Ecofys en Ecorys: Ocean Farming oplossing voor CO2?

In het regeerakkoord hebben de regeringspartners afgesproken dat in 2020 16% van de Nederlandse energievraag duurzaam moet worden geproduceerd. Met nog zeven jaar te gaan loopt Nederland fors achter op deze duurzaamheidsdoelstelling - momenteel wordt slechts tussen de 4 en 5% duurzaam opgewekt. Begin dit jaar meldde Ecofys al dat het een mega uitdaging wordt om de 16% doelstelling te realiseren. Wereldwijd is dezelfde zorgwekkende trend zichtbaar. Uit berekeningen van PwC komt naar voren dat het tempo van de wereldwijde CO2-reductie met ruim 600% moet stijgen wil de 2°C doelstelling binnen bereik komen.
 
CO2 onttrekken
Volgens adviesbureaus Ecofys en Ecorys is de achterstand inmiddels zo ver opgelopen dat het niet langer voldoende is om alleen CO2 uitstoot te beperken. Het wordt tijd om daarbovenop ook CO2 te onttrekken aan de atmosfeer door middel van koolstofnegatieve systemen. “We zijn nu zó ver over de CO2-targets heen dat we CO2 moeten gaan onttrekken aan de atmosfeer” zegt Jip Lenstra, partner Energie en Milieu bij Ecorys. “En een van de beste manieren om dat te doen, is met Ocean Farming”.

 
Ocean farming
Ocean farming is het grootschalig oogsten van zeewier (Sargassum natans) in oceanen. Nadat het plantje aan land wordt gebracht kan het worden verwerkt tot diverse waardevolle producten, waaronder (2e generatie) biobrandstoffen, biochemicaliën en eiwitten. Volgens een consortium van Nederlandse bedrijven*, waaronder Ecofys en Ecorys, heeft Ocean farming een positieve business case. Naast de opbrengsten uit outputproducten levert de techniek nog een groot voordeel op: het draagt significant bij aan duurzaamheidsdoelstellingen.
 
Duurzaam
Zeewier bestaat voor 70% uit polysachariden. Met moderne fermentatiemethoden kunnen polysachariden worden omgezet in butanol of isobutanol. Beide kunnen als biobrandstof worden toegevoegd aan benzine, waardoor bijvoorbeeld autorijden veel groener kan worden. Uit cijfers van IvDM** blijkt dat tweede generatie biobrandstoffen kunnen leiden tot een CO2-reductie van 90%.
 
Ook de eiwitproductie draagt bij aan duurzaamheid. “Eiwit uit zeewier is waarschijnlijk geschikt als veevoer, en kan daardoor soja vervangen” licht Lenstra toe. “Winning van zeewier kan een uitstekend middel zijn om de druk van groeiende sojaproductie op het tropisch regenwoud te verminderen”.

CO2 stofzuiger
Ocean farming kan bovendien in combinatie met CO2-afvang en -opslag fungeren als een soort CO2-stofzuiger voor de atmosfeer. Zeewier neemt tijdens het groeien het broeikasgas CO2 op uit de atmosfeer. Bij het omzetten van de biomassa komt die CO2 weer vrij. "Als je die CO2 afvangt en ondergronds opslaat kun je netto een negatieve uitstoot realiseren" zegt Joris Koornneef van Ecofys.

Uitdagingen
Ondanks de vele voordelen zien de betrokken bedrijven ook verschillende uitdagingen. Zo moet er grootschalig worden geoogst in stromingsloze gebieden (gyres) in het midden van oceanen, waar zeewier zich ophoopt. In de meeste gevallen betreft het plekken die buiten beschermd eigendom vallen, zoals op de Stille Oceaan en de Indische Oceaan. “Over het recht om in een bepaald gebied te mogen oogsten moeten internationale afspraken worden gemaakt” zegt Lenstra. Ook kunnen de condities midden op de oceaan extreem zijn, met als gevolg dat het oogstproces hierop moet worden aangepast. Tot slot moet de oogst aan land worden verwerkt, waardoor supertankers nodig zijn om het te transporteren. Dit stuwt de kosten van het project aanzienlijk.
 
De consortium van bedrijven is ervan overtuigd dat de voordelen van het project de nadelen sterk zullen overtreffen. Het belang voor duurzaamheid staat buiten kijf: “Per saldo zal ocean farming meer CO2 aan de atmosfeer onttrekken, dan toevoegen” aldus Lenstra.
 
* het consortium van bedrijven bestaat uit Wageningen UR, ECN, Ecofys, Ecorys en NIOZ, het Nederlandse Instituut voor Onderzoek der Zee.
** kennisinstituut IvDM = Instituut voor Duurzame Mobiliteit