Onderzoek: Inwoners van Westerkwartier betalen veel voor afval
Inwoners van de Groningse gemeente Westerkwartier zijn betrekkelijk veel geld kwijt aan afvalstoffenheffing. Dat concluderen onderzoekers van Royal HaskoningDHV in een nieuw rapport.
Nederlandse gemeenten hebben vandaag de dag aardig wat taken. Zo zijn ze sinds de invoering van de Participatiewet (in 2015) onder meer verantwoordelijk voor de uitvoering van de bijstandswet, en daarnaast spelen ze ook een actieve rol binnen de Nederlandse energietransitie.
Verder zijn gemeenten al een aantal jaar verantwoordelijk voor het ophalen en verwerken van vuilnis. Maar daar is niet ieder gemeente ongeveer hetzelfde aan kwijt, zo blijkt uit onderzoek van Royal HaskoningDHV, uitgevoerd in opdracht van de rekenkamer van de gemeente Westerkwartier (aantal inwoners: 64.345).
Vergeleken met alle andere gemeenten in de provincie Groningen betalen inwoners van Westerkwartier namelijk verreweg het meest voor hun vuilnis: een huishouden in Westerkwartier is gemiddeld genomen €316 per jaar aan afvalstoffenheffing kwijt.
En dat terwijl de gemiddelde afvalstoffenheffing in vergelijkbare Groningse gemeenten per huishouden uitkomt op ongeveer €170 per jaar – inwoners van Westerkwartier betalen daarmee maar liefst 86% meer dan het provinciale gemiddelde.
Marktwerking
Doordat gemeenten al een aantal jaar zelf verantwoordelijk zijn voor hun afval speelt marktwerking een behoorlijk grote rol. Gemeenten beschikken zelf doorgaans namelijk niet over vuilnisauto’s of verwerkingsfabrieken en moeten dus commerciële partijen hiervoor inhuren.
Veel steden in de Randstad hebben daarbij een sterke onderhandelingspositie. Afvalbedrijven willen dichtbevolkte gemeenten met veel inwoners namelijk graag als klant hebben: vuilnisauto’s kunnen aldaar met relatief korte ritjes veel afval ophalen. En dat levert het meeste geld op.
In het noorden van Nederland ligt dat duidelijk anders, melden de onderzoekers van Royal HaskoningDHV. Daar is nauwelijks concurrentie tussen afvalverwerkers, met als gevolg dat gemeenten zoals Westerkwartier door het marktwerkingsprincipe gemiddeld genomen meer betalen.
Andere oorzaken
Westerkwartier scoort echter ook ver boven het provinciale gemiddelde. In het rapport is te lezen dat de gemeente voor het ophalen en verwerken van vuilnis 25 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst heeft genomen. Volgens de onderzoekers drijft deze maatschappelijke keuze de kosten per huishouden op.
Verder betaalt Westerkwartier betrekkelijk veel voor het verwerken van haar afval. Dat komt volgens het onderzoek doordat de Groningse gemeente nog gebruikmaakt van een verouderd contract met minder goede voorwaarden.
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westerkwartier laat in een reactie op zijn website weten dat het voornemens is om de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport van Royal HaskoningDHV over te nemen.
In de komende weken verwacht het college van Westerkwartier meer duidelijkheid te geven over een mogelijk verbeterplan.
