CGI helpt politie met verbeteren van veiligheid

Door veranderingen in de samenleving ontwikkelt de veiligheidsketen zich tot een veiligheidsnetwerk. Overheid, bedrijven en individuen worden – gewild én ongewild – partners van elkaar in tijdelijke allianties rond incidenten en veiligheidsvraagstukken. Dat is complex, maar biedt ook kansen om proactief (samen) te werken aan veiligheid.
 
Project X, het ‘Facebook-feest’ in Haren, liet zien hoe snel burgers zich kunnen organiseren en welke problemen dat kan opleveren. De zoektochten naar de vermiste broertjes Julian en Ruben toonden aan hoe snel honderden mensen worden gemobiliseerd om anderen te helpen. Het zijn twee voorbeelden, slecht en goed, van de kracht van de netwerksamenleving. Het effect van deze ontwikkeling op de veiligheidsketen is groot, want het betekent dat de overheid niet meer de enige partij is die een rol speelt in het veiligheidsdomein. De maatschappij doet mee, of de overheid dat nu wil of niet. “Samenwerking tussen traditionele partners rond incidenten en veiligheid in het algemeen wordt veel meer fluïde, met wisselende partners uit verschillende domeinen: individuen, groepen burgers en private organisaties”, zegt Joan Baaijens, consultant bij CGI.

Hiërarchisch en flexibel

Als de kracht van de netwerksamenleving wordt benut, biedt dat grote kansen voor opsporing en handhaving. Dat vraagt echter wel een aanpassing van de politieorganisatie, zowel intern als extern. Intern betekent het dat kennis en informatie snel ontsloten en gedeeld moeten kunnen worden, zodat de politieagent op de juiste plaats en op de juiste tijd over de juiste informatie beschikt. De interne organisatiestructuur vraagt om een inrichting die flexibiliteit en veerkracht mogelijk maakt. Extern betekent het dat multidisciplinaire samenwerking eerder regel dan uitzondering wordt en ook dat vraagt om een goede ondersteuning voor het delen van informatie met de betrokken partners. “Het vraagt om een én-én-structuur: én de traditionele hiërarchie én een flexibele organisatie, die snel kan inspelen op wisselende omstandigheden”, zegt Robert van den Berg, Public Safety expert bij het ICT adviesbureau.

Meer heterdaadkracht

Burgernet is een succesvol voorbeeld van hoe burgerparticipatie de lokale veiligheid kan verhogen. CGI, toen nog Logica*, stond aan de wieg van Burgernet**. Inmiddels beheert het adviesbureau het systeem achter Burgernet, waar landelijk meer dan één miljoen burgers aan meedoen. Van de circa 500 Burgernet-acties die gemiddeld in een maand in gang worden gezet, leidt 10% rechtstreeks tot aanhouding van een verdachte of oplossing van een vermissing. Daarnaast worden maandelijks duizenden deelnemers met Burgernet-alerteringen betrokken bij veiligheidssituaties in hun omgeving. De heterdaadkracht, zoals dat in politiejargon heet, wordt er sterk door verbeterd.
 

 
Burgernet is een concrete vorm van burgerparticipatie: de politie vraagt burgers om mee te werken aan opsporing. Door het toenemend gebruik van sociale media ontwikkelt zich dit verder, van burgerparticipatie naar co-creatie en overheidsparticipatie. Burgers nemen nu ook zelf het initiatief tot bepaalde acties, zoals in het voorbeeld van de zoektochten naar de vermiste broertjes. In feite is dit een volgende stap in de veranderende verhouding tussen het politieapparaat en de samenleving. De operationele politieorganisatie wordt samen met andere partners een interactieve netwerkorganisatie, die onder meer gebruikmaakt van sociale media om informatie te vergaren en te analyseren. Daardoor kan men proactief handelen. Sociale media bieden een platform voor de politie om contact te onderhouden met burgers, en andersom.

Veiligheidscommunity

ComProNet, het Community Protection Network dat CGI ontwikkelt voor de politie, laat zien hoe dat werkt. Pilots in Groningen, Assen en Schiphol zijn inmiddels afgerond. In de pilot in Groningen werden in het uitgaansgebied enkele horecaondernemers en het wijkteam van de politie aangesloten op ComPronet. Via een app op de smartphone meldden de ondernemers incidenten of verdachte situaties, die automatisch werden doorgestuurd naar de agenten die het dichtst bij de locatie waren. De politie was daardoor snel ter plaatse en kon vaak erger voorkomen, bijvoorbeeld door een dreigende vechtpartij in de kiem te smoren.
 

 
“Dit is een toepassing waarmee de politie echt proactief kan handelen. Bovendien vergroot het het gevoel van veiligheid op straat, omdat burgers een directe link met de politie hebben”, zegt Van den Berg. Het is de bedoeling dat ComProNet straks burgers, politie, bedrijven, brandweer en zorgprofessionals op dezelfde locatie in één veiligheidsnetwerk met elkaar verbindt, zodat men gebruik kan maken van elkaars ogen en oren én expertise. Bij een ongeluk kan dan bijvoorbeeld heel snel eerste hulp verleend worden, door een burger met een EHBO-diploma in te schakelen. Soms zal politie-inzet niet eens meer nodig zijn, omdat partijen ter plaatse samen een goede oplossing hebben gevonden. Dat is de ultieme vermaatschappelijking van het veiligheidsdomein.
 
* Logica is in mei 2012 overgenomen door CGI. In januari 2013 werd de brand 'Logica' wereldwijd geschrapt, sindsdien opereert het management en ICT adviesbureau onder de naam ‘CGI’.
 
** Logica heeft de technologie van Burgernet ontwikkeld. In 2008 en 2009 ondersteunde het de politie met pilots in negen gemeenten en vijf politieregio’s. In 2010 en 2011 begeleidde Logica de uitrol van Burgernet naar alle Nederlandse politieregio’s en zo’n 50 gemeenten. In 2011 verbeterde het adviesbureau de technologie, waaronder de introductie van nieuwe functionaliteiten zoals het SMS Alert systeem. En vorig jaar werd Burgernet onder regie van Logica uitgerold naar 280 gemeenten.