Onderzoek: Bouwkosten nemen dit jaar fors toe
De bouwkosten nemen dit jaar met gemiddeld 4% tot 6% toe. Dat stellen onderzoekers van bbn adviseurs in een marktprognose voor 2022.
Voor hun studie grepen de specialisten van het adviesbureau voor gebouw- en gebiedsontwikkeling allereerst terug naar het verleden. Sinds 2001 stegen de bouwkosten in ons land gemiddeld genomen met 2,5% per jaar. Maar daar komt volgens bbn adviseurs dit jaar verandering in. En dat heeft verschillende redenen, zo valt te lezen in het rapport.
Zo heeft de Covid-19-pandemie een effect op de hoogte van de bouwkosten. Door de verschillende coronamaatregelen zoals lockdowns was vele maanden sprake van een lagere economische activiteit. Om die reden schroefden veel materiaalmakers – bijvoorbeeld van hout of staal – hun productie terug.
Toen na verloop van tijd de productie weer op gang kwam, was een behoorlijk tekort opgebouwd. “De vraag naar materialen bleef namelijk gelijk en bij sommige materialen is de vraag zelfs gestegen”, zegt Jomai Groen, kostendeskundige bij bbn adviseurs.
Groen merkt in het onderzoeksrapport wel op dat de materiaalproductie de het opgebouwde tekort momenteel voor een groot deel aan het inlossen is. “De balans tussen vraag en aanbod is aan het stabiliseren.”
Ook de ruwe materialen waar de producenten mee werken zijn echter duurder geworden, denk aan cement, hout, staal, enzovoorts. Dit vertaalt zich uiteraard weer door naar hogere bouwkosten.
Energieprijzen
Daarnaast zijn de prijzen van energie flink gestegen. Dit heeft de prijzen opgestuwd van materialen waarvan de productie veel energie vereist – zoals bakstenen, aluminium en staal.
“Voor deze materialen houden we voorlopig rekening met een prijsstijging. Voor aluminium geven leveranciers bijvoorbeeld al prijsverhogingen af van 10% tot 20%”, legt Groen uit. En die extra kosten komen uiteindelijk op het bord van de consument. Producenten rekenen de kosten door aan bouwretailers, die weer aan aannemers, en die weer aan de consumenten.
Toch zullen deze ontwikkelingen volgens de onderzoekers van bbn adviseurs geen permanent effect hebben op de hoogte van de bouwkosten. “We verwachten dat deze prijsstijgingen van tijdelijke aard zijn en dat ze op middellange termijn afvlakken. Niettemin beïnvloeden ze momenteel wel de hoogte van de gemiddelde bouwkosten”, zegt Groen.
Tekort aan professionals
Daarnaast vallen de bouwkosten gemiddeld genomen ook hoger uit door een tekort aan professionals. Het rekenagentschap Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) becijferde dat – voor het verhelpen van de Nederlandse woningnood – tussen 2022 en 2025 maar liefst 60.000 extra arbeidskrachten nodig zijn om de vele tienduizenden huizen te bouwen.
Het probleem is echter dat er volgens het EIB tussen 2022 en 2025 ongeveer 50.000 een diploma zullen halen in een discipline waar de bouwbranche wat aan heeft. Als dus niet wordt ingegrepen stapelt zich in drie jaar tijd een tekort op van zo’n 10.000 arbeidskrachten.
Groen: “Om die ontwikkeling te voorkomen is het van belang dat er vanuit andere sectoren of vanuit het buitenland arbeidskrachten instromen. Door de Covid-19-pandemie was er de afgelopen periode relatief weinig instroom vanuit het buitenland. De verwachting is echter dat dit op middellange termijn weer toeneemt.”
Lage rente en stijgende inflatie
Verder heeft bbn adviseurs ook gekeken naar de inflatiecijfers en de rentestanden. De Europese Centrale Bank (ECB) streeft naar een inflatie van 2%. Maar sinds afgelopen zomer steeg deze in ons land naar een recordhoogte. In februari kwam de inflatie zelfs boven de 5% uit, zo becijferde het CBS. “Dat heeft uiteraard invloed op de hoogte van de bouwkosten”, vertelt Groen.
De ECB heeft enkele instrumenten om de inflatie te verlagen, bijvoorbeeld het verhogen van de rente. Daarmee wordt geld lenen minder aantrekkelijk, met als gevolg dat een deel van de aankopen wordt uitgesteld. En bij een lagere vraag naar producen of diensten daalt doorgaans de prijs. Net zoals het inflatiecijfer, waarmee de ECB zijn doel zou bereiken.
Het is echter niet aannemelijk dat de ECB de rente op korte termijn sterk zal verhogen, meent Groen. “De economische groei in de eurozone heeft immers nog niet het niveau bereikt waarop stimuleringsmaatregelen kunnen worden afgeschaft…Laat staan dat het verstandig is actief maatregelen te nemen die de economische groei remmen.”
Toch gaat de ECB er momenteel vanuit dat de hoge inflatiecijfers van tijdelijke duur zullen zijn. Dat komt omdat de centrale bank gelooft dat de stijging is ontstaan door aanbodproblemen. En deze zijn op hun beurt voor een groot deel veroorzaakt door de coronacrisis. En die gaat op termijn over, net zoals de hoge inflatiecijfers, concludeert de ECB.
2023
Voor 2023 houden de experts van bbn adviseurs rekening met een stijging van de bouwkosten van 3% tot 4%. Belangrijk om te vermelden is dat hun prognose werd gedaan alvorens de oorlog in Oekraïne uitbrak. Volgens velen zal deze zorgen voor een verdere aanzienlijke inflatiedruk en een enorme impact op de supply chains van ruwe grondstoffen en materialen.
