Ggz-instellingen verbeteren financiën maar investeren te weinig
Grote ggz-instellingen zijn 2021 financieel goed doorgekomen. De omzet nam toe, de kosten namen af, en dus hielden de instellingen onderaan de streep meer over, zo blijkt uit een benchmark van Adstrat.
Het is alweer het zesde jaar op rij dat het consultancybureau uit Naarden de cijfers van ggz-instellingen onder de loep neemt.
Over de hele linie komt een redelijk positief beeld naar voren, zegt Gérard Brockhoff, partner bij Adstrat. “De financiële trend is positief, hoewel voor dit jaar de effecten van corona en het nieuwe ZPM-bekostigingsmodel nog niet goed duidelijk zijn.”
Zo zijn de opbrengsten van de top-10 ggz-organisaties met gemiddeld 3,6% gestegen naar een omzet van in totaal €3,2 miljard. De groei verschilde aanmerkelijk binnen de top-10. GGz Centraal groeide met 12%, Altrecht met 9%. Na de forse groei een jaar eerder kromp Lentis met 1%.
Omdat zowel de uitgaven aan personeel (in 2021 goed voor 76,6% van de opbrengsten) als aan overige kosten (denk aan huisvesting of systemen) terugliepen, hielden de instellingen meer over. “De EBITDA en het bedrijfsresultaat van de top-10 namen toe naar gemiddeld 7,0% en 3,2% met een ROCE van 8,4%”, legt Brockhoff uit.
“De meeste instellingen hebben de afgelopen jaren in hun strategie gestuurd op een gezonde, stabiele exploitatie, ofschoon het aantrekken en behouden van professionals een uitdaging blijft”, aldus Brockhoff.
Investeringen blijven achter bij oplopende zorgvraag
Toch is er niet alleen maar reden tot juichen, geeft de Adstrat-partner aan. “Het kapitaalbeslag en de schuldpositie blijven bij verschillende instellingen te hoog, dat is dus een aandachtspunt.”
Daarnaast lijkt het erop dat ggz-instellingen te weinig investeren in vernieuwing, en dat terwijl de wereld om hen heen schreeuwt om verbetering. De ggz-sector gaat gebukt onder een steeds groter wordende vraag naar geestelijke gezondheidszorg. Dit leidt tot oplopende wachtlijsten en een dienstverlening die door capaciteitstekort piept en kraakt, en in sommige gevallen leidt tot ontevredenheid.
Volgens de officiële cijfers van de Rijksoverheid krijgen ruim 4 op de 10 Nederlanders in hun leven te maken met psychische problemen. Maar door de coronacrisis lijkt dat getal op te lopen. In haar meest recente campagne, ‘Hey, het is oké’, stelt de overheid al dat “bijna één op de twee Nederlanders” ooit te maken krijgt met een psychische aandoening.
In 2021 investeerden de 10 onderzochte ggz-instellingen 2,2% van de omzet in thema’s als het verbeteren van de dienstverlening, e-health, het elektronisch patiëntendossier en de faciliteiten.
“Op basis van de cijfers en ervaringen in de zorg zou voor een duurzame bedrijfsvoering een investeringsniveau van veeleer 3% van de omzet worden verwacht, zo’n 50% meer dan nu”, zegt Brockhoff. “Getalsmatig onderinvesteren de instellingen structureel. Het investeringsniveau is dus een belangrijk aandachtspunt binnen de sector.”
De instellingen die zijn meegenomen in de benchmark van Adstrat zijn Parnassia, Altrecht, Arkin, Lentis, Altrecht, Pro Persona, GGz Centraal, Dimence, GGzE, Rivierduinen en GGNet.
