Adviesbureaus ondersteunen herstel van zeegrasvelden langs de kust
Rijkswaterstaat is een project gestart om het zeegras langs de Nederlandse kust te herstellen. Adviesbureaus Witteveen + Bos en Altenburg & Wymenga zijn hierbij betrokken.
Zeegras is een plant die leeft in brak of zout water. Net als mangrovebossen en koraalriffen hebben zeegrasvelden een positieve impact op hun omgeving. Zo stroomt het water in deze velden langzamer, waardoor slib naar de zeebodem zakt, met helder water als resultaat.
Eveneens neemt zeegras – net zoals andere planten – CO2 op. En dat gaat op een bijzonder efficiënte wijze: per vierkante meter neemt een zeegrasveld vijfendertig keer zoveel kilogram aan CO2 op als een tropisch regenwoud. En dat is gunstig, met het oog op de Parijse klimaatdoelstellingen.
Verder hebben zeegrasvelden een grote positieve impact op de biodiversiteit in het water. Zo leven tal van dieren – zoals kleine visjes en allerlei kreeftachtige beestjes – tussen het zeegras, waar ze zich onder andere kunnen verschuilen voor roofdieren.
Van economische waarde
Tot 1930 kwam zeegras in zeer grote hoeveelheden voor in Nederland. Om verschillende redenen is de voorraad in de daaropvolgende jaren flink geslonken, onder meer door de aanleg van de deltawerken en de afsluitdijk. En ook doordat de waterkwaliteit omlaag is gegaan.
Daarnaast is veel zeegras verdwenen omdat de mens inzag hoe hij de plant kon exploiteren voor economisch gewin. Zo werd zeegras bijvoorbeeld lange tijd gebruikt voor het bouwen van dijken, het bedekken van daken en het vullen van matrassen.
Het tij keren
Vanwege de vele (niet-economische) voordelen die zeegrasvelden met zich meebrengen, zowel voor mens als natuur, besloot Rijkswaterstaat enige tijd geleden om de plant permanent te laten terugkeren langs de Nederlandse kust. En wel in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta (de wateren rondom Zeeland).
De afgelopen jaren hebben de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en natuurherstelbedrijf The Fieldwork Company (TFC) onderzoek gedaan naar het herstel van zeegras in de Waddenzee. Daarbij hebben ze meerdere successen geboekt nabij de zandplaat Griend.
De specialisten van RUG en TFC hebben daar de bodem voorzien van zeegraszaden, die ondertussen zijn uitgegroeid tot volwassen planten. Precies dit resultaat wil Rijkswaterstaat ook in andere gebieden in de Waddenzee én in Zuidwestelijke Delta bereiken.
Zo wordt momenteel ook onderzoek gedaan in de Zeeuwse wateren – zoals in het Grevelingenmeer – naar het herstel van zeegras. De eerste resultaten daarvan zijn hoopgevend, meldt Rijkswaterstaat op zijn website. “Zeegras kan overleven in het Grevelingenmeer.”
Binnen afzienbare tijd zal het onderzoek naar het herstel van de waterplant in Zeeland worden uitgebreid naar het Veerse meer. De doelstelling is om in 2027 in de twee Zeeuwse meren zeegrasvelden van circa vijf hectare (per meer) ontwikkeld te hebben.
Complexe uitdaging
Het op grote schaal laten terugkeren van zeegrasvelden is een langdurige en complexe uitdaging. Zo kan de mens – denk aan vis- en baggeractiviteiten – het aangroeiproces verstoren. Ook temperatuur kan hier roet in het eten gooien: als het water te warm wordt bemoeilijkt dit de groei.
Om het herstel van zeegrasvelden in goede banen te leiden is derhalve veel kennis en expertise nodig. Om die reden heeft Rijkswaterstaat verschillende partijen ingeschakeld, waaronder adviesbureaus Witteveen + Bos en Altenburg & Wymenga.
De twee organisaties zullen zich de komende vijf jaar – samen met academische instelling RUG en natuurherstelbedrijf TFC – gaan inzetten om de zeegrasvelden permanent terug te krijgen in de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta. Hiervoor is in totaal een budget van €5 miljoen beschikbaar gesteld.
