Hieroo verbindt Utrechtse jongeren aan duurzaamheid: ‘Niet beleren, wél activeren!’
Hoe laat je duurzaamheid leven onder jongeren? Deze uitdaging stond dit jaar centraal in de Community Challenge van Hieroo Utrecht. Een belangrijke les: jongeren komen graag in actie, behálve als het ze wordt opgelegd. Oftewel: ‘Niet beleren, wél activeren!’ We spraken over de Challenge met Consultants Floor Wieling en Sanne Jeurissen.
Bij Hieroo staat alles in het teken van lokaal impact maken. Dat doen de Consultants van het bureau door aan opdrachten te werken in hun eigen stad.
In elke stad spelen echter ook ‘Grote Uitdagingen’ – urgente maatschappelijke opgaven die vragen om brede samenwerking en fundamentele vernieuwing. Om ook hier impact te maken, werken de Consultants naast hun opdrachten elk jaar tien dagen aan een Community Challenge.
“In de Community Challenges zetten we ons in voor sociale innovatie in de stad”, vertelt Floor Wieling. “Zo verbinden we het lokale karakter van Hieroo aan de grote maatschappelijke opgaven van onze tijd.”
Dit jaar koos Hieroo Utrecht voor één van de grootste uitdagingen van onze tijd: duurzaamheid. “Maar uiteraard wel weer in relatie tot de stad”, geeft Sanne Jeurissen aan. “In dit geval hebben we ons gericht op Utrechtse jongeren: hoe kunnen we duurzaamheid bij hen nog meer laten leven?”
Verbinden en versterken
Om tot échte sociale innovatie te komen, werkt Hieroo in de Community Challenges altijd met Theory U. “Dit is een methode om complexe sociaal-maatschappelijke veranderingen te begrijpen én teweeg te brengen”, legt Floor uit, “zodat we niet het verleden herhalen, maar in verbinding met de omgeving staan, en op die manier kijken naar oplossingen voor de toekomst.”
“Het is essentieel om mét de doelgroep te blijven praten, in plaats van alleen over de doelgroep.”
In contact komen met mensen rond het vraagstuk was dan ook een cruciale stap. “We zoeken altijd stakeholders uit het veld op die zich al met het thema bezighouden”, vertelt Sanne. “Dit om niet opnieuw zelf het wiel uit te vinden, maar te verbinden en versterken wat er al is. Door krachten te bundelen bereik je immers meer!”
“Zo kwamen we in gesprek met Wilbert van Dam van Utrecht4GlobalGoals, Joost Vosmer van Stichting Groen en Jeroen Onck van Utrecht Natuurlijk. Door regelmatig samen te komen en het delen van kennis, expertise en enthousiasme over het thema en initiatieven in stad, konden we elkaar verder helpen.”
Ruimte geven
Nóg belangrijker was uiteraard om ook contact te maken met de jongeren zelf. “Om het vraagstuk van binnenuit te kunnen bekijken, is het essentieel om mét de doelgroep te blijven praten, in plaats van alleen over de doelgroep”, benadrukt Floor. “En om vooral ook te luisteren.”
“Op verschillende momenten zijn we met diverse groepen jongeren in gesprek gegaan”, vult Sanne aan. “Zo gingen we met Stichting Groen langs op een middelbare school om van jongeren zelf te horen hoe zij tegen het thema aankijken.”
In al die gesprekken was een duidelijke rode draad te ontwaren. “De meeste jongeren vinden duurzaam leven belangrijk, omdat ze zich zorgen over het klimaat. Maar het werkt voor hen niet motiverend om regels en gedragingen opgelegd te krijgen”, legt Sanne uit. “Deze belerende toon zorgt ervoor dat zij zich niet serieus genomen voelen en zich tegen gedragsverandering afzetten.”
“Als je jongeren echter zelf ruimte geeft om te ontdekken, kunnen zij op hun eigen manier invulling geven aan het doorvoeren van kleine aanpassingen. Voor de één is dat meer tweedehands kleding kopen, voor de andere is dat minder vlees eten. Maar ieder op hun eigen manier.”
