Criminaliteit onder meisjes: oorzaken en soort delicten
Er is veel verborgen criminaliteit onder meisjes. Vooral afpersing en ruilseks zijn issues waar te weinig aandacht voor is.
Wie denkt dat alleen jongens en mannen zich bezighouden met criminaliteit hebben het bij het verkeerde eind, blijkt uit onderzoek van maatschappelijke onderneming Futoro, onderdeel van adviesbureau B&A. De onderzoekers spraken met uitvoeringspartners, stakeholders, informele organisaties, moeders en meisjes.
Terwijl het zeker het geval is dat jongens doorgaans eerder in aanraking komen met criminele activiteiten, speelt het probleem wel degelijk ook bij meisjes. De activiteiten van deze meisjes komen vaak echter niet aan het licht, waardoor de officiële statistieken het probleem niet voldoende onderkennen.
“Bijna iedereen die we spraken merkt op dat criminaliteit onder meiden moeilijk zichtbaar te krijgen is en zich voornamelijk onder de radar afspeelt”, legt onderzoekster Bouchra Dibi uit. Dit komt vooral doordat wijkteams van gemeenten de aandacht meer op jongens hebben gericht. Ook wordt deze groep eerder benaderd door hulpverleningsvoorzieningen (zoals jongerenwerk) dan meisjes en jonge vrouwen.
Waar jongens doorgaans met delicten als geweld en diefstal in verband worden gebracht, krijgen meisjes juist het vaakst te maken met twee vormen van crimineel gedrag: afpersing en ruilseks.
Afpersing
Jonge vrouwen en meisjes worden op grote schaal afgeperst of persen onder druk andere meisjes af. Bij afpersing draait het veelal om geld, smartphones of merkkleding. Dit gebeurt omdat jongeren zich vaak een bepaalde status willen aanmeten via producten die ze zich eigenlijk niet kunnen veroorloven, waardoor ze besluiten andere jongeren af te persen. Dibi: “Vroeger gaven merken als Nike en Adidas nog status, tegenwoordig willen jongeren gezien worden met vele duurdere spullen van bijvoorbeeld Philip Plein, Stone Island en Gucci.”
Ruilseks
Andere meisjes gaan seksuele contacten aan in ruil voor een materiële beloning, daarmee doen zij aan ruilseks. Er zijn verschillende vormen van ruilseks te onderscheiden, zegt Dibi: “Bij de eerste vorm staat de beloning voor de seksuele handelingen centraal, bijvoorbeeld geld. Bij de tweede vorm hebben meiden seks onder dwang, bijvoorbeeld onder bedreiging van het online verspreiden van naaktfoto’s van hen. Bij de derde vorm, ten slotte, worden meiden tegen in hun wil in ingezet als prostituees.”
Mogelijke oorzaken
Volgens Dibi zijn er in ieder geval drie oorzaken waarom jonge meiden op het verkeerde pad belanden. “Ten eerste kan er sprake zijn van zogenaamde ‘multiproblematiek’. Meiden die hier mee kampen groeien op in multiprobleemgezinnen, die zich onder meer kenmerken door minimaal één ouder waarbij sprake is van verslaving, tienerzwangerschap of psychische problematiek zoals een verstandelijke beperking. Ook ervaren deze gezinnen meer problemen in de opvoeding.”
Daarnaast kunnen jonge meiden crimineel gedrag gaan vertonen doordat ze kampen met sociaal-economische problemen. Dibi: “Naast psychosociale problemen zijn er ook sociaal-economische problemen. In bepaalde wijken zijn gezinnen die schulden hebben en deels in armoede leven. Meisjes uit dit soort gezinnen hebben geen of een beperkt sociaal netwerk. Deze omstandigheden dragen eraan bij dat jonge meiden op het verkeerde pad belanden.”
“De derde oorzaak is een instabiele thuissituatie”, voegt ze toe. “In dit geval is er sprake van ‘moreel verval’, wat wordt veroorzaakt door de gezinssituatie waarin deze kinderen opgroeien. Werkende ouders zijn na schooltijd niet direct thuis waardoor kinderen veel tijd doorbrengen zonder toezicht. Hierdoor kunnen jonge meiden gemakkelijker op het verkeerde pad belanden, simpelweg omdat ze onvoldoende in de gaten worden gehouden.”
Aan de slag
Om te zorgen dat meisjes en de gezinnen waarin ze leven hun gedrag veranderen, is het belangrijk om bewustwording te creëren over welke stappen en acties effect hebben en welke niet. En dat is voor veel gemeenten waarin dergelijke problemen spelen een flinke opgave. “Het is daarom van groot belang om te beginnen met het doorbreken van de vicieuze cirkel in de wijken waar sprake is van lage meldingsbereidheid en intergenerationele problematiek”, besluit Dibi.
