Kinderen adviseren Zaanstad over armoedebestrijding

Zaanstad heeft een meerjarige strategie gelanceerd om de armoede in de gemeente terug te brengen. De visie werd opgesteld door beleidsbepalers, in samenwerking met organisaties, ondernemers, adviseurs, bewoners en initiatiefnemers in de wijk. Bijzonder is echter ook dat kinderen hebben meegeholpen bij het opstellen van deze visie. ConsultingKids, een bureau gespecialiseerd in het raadplegen van kinderen voor ‘volwassen’ vraagstukken, werd hiervoor ingeschakeld.

Het college van B&W van Gemeente Zaanstad heeft onlangs een nieuwe visie op armoede voorgelegd aan diens gemeenteraad. In het kader van deze zogeheten ‘Visie en strategie op armoede’ is een meerjarig plan opgesteld om door middel van preventie, vroege signalering en snel ingrijpen armoede te bestrijden en terug te dringen. “We moeten armoede voorkomen in plaats van genezen”, zegt wethouder Jeroen Olthof.

“In het huidige beleid moeten mensen eerst financieel verzuipen voordat ze geholpen worden. Het is gericht om mensen in armoede te ondersteunen en ze daarin te houden. Wij willen inwoners eerder helpen en daarmee voorkomen dat ze in schrijnende situaties terecht komen”, licht hij toe.

Aanbevelingen uit de samenleving

Voor het opstellen van de visie hebben diverse beleidsbepalers, gemeentesecretarissen en financiële experts van de Gemeente Zaanstad niet alleen samengewerkt met experts (adviseurs, bestuurders), maar ook met organisaties die nauw betrokken zijn met armoedebestrijding, zoals de Voedselbank, sociaal wijkteams en Humanitas. Opvallend is de samenwerking met kinderen – de gemeente riep namelijk de hulp in van ConsultingKids, een bureau dat zich specialiseert in het raadplegen van kinderen voor het oplossen voor volwassen vraagstukken. Hierdoor hebben ook kinderen uit Zaanstad meegedacht over manieren waarop armoede kan worden tegengegaan, en dan vooral voor kinderen die in armoede leven.

De onbevangenheid van kinderen, en de pure, eerlijke wijze waarop zij nadenken zijn volgens ConsultingKids-oprichter Bas Warmerdam een bron van ‘verfrissende ideeën’ die organisaties zouden kunnen gebruiken om problemen mee op te lossen. Zo werd ConsultingKids in het najaar van 2014 bijvoorbeeld ingeschakeld om kinderen te laten meedenken over oplossingen voor de fileproblematiek rondom de A1.

Voor het opstellen van de nieuwe armoedevisie van Zaanstad ging ConsultingKids in gesprek met leerlingen van een aantal Zaanse basisscholen en het MBO. De leerlingen gingen in de klas aan het werk met vragen als ‘Wat is armoede?’, ‘Met welke problemen krijgen kinderen in armoede te maken?’ en ‘Hoe kunnen we deze problemen als samenleving aanpakken?’.

Eenzaamheid en pesterijen

Volgens de geraadpleegde kinderen voelen kinderen in armoede zich eerder eenzaam, voelen zij zich anders dan andere kinderen, en zijn zij vaker het doelwit van pesterijen. Deze problemen kunnen volgens kinderen op verschillende manieren worden opgelost. De twaalf beste ideeën zijn geselecteerd en de gemeente gaat kijken welke van deze ideeën – in samenwerking met de kinderen achter het idee – ten uitvoer gebracht kunnen worden. Volgens de gemeente waren de aangedragen oplossingen niet alleen heel divers, maar ook “creatief, voor de hand liggend, verrassend, aandoenlijk, bizar, enzovoort”. Het zijn oplossingen waar volwassenen niet snel over nadenken, en waar vaak goede en bruikbare ideeën tussen zitten.

Een aantal voorbeelden van aangedragen oplossingen waren de ‘Buddybank’, een bankje waar kinderen op kunnen gaan zitten als ze graag met iemand willen spelen, of het aanbieden van hulp aan ouders met budgetteren en het wegwerken van schulden. Ook het delen van ervaringen, met elkaar in gesprek gaan over armoede en dit bespreekbaar maken waren enkele oplossingen die door de kinderen werden geopperd. Ook de school zelf kan bepaalde bijdragen leveren aan het bestrijden van armoede, zoals het aanbieden van gratis bijles, het verzorgen van ontbijt of lunch voor kinderen en bijvoorbeeld ook het organiseren van (gratis) naschoolse activiteiten.

Over de financiële situatie van de kinderen zelf werd ook nagedacht. ‘BijbaantjesZaandam.nl’, was bijvoorbeeld het idee om een lokale marktplaats op te zetten voor bijbanen zodat kinderen zelf geld kunnen verdienen, maar ook het geven van financiële educatie werd genoemd, waarbij kinderen spelenderwijs leren omgaan met geld.

“We willen af van het beeld dat het bij armoede alleen maar over geld gaat”, vertelt Olthof. “Het gaat ook om schaamte en sociale uitsluiting. Als je dat voorkomt, komen mensen minder snel in een negatieve spiraal. Daarom moeten we armoede in breder perspectief bekijken en niet alleen vanuit financiën”, stelt de Zaanse wethouder.