“Met de podcast willen we onze geleerde lessen teruggeven aan de stad Utrecht.”
Het was dit inzicht dat de Consultants inspireerde tot het motto voor deze Community Challenge: “Niet beleren, wél activeren!”, vertelt Floor. “Deze slagzin gaf ons richting voor het vervolg van deze challenge.”
Voor en door jongeren
De boodschap was dus helder: je kunt jongeren het beste zelf het voortouw laten nemen. Dat was dan ook precies wat de Consultants deden.
“Via het partnerschap met Utrecht4GlobalGoals zijn we gaan samenwerken met YUTH, een groep enthousiaste Utrechtse jongeren die – samen met andere jonge stadsmakers en ondernemers – willen bijdragen aan de ontwikkeling van onze stad”, vertelt Sanne.
De jongeren van YUTH organiseerden een inspirerende jongerenconferentie met als doel om andere betrokken Utrechtse jongeren te motiveren, verbinden en activeren om samen de stad duurzamer en inclusiever te maken.
“Een evenement voor én door jongeren dus”, aldus Floor. “Vanuit Hieroo Utrecht droegen wij graag ons steentje bij. We ondersteunden de jongeren waar nodig en verzorgden tijdens de conferentie een workshop over systeemverandering.”
Daarin werd onderzocht hoe Theory U kan worden toegepast om duurzaam gedrag in Utrecht te bevorderen. “We gebruikten een concreet voorbeeld dat iedere Utrechter kent: het afval in de grachten – hoe kunnen we Theory U inzetten om ervoor te zorgen dat mensen geen afval meer in de gracht gooien?”
“Het was ontzettend leuk om met zo’n enthousiaste groep aan de slag te gaan en deze jongeren kennis te laten maken met Theory U. De scherpe vragen die gesteld werden zorgden ervoor dat ook wij weer aan het denken werden gezet. Over en weer een leerzame middag dus!”
Lessen teruggeven
De Consultants wilden daarnaast ook iets tastbaars achterlaten. Zo ontstond het idee om een podcast op te nemen. “Daarin delen we onze reis door de Community Challenge”, vertelt Sanne. “We gaan in gesprek met Wilbert van Utrecht4GlobalGoals en Lot Platteel, een van de jongeren uit de YUTH-groep.”
“Grote veranderingen kunnen juist klein en lokaal beginnen.”
“En natuurlijk geven we ook antwoord op die ene belangrijke vraag: hoe activeer je Utrechtse jongeren tot duurzaam gedrag zonder dat het belerend overkomt? We duiken in wat het eigenlijk betekent om iemand te activeren, hoe je dat doet, en of belerend zijn echt altijd verkeerd is.”
“Met de podcast willen we onze geleerde lessen teruggeven aan de stad Utrecht”, vult Floor aan. “Zo kan iedereen ervan leren!”
Stilstaan om vooruit te komen
Floor zelf leerde een waardevolle les toen het team een moment nam om de afgelegde reis in zich op te nemen. “We stonden even stil bij wat we al gedaan hadden, wie we hadden leren kennen, waar we waren geweest en wat we hadden geleerd. Met deze kennis in ons achterhoofd stelden we onszelf de vraag: wat willen we nog doen en bereiken? Dit is hoe de ideeën voor de podcast en deelname aan de jongerenconferentie tot stand kwamen.”
Ze ziet dat we bij het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen vaak “snel, meer en beter” willen. “We vergeten soms dat het goed is om even stil te staan. Om goed te kijken naar wat je tot nu toe hebt gedaan: wat werkte wel, wat werkte niet? Ik ben van mening dat je dan, ondanks het moment van stilstaan, uiteindelijk sneller bij een goede en duurzame oplossing bent.”
Het sluit ook aan op de missie van Hieroo. “Grote veranderingen gebeuren niet van de één op de andere dag, maar kunnen juist klein en lokaal beginnen”, stelt Sanne. “Bij Hieroo werken we nadrukkelijk met die lokale focus om het verschil te maken. Het is de drive om positieve verandering teweeg te brengen en de wereld om ons heen een stukje beter te maken.”
