De juiste balans vinden in supply chain-netwerkoptimalisatie
Te midden van de huidige marktontwikkelingen houden steeds meer bedrijven de netwerkopzet van hun supply chain tegen het licht. Carmen Hoormann en Gijs Kerremans, Consultants Supply Chain Strategy bij Capgemini Invent, leggen uit hoe bedrijven zo’n vraagstuk onder de loep kunnen nemen en welke factoren daarin een rol kunnen spelen.
In de huidige groeiende en dynamische (online) verkoopmarkt moeten bedrijven continu hun supply chain-netwerkconfiguratie heroverwegen en bijstellen. Tot nu toe is in deze markt de selectie van het juiste netwerk voornamelijk gebaseerd op de last mile-verwachtingen.
Terugkijkend op de afgelopen jaren is het speelveld van last mile delivery echter veranderd. Vooral snelheid van delivery wint aan terrein.
Enorme afnames in de click-to-customer doorlooptijden hebben de lat in de branche verhoogd. De verwachting op het gebied van snelle bezorging heeft geleid tot een standaard van next day delivery en soms zelfs same day delivery. Het falen in het voorzien van deze klantbehoefte kan leiden tot verlies in marktaandeel en/of schade aan het imago.
Volgens een recent rapport van Capgemini geeft 55% van de consumenten aan over te stappen naar concurrerende retailers/merken als deze een snellere bezorgservice bieden. Dit heeft een markt tot stand gebracht waarbinnen bedrijven continu concurreren op de beste serviceniveaus tegen een betaalbare prijs.
Het selecteren van de juiste netwerkopzet
Om op gelijke hoogte te blijven met de concurrentie of deze zelfs voor te blijven, is het van vitaal belang het juiste netwerkontwerpmodel te kiezen. Met een aandeel van 41% is last mile delivery volgens Gartner de grootste kostenfactor in de supply chain. Vooral servicegerichte netwerken kunnen daardoor duur worden.
Om winstgevend te blijven moeten bedrijven afwegingen maken tussen te winnen marktaandeel en de (investerings)kosten die ermee gemoeid zijn. Daarvoor is voldoende inzicht en begrip van de markt nodig (bijvoorbeeld: extra omzet te verwezenlijken door het verhogen van het serviceniveau, potentiële marktgroei, productpositionering en klantverwachtingen).
Een netwerkontwerponderzoek is een mogelijkheid voor het verkennen en kwantitatief afwegen van verschillende netwerkconfiguraties, en het vaststellen van kosten die gemoeid zijn met netwerkverbeteringen of het identificeren van mogelijkheden tot kostenreductie.
Bij Capgemini Invent zien we het netwerkontwerp als een strategische beslissing die gebaseerd is op een datagedreven analyse. De doelstelling is het afstemmen van productiefaciliteiten, distributiecentra en transport op de huidige en toekomstige marktomgeving, bestaande uit leveranciers, klanten en verdere industrie-specifieke factoren.
Het beschikken over het juiste supply chain-netwerkmodel is een van de belangrijkste elementen in het realiseren van de beste service tegen de laagst mogelijke kosten. Het is goed om in het achterhoofd te houden dat er niet één best practice is, maar dat het gaat om het vinden van het meest passend model.
De figuur hieronder (klik erop om het te vergroten) toont vier mogelijke netwerkmodellen met hun respectievelijke specifieke eigenschappen, waarop een netwerkontwerp gebaseerd kan zijn.
Markt- versus locatiekenmerken
Het type supply chain-netwerk dat bij een organisatie past is afhankelijk van marktkenmerken zoals marktgrootte, marktdichtheid en vereist serviceniveau.
Ook locatiekenmerken spelen een grote rol in het evalueren van de haalbaarheid van een netwerkopstelling. Enkele voorbeelden. Zo is het in Duitsland over het algemeen niet toegestaan om te werken op zon- en feestdagen. En in Frankrijk heerst van origine een dominante stakingscultuur waardoor de operationele continuïteit verstoord kan worden.
In landen met een onvolwassen en langzaam last mile-netwerk van vervoers- en koeriersdiensten worden zelfs de meest efficiënte fulfilmentoperaties van organisaties gefrustreerd door lange bezorgtijden.
Weerbaarheid van het netwerk
Van origine ligt de focus van supply chain-netwerkoptimalisatie op kostenoptimalisatie en operationele efficiëntie, bijvoorbeeld door het aantal leveranciers te minimaliseren om de operationele en logistieke complexiteit te verminderen. Echter, deze strategie is afhankelijk van sociale, ecologische en politieke stabiliteit.
Recente verstoringen, zoals de Covid-19-pandemie, hebben ons geleerd dat kostenoptimalisatie niet de enige focus moet zijn binnen het evalueren van het supply chain-netwerk. Het is een oefening van het vinden van de juiste balans tussen kosten, operationele efficiëntie samen met de weerbaarheid van de keten.
Het bedrijfsstandpunt ten opzichte van supply chain-weerbaarheid is een van de strategische hoekstenen die als leidraad dient voor het toekomstige ontwerp van het supply chain-netwerk. Voorbeelden van strategieën om de weerbaarheid van het netwerk te verhogen zijn: buffervoorraad en buffercapaciteit, productienetwerkdiversificatie, multisourcing en nearshoring. Sensitiviteitanalyses zijn een van de opties binnen een netwerkontwerponderzoek voor het testen van de weerbaarheid van het netwerk.
Een kans op winstgevende en duurzame groei
Samenvattend, door het optimaliseren van het supply chain-netwerk kunnen bedrijven potentiële voordelen blootleggen, zoals een uitmuntende last mile delivery service en/of het vinden van logistieke kostenbesparingen (welke uit ervaring rond de 10% liggen).
Het belangrijkste is echter dat de netwerkontwerpdoelstelling altijd op de bedrijfs- en supply chain-strategie is afgestemd. Op basis hiervan stelt het management richtlijnen op voor het balanceren van de kosten, operationele efficiëntie en supply chain-weerbaarheid om het netwerkontwerp om te zetten in een kans tot winstgevende en duurzame groei.
