TwynstraGudde geeft ERTMS-programma grip op risico’s
Het Nederlandse spoorsysteem ondergaat de komende decennia een ingrijpende transformatie die voor de meesten van ons onzichtbaar zal blijven. Momenteel is het spoor beveiligd met het Automatische Trein Beïnvloeding (ATB)-systeem. Dat wordt tussen nu en 2050 stapsgewijs vervangen door het European Rail Traffic Management System (ERTMS). Een complexe en politiek beladen megaklus die gepaard gaat met de nodige risico’s. TwynstraGudde richtte het risicomanagement in voor het programma.
Het bestaande ATB-systeem werkt nog goed, maar raakt wel meer en meer gedateerd. Met de stapsgewijze overstap op ERTMS gaat het spoorsysteem van analoog naar digitaal. Het nieuwe systeem wordt zowel in de spoorweginfrastructuur als in de treinen ingebouwd. Zo worden seinen langs het spoor vervangen door schermen in de trein.
Het systeem moet zorgen voor een veiliger spoor en biedt toekomstige voordelen qua betrouwbaarheid, snelheid en capaciteitsvergroting. Doordat het systeem is uitgegroeid tot de internationale standaard voor treinbeveiliging – ook buiten Europa – maakt het bovendien grensoverschrijdend treinverkeer makkelijker.
Het zijn mooie verbeteringen, maar de invoering zal de komende pakweg dertig jaar een megaklus zijn voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, ProRail en NS. De Tweede Kamer heeft het programma de status ‘Groot Project’ gegeven en €2,4 miljard gereserveerd voor de eerste tranche van de realisatie.
De Auditdienst Rijk (ADR) – die vanwege de status Groot Project toezicht houdt op het programma – heeft zowel in 2014 als in 2015 een afkeurende verklaring gegeven over de voorafgaande jaren. Het is dan ook van groot belang dat verrassingen zoveel mogelijk worden voorkomen bij de uitvoering en verantwoording van het programma.
“Grip op risico’s, heldere en transparante communicatie over de risico’s en integrale samenwerking met de andere aspecten van programmabeheersing zijn belangrijke voorwaarden”, aldus TwynstraGudde.
In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, ProRail en NS heeft het bureau – in een consortium met Royal HaskoningDHV en Infram – van 2015 tot en met 2018 de programmabeheersing van het ERTMS-project verzorgd en op orde gebracht. Als onderdeel hiervan heeft TwynstraGudde het risicomanagement opnieuw ingericht en vlot getrokken.
De menselijke kant van risicomanagement
“We hebben het risicomanagement toegespitst om bij te dragen aan de focus en sturing van het programma”, aldus het bureau. “Wij hebben gezorgd voor een eenduidig begrippenkader en een gestructureerd en cyclisch proces opgezet voor het risicomanagement.”
TwynstraGudde benadrukt de aandacht die is geschonken aan “de menselijke kant” van het risicomanagement, om zo het risicomanagement “echt werkend” te krijgen. “Op alle niveaus en met alle teams binnen het programma waren we in gesprek om de risico’s op te halen en de beheersmaatregelen te laten uitvoeren. De informatie die dit opleverde hebben we gebruikt als basis voor analyses van de risico’s over de teams heen. Daarmee zijn we tot een integraal beeld gekomen van de risico’s in de volle breedte van het programma.”
Zo werd het risicomanagement onderdeel van het primaire proces binnen het programma. “Op verschillende niveaus is inzicht ontstaan in risico’s. Er is sprake van kruisbestuiving en wederzijds begrip tussen de diverse disciplines. Dit is belangrijk om transparant te communiceren met de opdrachtgevers en de politiek. Uiteindelijk is dat een voorwaarde voor goede sturing en beheersing van het programma.”
