Europese managers omarmen zelfsturende teams
Leidinggevenden in Europa overwegen in toenemende mate flexibele management en leiderschapsmodellen om hun organisatie klaar te stomen voor de dynamische, snel veranderende markten van vandaag en van de toekomst. Een nieuw onderzoek van Allied Consultants Europe toont aan dat bijna 80% van de bedrijfsleidinggevenden het invoeren van zelfsturende teams als een stap in de goede richting beschouwt.
In de afgelopen jaren is een trend zichtbaar van bedrijven die meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid geven aan hun teams en business units. De trend wordt gedreven door een veranderend economisch landschap, waarin organisaties onder bijna constante interne en externe druk staan om zich snel aan te passen (aan ontwikkelingen) op het vlak van strategie, concurrentie, technologie en compliance. Deze druk vormt ook een grote uitdaging voor de traditionele ‘managementwijsheden’ en businessmodellen, met als gevolg de opkomst van zelfsturende teams.
De groeiende trend van zelfsturende teams blijkt uit een recent onderzoek van Allied Consultants Europe (ACE) – een strategische samenwerking van 10 management consultancybureaus uit Europa**. De consultancybureaus hielden een enqueteonderzoek onder meer dan 150 CEO’s en managers en interviewden leidinggevenden van 37 organisaties verspreid over het continent. Uit de resultaten blijkt dat anno 2015 80% van de leidinggevenden zelfsturende teams ziet als een belangrijk managementvraagstuk voor hun bedrijf. Slechts 2% vindt het onderwerp irrelevant voor hun organisatie. Een grote meerderheid (70%) van de organisaties geeft aan de afgelopen twee jaar stappen te hebben ondernomen om de activiteiten van zelfsturende teams op te schroeven.
Zelfstandige teams
De consultants vroegen eveneens aan de respondenten om de belangrijkste voordelen van zelfsturende teams te identificeren. Meer dan 63% van de bedrijven noemt het betrekken en motiveren van werknemers als voornaamste reden om zelfsturende teams in te voeren. “Succesvolle zelfsturende teams floreren – in tegenstelling tot de traditionele aanpak van bevelen en controleren – in een meer collaboratieve leiderschapsstijl, waardoor vaak meer motivatie en betrokkenheid wordt gecreëerd. Dit leidt tot meer tevreden werknemers”, aldus Mark Nijssen, adviseur bij Rijnconsult en medeauteur van het rapport.
Op de tweede plek volgt de samenwerking tussen verschillende afdelingen (48%), die tot kruisbestuiving van ideeën leidt en bijdraagt aan de innovatie in het bedrijf. “Leidinggevenden geloven dat meer zelfstandigheid zowel de teams als de organisatie in zijn geheel in staat stellen sneller te kunnen reageren, wanneer aanpassing aan meer flexibele en open innovatie processen nodig is”, voegt Nijssen toe.
Het ontwikkelen van hechtere klantrelaties werd door 41% van de respondenten als belangrijke reden voor het werken met zelfsturende teams genoemd. Nieuwe technologie en meer contactpunten tijdens het besluitvormingsproces zorgen voor hogere verwachtingen bij klanten, waardoor klantgerichtheid steeds crucialer wordt. “Om klanten succesvol tegemoet te komen, moeten de rol van hiërarchie, en de relevantie van processen en besluitvormingsmechanismen nauwkeurig overwogen worden, zodat deze bijdragen aan de prestaties, in plaats van deze te hinderen”, legt Nijssen uit.
De populariteit van zelfsturende teams verschilt echter per functiegroep en afdeling. Zelfstandigheid wordt over het algemeen gekoppeld aan de meer praktische (project-) managementtaken, zoals werkplanning, prioritering en uitvoering van werk. Ook kennen bedrijven vaak meer ‘vrijheid’ toe binnen de lagere strategische lagen van de organisatie. “Dit zou het gevolg kunnen zijn van een gebrek aan vertrouwen van het management om zelfsturende teams meer (belangrijke) verantwoordelijkheden te laten overnemen. Maar het kan ook het gevolg zijn van het feit dat het team zelf (nog) niet toe is aan het omgaan met meer zelfstandigheid”, aldus Nijssen.
* Een zelfsturend team wordt gedefinieerd als een groep individuen die samenwerken binnen een vastgesteld kader en met overeengekomen doelstellingen, (zo goed als) zonder tussenkomst van managers. Het is gebruikelijk dat zij vrij zijn om hun eigen werkwijzen en onderlinge werkverdeling te bepalen. Ondersteuning van het management is alleen beschikbaar op de momenten dat het nodig wordt geacht door de teamleden.
** De ACE-leden zijn: Abegglen Management Consultants (Duitsland), Algoe Consultants (Frankrijk), Consultus (Zweden), DC Vision (Tsjechië), GEA (Italië), Impactive (Polen), Improven (Spanje), Management Partner (Duitsland), Rijnconsult (Nederland) en OE Cam (Verenigd Koninkrijk).
