Twynstra Gudde en PlanMen helpen zorgpartijen met zelfsturing
Organisatieadviesbureau Twynstra Gudde en PlanMen hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend op het gebied van zelfsturing en zelfroostering in de gezondheidszorg. De bureaus koppelen hiermee hun kennis en kunde van organisatiestrategie en operationele realisatie aan elkaar, waardoor zorginstellingen hun doelstellingen volgens de initiatiefnemers beter kunnen realiseren.
De afgelopen jaren is een trend zichtbaar van bedrijven die meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid geven aan hun teams en business units. De trend wordt gedreven door een veranderend economisch landschap, waarin organisaties onder bijna constante interne en externe druk staan om zich snel aan te passen (aan ontwikkelingen) op het vlak van strategie, concurrentie, technologie en compliance. Deze druk vormt ook een grote uitdaging voor de traditionele ‘managementwijsheden’ en businessmodellen, met als gevolg de opkomst van nieuwe modellen als zelfsturende teams.
In een onderzoek uitgebracht vorig jaar werd respondenten (CEO’s en managers) gevraagd wat zij als de belangrijkste voordelen van zelfsturende teams ervaren. Als voornaamste reden om zelfsturende teams in te voeren noemde het merendeel (63%) het betrekken en motiveren van werknemers. Verder werd de samenwerking tussen verschillende afdelingen (48%) genoemd, die tot kruisbestuiving van ideeën leidt en bijdraagt aan de innovatie binnen organisaties. Bovendien levert het meer tevreden werknemers op omdat mensen meer autonomie krijgen. Zelforganisatie wordt gezien als het middel om het werk weer betekenisvol en leuk te maken en als middel om medewerkers te binden / boeien door weer echt eigenaarschap over het eigen werk te geven en ondernemerschap te stimuleren.
Gezondheidszorg
Een van de sectoren die steeds vaker kiest voor het decentraliseren van verantwoordelijkheden is het zorgdomein. Met name in de VVT (Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg) is dit een urgent thema, gezien de CAO-wijziging over de kanteling van werktijden. Dennis Christmas, Managing Partner bij Twynstra Gudde en hoofd voor de adviesgroep Zorg, geeft aan: “Zelfsturing is erg effectief wanneer het zorginstellingen kan helpen om wendbaar in te spelen op de veranderende vraag van klanten en werknemers.” Echter, de praktijk leert dat het implementeren van zelfsturing niet altijd gemakkelijk is. “De invoering van zelfsturing gaat meestal gepaard met bezuinigingen en reorganisatie. Dat maakt zorgprofessionals kritisch.” Daar komt bij dat in de traditionele management aanpak juist sterk hiërarchisch werd gestuurd. “Het idee is soms dat alle problemen en bezuinigingen over de schutting gaan”, aldus Christmas, “terwijl het juist een kans is om dicht op de wensen van de cliënten zelf de regie te nemen over de taken die een team moet uitvoeren”.
Om zelfsturing succesvol in de praktijk te brengen moeten zorginstellingen hierover een duidelijke toekomstvisie hebben, met ondersteunende governance en werkafspraken. Daarnaast zijn efficiënte technologie en digitale platformen nodig die de infrastructuur kunnen bieden om zelforganisatie en lerend vermogen te faciliteren. Ook vereist zelfsturing andere competenties van medewerkers en een andere manier van werken, aspecten die van organisaties vragen om hun DNA en cultuur te veranderen. Al deze aspecten maken dat het verandertraject een uitdagende opgave vormt voor managers die de organisatie willen omvormen naar het voorbeeld van ‘holocracy’, een moderne organisatiestructuur gebaseerd op zelfsturing, waarin autoriteit en besluitvorming over zelfstandige autonome teams worden verdeeld.
De complexiteit van zelfsturing zit bovendien in het feit dat het een relatief nieuw fenomeen betreft – veel organisaties bevinden zich met zelfsturing nog in een experimentele fase, met als gevolg dat er geen track records bestaan of best practice cases zijn om op terug te vallen.
Om managers in de zorgmarkt beter te kunnen ondersteunen met het ontwerpen en uitrollen van hun ambities op het vlak van zelfsturing heeft Twynstra Gudde – het zorgdomein vormt een van de belangrijkste sectors waarbinnen het adviesbureau actief is – besloten om zijn krachten te bundelen met PlanMen, een bedrijf uit Doorn gespecialiseerd in Workforce Management. Door de samenwerking bundelen de twee bureaus hun kennis en kunde van organisatiestrategie en operationele realisatie waarmee hun aanverwante dienstverlening richting zorginstellingen completer wordt. “Zelfsturing vanuit heldere kaders is een expertise waar Twynstra Gudde jarenlange ervaring in heeft. Zelfroostering is een planningsvariant die PlanMen goed doorgrondt. Door onze krachten te bundelen kunnen we zorgpartijen vanuit zowel een organisatorisch en technisch vlak verder brengen in hun ambities om zelfsturing en zelfroostering te realiseren”, licht Christmas toe.
Hij benadrukt dat niet alle onderdelen van de bedrijfsvoering even geschikt zijn voor het toepassen van zelfsturingsprincipes. Zo kan zelforganisatie goed werken voor bijvoorbeeld het roosteren van reguliere zorgafspraken, of zelfsturing van artsen of de backoffice afdeling. Maar voor zorgvraagstukken als acute zorg, kan een zekere vorm van vooraf bepaalde planning en top-down management gewenst blijven. Christmas besluit: “Er is geen vaste blauwdruk voor de invoering van zelfsturing, het is te allen tijde van belang om te kijken naar de context van de organisatie.”
