook dat actie op dit vlak (deels) uitblijft.
“Alhoewel de urgentie voor bouwen wordt gevoeld en benoemd door gemeenten in de coalitieakkoorden, worden geregeld slechts de ambities geformuleerd, terwijl maar op beperkte wijze een concrete invulling wordt gegeven aan het thema wonen”, aldus de onderzoekers.
Daarnaast kwam in het eerdere onderzoek van Berenschot naar voren dat ook financiën een belangrijk thema vormde voor kiezers (tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen). Niet vreemd: afgelopen jaar kregen maar liefst 120 gemeenten hun begrotingen niet rond.
Toch komt het thema financiën maar betrekkelijk weinig voor in de onlangs gepubliceerde gemeentelijke coalitieakkoorden. Bannink: “Dit heeft mogelijk ook te maken met het feit dat gemeenten maar beperkt invloed op [dit thema] hebben.”
Daarmee doelt het adviesbureau op de eigen inkomstenstromen van gemeenten. Die zijn beperkt omdat de meeste belasting in ons land op nationaal niveau wordt geheven. En dus zijn gemeenten in grote mate afhankelijk van het Rijk (die hen voorziet van budget), waarmee hun eigen invloed op hun financiën relatief beperkt is.
