Zzp’ers geven politiek Den Haag dikke onvoldoende
De politiek lijkt na zes maanden met een demissionair kabinet te hebben gefunctioneerd nu eindelijk tot een ‘nieuw’ kabinet te zijn gekomen, waarbij de coalitie wederom bestaat uit de VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie. Dit zal hoogstwaarschijnlijk ten goede komen aan de daadkracht voor het Nederlandse bedrijfsleven. Als het aan de zzp’ers ligt, moet er echter nog een hoop gebeuren wil de landelijke politiek hun vertrouwen terugwinnen.
Nederland telt een beroepsbevolking van ongeveer 9 miljoen mensen, waarvan ruim 1,1 miljoen professionals als zelfstandige zonder personeel (zzp) actief zijn. De afgelopen jaren is deze groep een groot deel van zijn vertrouwen in de politiek kwijtgeraakt, niet alleen door het geklungel in de formatiepogingen van de afgelopen maanden, maar ook door het jarenlange wanbeleid binnen het zelfstandigenlandschap.
Wet DBA
Het meest prangende voorbeeld: in mei 2016 werd de Wet DBA ingevoerd. Deze wet heeft als belangrijk doel de schijnzelfstandigheid (mensen die verkapt in loondienst zijn, maar als zelfstandig professional opereren) tegen te gaan. Tegelijkertijd moest de nieuwe wet zelfstandigen ook meer zekerheid bieden, door het gat tussen loondienst en zzp-werk te verkleinen.
Los van de vraag of de nieuwe wet zijn doelstellingen wel of niet heeft weten te behalen – hier bestaat veel discussie over – is één ding echter duidelijk: vijf jaar na dato is er nog steeds geen sprake van een breed gedragen kader en gecontroleerde handhaving.
Ondertussen blijft de politiek het onderwerp voor zich uitschuiven. Tot woede van zzp-belangenbehartigers. Zo zei het Platform Zelfstandig Ondernemers (PZO) in een reactie op de recente kamerbrief van demissionair minister Wouter Koolmees naar de Tweede Kamer: “Zelfstandigen hebben ruim vier jaar aangedrongen op duidelijke en vernieuwende regelgeving en zijn niets verder gekomen. Belangrijke besluiten op het dossier Wet DBA worden overgelaten aan een nieuw kabinet. En dat kan nog wel even duren.”
Ook is er veel te doen rondom het zwabberende beleid. Zo is er veel gesleuteld aan modelovereenkomsten, werd het plan om een minimumtarief in te voeren door het kabinet later geschrapt, bestaat er veel kritiek op de webmodule voor bedrijven (momenteel in de pilotfase), en leeft er nog meer kritiek.
Krediet verspeeld
Voor veel hoogopgeleide zzp’ers heeft de politiek met deze gang van zaken zijn krediet verspeeld. In een survey van HeadFirst Group, gehouden onder ruim tweehonderd zelfstandig professionals, komt naar voren dat ze de vertrouwensrelatie met de landelijke politiek een score geven van 4,6 op een schaal van één tot tien.
Dit lage vertrouwen is niet enkel het gevolg van de puinhoop rondom de Wet DBA, zegt Han Kolff, CEO bij HeadFirst Group. Zo twijfelen zzp’ers over de deskundigheid van de beleidsmakers en of ze wel in staat zijn vraagstukken op de arbeidsmarkt op te lossen.
Niet gehoord
Het gevoel “niet gehoord te worden” is een ander belangrijk kritiekpunt van zp’ers. Volgens de enquête ervaren zij dat er voornamelijk wordt geluisterd naar de traditionele polderpartijen, zoals vakbonden en werkgeversorganisaties. Daarnaast storen zp’ers zich aan het feit dat alle typen zzp’ers over één kam worden geschoren en er in politiek Den Haag een negatief beeld hangt rondom zp’ers.
Kolff zegt dat er volop werk aan de winkel is, en draagt ook zelf een oplossing voor: “Geef zp’ers een zelfstandige plek in de SER en ga laagdrempelig in gesprek met alle type zzp’ers die Nederland rijk is.”
Ook buiten de zzp-doelgroep ligt de politiek onder vuur. Eerder onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau toonde aan dat het vertrouwen in de politiek in het eerste halfjaar van 2021 op een historisch dieptepunt staat. De vastgelopen formatie, de aanpak van het coronabeleid en de politieke nasleep van de toeslagenaffaire zijn hierbij de meeste genoemde oorzaken.
