Berenschot vernietigend over cultuur Gemeente Stein

Eerder dit jaar lagen diverse bestuurders van gemeente Stein onder vuur. Manipulatie en bedreiging heersen binnen de angstcultuur. Berenschot werd ingehuurd om de situatie in kaart te brengen en een opzet te maken om structurele verbeteringen in de toekomst mogelijk te maken. Het daaruit voortgekomen rapport is niet mild.

Disfunctioneren
De Limburgse gemeente Stein functioneert al jaren niet naar behoren. Er hangt een gespannen sfeer, samenwerken gaat stroef en een ontslagen ambtenaar kreeg te horen ‘dat er nog wel met hem zou worden afgerekend’. Een greep uit de stroeve organisatiecultuur die binnen de gemeente heerst.

Kortom: de bestuurskracht, en daarmee het bestaansrecht - van de gemeente staat onder druk. Het ambtelijk apparaat, het college en de gemeenteraad zullen moeten samenwerken binnen een stevig veranderprogramma om een gedwongen herindeling te voorkomen. 

Verwaarloosde organisatie
Berenschot stelt dat de gemeente een verwaarloosde organisatie is, “vol achterstallig onderhoud, overbelasting, gespannen verhoudingen en gelatenheid.” Medewerkers moeten zich terugtrekken in hun eigen taken om niet overbelast te raken.

Een schuldige is niet aan te wijzen. De afgelopen twintig jaar is de situatie steeds verder verslechterd. Anno nu moeten de brokstukken bij elkaar gezocht worden, en vervolgens merendeels weggegooid. De organisatiestructuur zoals die nu is zal plaats moeten maken voor nieuwe impulsen, die gefundeerd zijn op een goede samenwerking tussen het ambtelijk apparaat, het college en de gemeenteraad.

Geen structuur
Ondanks dat er al jaren duidelijk is dat de gemeente zo niet lekker functioneert is er te weinig geïnvesteerd in zowel de organisatie als de medewerkers. In eerste instantie lijkt het te werken, maar wie een kijkje neemt in de cultuur en het rendement van de gemeente ziet algauw de minpunten. Zo lopen complexere projecten vrijwel per definitie vast, en moeten dan gered worden door externe adviseurs. Er ontbreekt structuur, waardoor processen en systemen geen ondersteuning kunnen bieden aan de werkzaamheden. Wanneer het volledig vastloopt, kan iemand anders het oplossen. 

Leidinggevenden raken opgebrand, of weten voortijds te vertrekken. Communicatie loopt niet en men wordt niet serieus genomen. Aangezien een structuur vrijwel ontbreekt raken medewerkers gefrustreerd, waardoor zij inderdaad maar bij hun eigen taken blijven omdat het geheel niet valt te overzien. Met dubbel werk tot gevolg en een gebrek aan context, wat de kwaliteit van het werk niet ten goede komt. 

Urgentie
“De situatie in Stein is onhoudbaar. De bestuurskracht van de gemeente staat onder druk terwijl de beleidsopgaven de komende jaren ongekend groot zijn. De urgentie om in te grijpen is dan ook bijzonder groot”, aldus organisatieadviesbureau Berenschot. Het advies is duidelijk: de onderlinge verhoudingen dienen verbeterd te worden, en direct. 

De gemeente geeft unaniem aan het beeld dat door Berenschot geschetst wordt ‘pijnlijk, maar herkenbaar’ te vinden. Stein neemt het verbeterplan dat door Berenschot opgesteld is ter harte, en zal er direct mee aan de slag gaan.