Onderzoek: Invoeren van vleesbelasting kent allerlei knelpunten
Het invoeren van een nationale verbruiksbelasting op vleesproducten is allerminst zaligmakend. Dat zegt branchevereniging Vleescoalitie aan de hand van een onderzoeksrapport van EY.
Kabinet Rutte IV wil “op termijn” een suikertaks gaan invoeren. Momenteel is het echter niet bekend wanneer dat gaat gebeuren en op welke manier belasting zal worden geheven op suiker. Veel fruit bevat immers ook suiker, terwijl het huidige kabinet eveneens voornemens is om de belasting daarop (net zoals op groente) af te schaffen.
Naast belasting op suiker, wordt in ons parlement ook nagedacht over een vleestaks. Zo laat minister van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (LNV) Henk Staghouwer (CU) op dit moment een onderzoek uitvoeren naar een vleesbelasting. In een brief aan de kamer geeft hij aan dat hij wil bekijken of een belasting op vlees mensen kan bijdragen aan “meer duurzame en gezondere keuzes”.
Tegenstand
In tegenstelling tot de suikertaks, zijn over de vleesbelasting in het regeerakkoord nog geen afspraken gemaakt. Dat komt omdat niet alle coalitiepartijen die belasting zien zitten. Zo zijn VVD en CDA tegen de plannen om een vleestaks in te voeren, net zoals de ruime meerderheid van de Tweede Kamer.
Begrijpelijkerwijs is de vleessector ook niet enthousiast over de belasting, onder andere omdat ze vrezen voor omzetverlies. Bovenal vinden ze de belasting onterecht: vlees is in hun ogen – in tegenstelling tot suiker – een product met een hoge voedingswaarde en dus goed voor de gezondheid.
Knelpunten
Daarnaast, zo laat branchevereniging Vleescoalitie weten, kent een vleestaks allerlei grote knelpunten. De belangenbehartiger baseert zich daarbij op een studie van Big Four-kantoor EY. Onderzoekers daarvan schreven afgelopen jaar een rapport over vleesbelasting in opdracht van Carola Schouten (CU) – voormalig minister van LNV.
Voor het onderzoek bepaalde EY of een vleestaks uitvoerbaar, handhaafbaar en fraudebestendig is. Conclusie: op de korte termijn is zo’n belasting “nauwelijks uitvoerbaar”, omdat hiervoor ICT-systemen fors moeten worden aangepast. Dat kost “minimaal 2 jaar, maar waarschijnlijker 5 jaar”, aldus EY.
Dit knelpunt belemmert volgens de onderzoekers op korte termijn ook de handhaafbaarheid en de fraudebestendigheid. Als de vleestaks wordt ingevoerd zonder dat de benodigde ICT-systemen naar behoren functioneren, “heeft dat naar onze inschatting significante impact op de ‘compliance’ bereidheid van belastingplichtigen”, geeft EY aan.
Bovendien stellen de onderzoekers dat een nationale vleestaks niet het beste middel is om Nederlanders minder vlees te laten eten. Dat heeft op zijn beurt weer te maken met heffen van belasting. Als dat bijvoorbeeld wordt gedaan in het eerste deel van het productieproces, dan kunnen producenten ervoor kiezen om het productieproces naar het buitenland te verplaatsen, waardoor de belasting zijn doel voorbijschiet.
Dat knelpunt kan echter deels worden weggenomen als vanuit de Europese Unie een vleesbelasting wordt geïntroduceerd, stelt EY in zijn onderzoeksrapport. “Dat kan op een vergelijkbare manier als de wijze waarop nu onder andere de accijns op alcoholhoudende dranken is vormgegeven.”
