Ecorys onderzoekt manieren om CO2 uit lucht te verwijderen

De verschillende manieren om CO2 uit de atmosfeer te verwijderen hebben ieder zo hun voor- en nadelen. Zo komt naar voren in onderzoek van Ecorys in opdracht van Natuur & Milieu. De belangenorganisatie pleit op basis van de resultaten voor de inzet van natuurlijke methodes.

Nu het wereldwijd hitterecords regent, is de anderhalve graad opwarming van de aarde niet langer een afschrikwekkend vergezicht, maar schrikbarend dichtbij. Het enkel terugdringen van de CO2-uitstoot zal hoe dan ook niet genoeg zijn om de klimaatdoelstellingen te realiseren.

Een andere manier om de CO2-concentratie in de atmosfeer te beperken is door de CO2 uit de lucht te verwijderen. Ecorys vergeleek in opdracht van Natuur & Milieu zes methodes waarmee dat mogelijk is.

Drie daarvan kunnen worden gedefinieerd als ‘natuurlijke’ methodes. Dat zijn het vastleggen van CO2 in bossen, bodem en mariene ecosystemen. De andere drie zijn meer ‘technische’ methodes. De eerste daarvan is het verbranden van biomassa in een centrale, waarna de CO2 ondergronds wordt opgeslagen (BECCS). De andere twee zijn het verkolen van biomassa en het kunstmatig laten verweren van mineralen.

Ecorys vergeleek de zes opties aan de hand van verschillende parameters – denk aan de kosten van de methode (op zowel korte als lange termijn), het energieverbruik, het grondstoffenverbruik, het landverbruik en de impact op de leefomgeving en economie.

Natuurlijk of technisch?

De analyse laat zien dat aan alle zes de methodes zowel voor- als nadelen kleven. Bij de technologische oplossingen is het grootste bezwaar dat de benodigde techniek nog te wensen overlaat. Bovendien kennen sommige van deze methodes – zoals BECCS – ook nog eens een heel hoog grondstoffenverbruik.

De natuurlijke oplossingen staan daarentegen niet meer in de kinderschoenen en zijn zelfs bewezen effectief. Daarbij tasten ze volgens Ecorys ook minder de biodiversiteit en de leefomgeving aan.

“Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om technologische oplossingen niet te overschatten en juist in te zetten op natuurlijke methodes.”
_{– Natuur & Milieu}

Het onderzoeks- en adviesbureau merkt wel op dat “harde conclusies” over de toepassing van de methodes in Nederland “nog moeilijk te trekken zijn, gezien de beperkte beschikbaarheid van studies en praktijktoepassingen”. De onderzoekers geven daarom aan dat hun conclusies van voorlopige aard zijn: “Meer onderzoek is gewenst voor alle methodes.”

Ruimte voor natuurlijke methodes

Natuur & Milieu pleit op basis van de resultaten al wel voor een kentering in het denken over CO2-verwijdering. “Politieke partijen en bedrijven zien CO2-verwijdering met behulp van technologie vaak als kans om het klimaatprobleem op te lossen. Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om deze technologische oplossingen niet te overschatten en juist in te zetten op natuurlijke methodes”, aldus de belangenvereniging.

Waar het grote gebrek aan ruimte in Nederland wel een flinke extra uitdaging vormt voor deze natuurlijke methodes, ziet Natuur & Milieu wel degelijk mogelijkheden, waarbij de organisatie opmerkt dat de beperkte ruimte wel vraagt om “slimme keuzes en stevige regie vanuit de overheid”.

“Een kustgebied beplanten met zeegras kost geen extra ruimte”, zegt Michèlle Prins van Natuur & Milieu. “Landbouwgrond kan veel meer CO2 opslaan als de bodem minder intensief wordt bewerkt. Gewassen als haver en klaver staan bekend om het vastleggen van grote hoeveelheden CO2. Op die manier kun je al veel bereiken.”

Daarbij wijst Natuur & Milieu erop dat ook de Europese Commissie en een VN expert-commissie adviseren om vooral in te zetten op natuurlijke methodes, vanwege alle positieve bijeffecten zoals biodiversiteit.

Aparte doelstelling

Tot slot roept de organisatie minister Jetten op om met een aparte doelstelling voor CO2-verwijdering te komen, die losstaat van de doelstelling voor CO2-reductie. Dit om te voorkomen dat CO2-verwijdering de inspanningen voor CO2-reductie vertraagt. Ook wordt de minister van Klimaat en Energie opgeroepen om beleid te ontwikkelen dat heldere principes stelt over de inzet van de verschillende methodes voor CO2-verwijdering.

“Het grotere plaatje van grondstoffengebruik, landgebruik en de effecten op natuur en op de leefomgeving zijn ook van belang. Niet alleen de CO2-tonnenjacht. Al deze factoren moeten een rol spelen bij de toekomstige keuzes voor bepaalde methodes”, aldus de milieuorganisatie.