Hiemstra & De Vries betrokken bij pilot voor thuisloze jongeren

In de zomer van 2019 startte Project 010. Tien thuisloze Rotterdamse jongeren kregen directe huisvesting, een bedrag werd beschikbaar gesteld om doorbraken te realiseren, en deelnemers kregen toegang tot een ‘warm’ netwerk. Het bleek een groot succes: het cijfer waarmee de deelnemers hun leven waardeerden ging van een 4 naar een 8. Hiemstra & De Vries droeg bij aan de pilot, die sinds vorig jaar onderdeel is van de reguliere aanpak van de gemeente.

Sociale problemen staan nooit op zichzelf. Als jongere word je niet vanzelf thuisloos. En als je het eenmaal bent, begint een nieuwe keten van gevolgen én oorzaken – een gevoel van onveiligheid en onrust, een gebrek aan privacy en beperkte kansen voor zelfstandigheid.

Dit zorgt op zijn beurt weer voor verminderde toegang tot sociale zekerheid, opleiding en werk. Ondanks de inzet van begeleiders raken jongeren soms uit beeld, om weer terug te komen met veel grotere problemen.

Deze cirkel doorbreken – dat was het doel van Project 010. En waar de problemen nooit alleen komen, werd als tegengif ook ingezet op een ondersteuningsaanbod waarin alles samenkomt: een zelfstandige woning vanaf de start, een ‘warm netwerk’ van begeleiders en vrijwilligers en een doorbraakbudget om snel financiële gaten te kunnen dichten wanneer dat nodig is.

Deze holistische aanpak uit zich ook in de brede samenwerking binnen het project. De gemeente Rotterdam, woningcorporaties, zorgaanbieders, straatadvocaten en vrijwilligers trekken allen samen op om te zorgen voor een snelle ‘herstart’ en verbetering van de kwaliteit van leven van de jongeren.

De rust van een eigen dak

Project 010 startte in de zomer van 2019 als pilot met tien dak- en thuisloze jongeren. De eerste resultaten waren meteen hoopvol. Vanuit de rust van een eigen dak boven het hoofd en onder begeleiding van een warm netwerk wisten de jongeren stappen te zetten richting de toekomst, via een opleiding of werk.

De bemoedigende start was voor de gemeente Rotterdam aanleiding om de pilot structureel te organiseren. Hiemstra & De Vries, een adviesbureau voor de publieke sector, werd gevraagd om het implementatieproces te begeleiden zodat de innovatieve aanpak deel kon worden van het reguliere beleid van de gemeente.

“Als organisatieontwikkelaars kunnen we bijdragen om Project 010 een passende, gedragen en toekomstbestendige positie te geven in het Rotterdamse zorgstelsel voor dak- en thuisloze jongeren.”

“Als organisatieontwikkelaars kunnen we bijdragen om Project 010 een passende, gedragen en toekomstbestendige positie te geven in het Rotterdamse zorgstelsel voor dak- en thuisloze jongeren”, vertelt Hiemstra & De Vries-adviseur Geert Lonterman. “De inzet was om Project 010 samen met de deelnemende partners te borgen in hun beleid, aanpak en organisaties.”

Het succesrecept

Het team van Hiemstra & De Vries begeleidde de samenwerkende partners van Project 010 in de zoektocht naar een goede duurzame plek voor de pilot, waar deze verder kan groeien en structureel kan bijdragen aan het welzijn van de deelnemers.

“Hiervoor hebben we alle partners gesproken, aandacht besteed aan verbeter- en succespunten en samen met partners helder op papier gezet hoe de aanpak nu en in de toekomst werkt”, aldus Lonterman.

“Door dit te bundelen in een methodiekbeschrijving kan in de toekomst worden herkend welke componenten van de aanpak leiden tot succes”, legt hij uit. “Ook wordt aan een case gebouwd waarin we aantonen wat de kosten en baten van de pilot zijn.”

Van een 4 naar een 8

Dat de baten groot zijn, blijkt ook wel uit een rapport van gemeentelijk onderzoeksbureau OBI, dat de eerste tien deelnemers tot twee jaar volgde. Het onderzoek laat zien dat de snelle beschikbaarheid van een woning zorgt voor rust en een beter welbevinden. Waar de deelnemers hun leven vóór Project 010 waardeerden met een 4, steeg dit cijfer tijdens het traject tot een 8.

Ook blijkt het doorbraakbudget te helpen bij het bouwen aan een basis voor een duurzame woonsituatie, en helpt het warme netwerk bij het op orde krijgen van de basis en het zetten van de volgende stappen naar zelfstandigheid. Tegelijkertijd is Project 010 geen toverstaf. Op korte termijn wordt de basis gelegd om dakloosheid voor een langere periode te voorkomen. Daarmee is niet alles opgelost en begint voor de jongeren nog een kronkelige weg.

“Het maatschappelijke resultaat is minder uitval, minder zorgkosten, inzicht in systeemknelpunten en -oplossingen en naar verwachting betere toekomstperspectieven voor meer deelnemers dan in de pilotfase.”

Betere toekomstperspectieven

Zo’n succes moest wel navolging krijgen. Na twee jaar ‘proefdraaien’ – eind 2020 startte de tweede groep van tien jongeren – werd Project 010 per 2022 een vast onderdeel van het gemeentelijk ondersteuningsaanbod.

Lonterman kijkt vol trots terug op het project. “Mede dankzij onze inzet werd de aanpak vorig jaar opgeschaald van tien naar vijfendertig deelnemers per jaar. De aanpak is zo georganiseerd dat deze leidt tot inzicht in de bredere systeemproblematiek en de organisatie positie geeft om deze aan te kaarten en aan te pakken.”

“Het maatschappelijke resultaat is minder uitval, minder zorgkosten, inzicht in systeemknelpunten en -oplossingen en naar verwachting betere toekomstperspectieven voor meer deelnemers dan in de pilotfase”, voegt hij enthousiast toe.

Bovendien wordt nu ook een toolbox Project 010 ontwikkeld als handreiking naar andere gemeenten. “Zo dragen wij bij aan toekomstige ondersteuning van dak- en thuisloze – in Rotterdam, en hopelijk straks ook in andere steden”, besluit Lonterman.